Zahir Raihan

Zahir Raihan (Bengaals: জহির রায়হান; 19 augustus 1935 - d. 30 januari 1972) was een schrijver en filmregisseur uit Bangladesh. Zijn eerste roman was Shesh Bikeler Meye, gepubliceerd in 1960. Zijn andere belangrijke romans zijn Hajar Bachhar Dhore, en Arek Phalgun. Hij is vooral bekend om zijn documentaire Stop Genocide, gemaakt tijdens de bevrijdingsoorlog van Bangladesh. Zijn populaire films zijn Behula, Sangam, en Jibon Theke Nea. Voor zijn bijdrage aan de Bengaalse literatuur werd hij in 1972 onderscheiden met de Bangla Academy Literary Award en postuum ontving hij in 1999 de hoogste burgerlijke onderscheiding van de regering van Bangladesh, de Independence Day Award. Hij ontving de Nigar Award voor het regisseren van Kancher Deyal in 1964 en ontving postuum de National Film Awards voor zijn algemene bijdrage aan de Bengaalse film in 1975 en voor het beste verhaal en dialoog in 2005. Hij kreeg ook de op één na hoogste burgerlijke onderscheiding van de regering van Bangladesh, Ekushey Padak in 1977 voor zijn bijdrage aan de film.

Leven en werken

Vroege leven

Zahir Raihan werd geboren op 19 augustus 1935 in het dorp Majupur, district Feni, Bengaals Voorzitterschap, Brits India (het huidige Bangladesh). Zijn geboortenaam was Mohammad Zahirullah. Hij studeerde aan het Mitra Instituut in Kolkata en aan de Alia Madrasha aldaar. Na de verdeling van Bengalen in 1947 keerde hij samen met zijn ouders vanuit Calcutta terug naar zijn dorp. In 1950 slaagde Raihan voor zijn eindexamen aan de Amirabad High School in Feni. Daarna slaagde hij in 1953 voor de ISC van het Jagannath College in Dhaka. Hij behaalde Bachelor of Arts in 1956 en Master of Arts in 1958 in Bengaalse literatuur aan de Universiteit van Dhaka.

Vroege carrière

Raihan begon zijn carrière als journalist in 1950. Hij ging bij de krant "Juger Alo" werken. Daarna werkte hij voor de kranten, zoals, Khapchhara, Jantrik en Cinema. In 1956 werd hij redacteur van Probaho. In 1955 werd zijn eerste verhalenbundel, Suryagrahan, gepubliceerd. Hij werkte als assistent van regisseur A J Kardar in de film Jago Hua Sabera in 1957. Daarna werkte hij als assistent van Salahuddin in de film Je Nodi Morupothey en Ehtesham in de film Ae Desh Tomar Amar. Hij schreef ook liedjes voor Ae Desh Tomar Amar.

Regisseursdebuut en Huwelijk

Raihan had zijn regiedebuut in de film Kokhono Asheni. Deze film werd gemaakt in 1960 en uitgebracht in 1961. Hij trouwde dat jaar met zijn eerste vrouw Sumita Devi. Sumita en hij kregen twee zonen, Bipul Raihan en Anol Raihan. In 1962 regisseerde Raihan, samen met Kalim Sharafi, de film Sonar Kajol. Hij schreef, produceerde en regisseerde de muzikale dramafilm Kancher Deyal in 1963 en ontving de Nigar Award voor beste regie voor deze film. Zijn meest geprezen roman Hajar Bachhar Dhore werd gepubliceerd in 1964, waarvoor hij de Adamjee Literatuurprijs ontving. In dat jaar maakte hij de eerste kleurenfilm van Pakistan, Sangam, door hem geschreven en geproduceerd. Zijn eerste CinemaScope film, Bahana, maakte hij in 1965.

Commercieel succes en tweede huwelijk

Zijn eerste commercieel succesvolle film was Behula (1966). Deze film was gebaseerd op een populair volksverhaal, met in de hoofdrollen Suchonda en Abdur Razzak. Na het succes van de film, maakte hij met dit duo Anwara (1967), gebaseerd op een roman van Mohammad Nazibur Rahman. Ook dit was een commercieel succes. In 1968 trouwde hij met zijn hoofdrolspeelster Suchonda. Samen kregen ze een zoon Topu Raihan. In 1968 schreef en produceerde hij Dui Bhai, en produceerde hij Shuorani Duorani, Shesh Porjonto en Moner Moto Bou.

Kritische bijval

In 1970 schreef, produceerde en regisseerde Raihan de politieke satirische dramafilm Jibon Theke Neya. Deze film draait om een gezin waarvan de meeste gezinsleden worden onderdrukt door de vrouw die het gezin bestuurt, wat een metafoor is voor de tirannie van de massale opstand in 1969 in het toenmalige Oost-Pakistan. Tijdens de bevrijdingsoorlog van Bangladesh in 1971, ging Raihan naar Calcutta en vertoonde zijn film Jibon Theke Neya in Calcutta. Bekende filmregisseurs uit Kolkata Satyajit Ray, Mrinal Sen, Tapan Sinha en Ritwik Ghatak prezen hem voor deze film. Hij was algemeen secretaris van de Bangladesh Liberation Council of Intelligentsia tijdens de bevrijdingsoorlog en was bezig met Let There Be Ligth. Hij verliet het project en maakte Stop Genocide, een documentaire over de onderdrukking van het Pakistaanse leger over de Bengaalse bevolking. Deze documentaire werd gesteund door Indiase vrienden van Bangladesh. Waarnemend premier van de regering in ballingschap Tajuddin Ahmed vond het belang van de documentaire. De Indiase premier Indira Gandhi was ontroerd bij het zien hiervan en gaf de filmdivisie van India opdracht de documentaire te kopen en internationaal te verspreiden. Dat jaar produceerde en regisseerde hij ook A State Is Born en produceerde hij Liberation Fighters, geregisseerd door Alamgir Kabir, en Innocent Millions, geregisseerd door Babul Choudhury. Zijn laatste film was in de Urdu taal Jalte Suraj Ke Niche (1971).

