Yosemite Decimaal Systeem

YDS-klassen

Het YDS-systeem verdeelt alle wandelingen en beklimmingen in vijf klassen.

De klassen 1-3 worden voornamelijk gebruikt bij wandelen en trail running.

• Als een pad klasse 1 heeft, kan iemand er met weinig kans op letsel op lopen. Het dragen van wandelschoenen is een goed idee.
• Als een pad klasse 2 heeft, kan iemand het pad omhoog klauteren. Af en toe moeten ze hun handen gebruiken. De kans op letsel is klein. Het dragen van wandelschoenen is belangrijk.
• Als een pad klasse 3 is, kan iemand nog steeds naar boven klauteren, maar moet hij zich met zijn handen kunnen vasthouden. Als iemand net leert klimmen, moet hij een touw gebruiken om er zeker van te zijn dat hij veilig is als hij valt. Een val van een klasse 3 pad kan dodelijk zijn.

Als een pad klasse 4 heeft, moet iemand eenvoudig klimmen om het pad te beklimmen. Er is veel natuurlijke bescherming op het pad (zoals delen van een rotswand waar men gemakkelijk op kan stappen of zich aan kan vastgrijpen). Vaak gebruiken mensen touwen voor de veiligheid op klasse 4 beklimmingen, omdat vallen van klasse 4 beklimmingen gemakkelijk iemands dood kan betekenen.

Het klasse 5 gedeelte van het systeem wordt meestal gebruikt bij rotsklimmen. Een persoon moet een touw gebruiken voor de veiligheid wanneer hij een klasse 5 beklimt. De persoon kan een belayer of ander beschermingsmateriaal gebruiken voor de veiligheid. Als een persoon van een klasse 5 beklimming valt zonder aan een veiligheidstouw te zijn bevestigd, kan hij zeer ernstig gewond raken of gedood worden.

Bij klasse 6 beklimmingen gebruiken mensen hulpmiddelen om hen te helpen bij het klimmen. Dit wordt "hulpklimmen" genoemd. Bij hulpklimmen klimmen mensen niet rechtstreeks op de rots. In plaats daarvan klimmen ze met behulp van uitrusting die in of op de rots wordt geplaatst. Klasse 6 wordt niet langer veel gebruikt. Tegenwoordig wordt bij hulpklimmen een aparte schaal van A0 tot en met A5 gebruikt.

Afdelingen van klasse 5

Vanaf de jaren 1950 werden beklimmingen van klasse 5 onderverdeeld in een decimaal systeem. Vanaf 2016 worden beklimmingen van 5.0 tot 5.15c in dit systeem ingedeeld. 5.0 is de gemakkelijkste klasse 5 beklimming. Een 5.15c is de moeilijkste klim die een mens kan doen zonder gebruik te maken van speciale hulpmiddelen.

Vanaf 2013^[update] werden slechts twee beklimmingen ter wereld gewaardeerd met 5.15c. De eerste klim heet Change. Adam Ondra beklom deze route voor het eerst in oktober 2012. De tweede 5.15c is La Dura Dura. Hij werd voor het eerst beklommen door Adam Ondra in februari 2013, en werd herhaald door Chris Sharma in maart 2013.

Geschiedenis van het klassensysteem

De Sierra Club creëerde het klassensysteem oorspronkelijk in de jaren 1930. In die tijd werd het systeem "het Sierra Club classificatiesysteem" genoemd. Het doel van de Sierra Club was het classificeren van wandelingen en beklimmingen in de Sierra Nevada, gebaseerd op hoe moeilijk die wandelingen en beklimmingen waren.

Aanvankelijk vergeleek de Sierra Club bepaalde wandelingen en beklimmingen met andere. Zo werd bijvoorbeeld Klim #3 als moeilijker beoordeeld dan Klim #1, maar makkelijker dan Klim #2. Als iemand nog nooit Klim 1 of 2 had gedaan, had hij daar niets aan. Om het systeem gebruiksvriendelijker te maken, veranderde de Sierra Club haar systeem. Ze begon wandelingen en beklimmingen te beoordelen aan de hand van nummers. Dit was gemakkelijker te leren en te gebruiken.

Toen de Sierra Club eenmaal begon met het classificeren van beklimmingen aan de hand van nummers, begon zij de klassen in decimalen te verdelen. Bijvoorbeeld, de moeilijkheidsgraad van een klasse 4,5 route zou halverwege tussen een klasse 4 en een klasse 5 liggen.

In de jaren vijftig verdeelden leden van de Rock Climbing Section van de Sierra Club Angeles Chapter klasse 5 in klassen 5.0 tot 5.9. In die tijd dacht men dat een 5.9 de zwaarste klim was die iemand kon doen. In die tijd dacht men dat een 5.9 de moeilijkste klim was die iemand kon doen.

In de jaren 1960, toen mensen beter werden in rotsklimmen, en