Verdwijning

Raihan werd vanaf 30 januari 1972 niet meer gevonden. Hij was zijn huis uitgegaan om zijn broer Shahidullah Kaiser te zoeken, die door het Pakistaanse leger samen met plaatselijke collaborateurs gevangen was genomen en gedood tijdens de laatste dagen van de bevrijdingsoorlog van Bangladesh. Zijn familie geloofde dat gewapende Bihari collaborateurs en soldaten van het Pakistaanse leger die zich in Mirpur schuilhielden, schoten op de mensen die daarheen gingen om hun mannen te zoeken.

Boeken

Romans

Sesh Bikeler Meye (Een meisje in de late namiddag, 1960)
Trishna (Dorst, 1962)
Hajar Bochhor Dhore (Duizend jaar, 1964)
Arek Falgun (Verschillende Lentes, 1969)
Borof Gola Nodi (Rivier van gesmolten ijs, 1970)
Ar Koto Din (Hoeveel Dagen Nog, 1970)
Ekushey februari (21 februari, 1970)
Koekti Mrittu (A Few Deaths)

Korte verhalen

Sonar horin (Het gouden hert)
Somoyer proyojone (Voor de nood van de tijd)
Ekti jiggasa (Een vraag)
Harano boloy (De verloren ring)
Badh (Het protest)
Surjagrohon (De Zonsverduistering)
Noya potton (De nieuwe stichting)
Mohamrittu (De grote dood)
Vangachora (De gebrokene)
Oporadh (De misdaad)
Shikriti (De gelukwensen)
Oti porichito (Zeer vertrouwd)
Ichha onichha (wens of geen wens)
Jonmantor
Poster
Ichhar agune jolchhi (Verbrand in het vuur van de wens)
Kotogulo kukurer artonad (blaffen van sommige honden)
Koekti songlap (Enkele dialogen)
Demag (Trots)
Bloedbad
Ekusher golpo (Verhaal van 21 februari)

Filmografie

Films en documentaires geregisseerd

Kokhono Asheni, 1961 (zijn eerste film als regisseur)
Sonar Kajol, 1962 (samen geregisseerd met Kolim Sharafi)
Kancher Deyal, 1963
Sangam, 1964 (de eerste kleurenfilm gemaakt in Pakistan)
Bahana, 1965
Behula, 1966
Anowara, 1966
Jibon Theke Neya, 1970
Laat er licht zijn
Jalte Suraj Ke Niche 1971

Documentaires

Stop Genocide, documentaire over de genocide door het Pakistaanse leger in de bevrijdingsoorlog van Bangladesh in 1971
Een staat is geboren
Liberation Fighters (Productie)
Innocent Millions (Productie)

Geproduceerde films

De volgende films zijn geproduceerd door Raihan en geregisseerd door zijn assistenten

Dui Bhai, 1968
Shuorani Duorani, 1968
Bairagi, 1967

Onderscheidingen en onderscheidingen

1964: Adamjee Literatuurprijs voor Hajar Bachhar Dhore (roman)
1964: Nigar Award voor Kancher Deyal
1972: Bangla Academy Literary Award in romans.
1977: Ekushey Padak in arts (film)
1992: Onafhankelijkheidsdag-prijs in de literatuur
Nationale Filmprijzen

1975: Speciale onderscheidingen (postuum)
2005: Beste verhaal en dialoog voor Hajar Bachhar Dhore (film) (postuum)

Vragen en antwoorden

V: Wie was Zahir Raihan?

A: Zahir Raihan was een schrijver en filmregisseur uit Bangladesh.

V: Wanneer werd zijn eerste roman gepubliceerd?

A: Zijn eerste roman, Shesh Bikeler Meye, werd gepubliceerd in 1960.

V: Wat zijn enkele van zijn opmerkelijke romans?

A: Enkele van zijn opmerkelijke romans zijn Hajar Bachhar Dhore en Arek Phalgun.

V: Waar is Zahir Raihan het meest bekend om?

A: Zahir Raihan is het meest bekend om zijn documentaire Stop Genocide, gemaakt tijdens de bevrijdingsoorlog in Bangladesh.

V: Wat zijn enkele van zijn populaire films?

A: Enkele van zijn populaire films zijn Behula, Sangam en Jibon Theke Nea.

V: Welke prijzen ontving hij voor zijn bijdrage aan de Bengaalse literatuur en film?

A: Voor zijn bijdrage aan de Bengaalse literatuur kreeg hij in 1972 de Bangla Academy Literary Award en postuum ontving hij in 1999 de hoogste burgerlijke onderscheiding van de regering van Bangladesh, de Independence Day Award. Voor zijn bijdrage aan de film in Bangladesh ontving hij de Nigar Award voor het regisseren van Kancher Deyal in 1964 en postuum ontving hij de National Film Awards voor zijn algehele bijdrage aan de film in Bangladesh in 1975 en voor het beste verhaal en dialoog in 2005. Hij ontving ook de op één na hoogste civiele onderscheiding die door de regering van Bangladesh wordt gegeven, Ekushey Padak, in 1977 voor zijn bijdrage aan de film.

V: Wanneer is hij overleden?

A: Zahir Raihan overleed op 30 januari 1972.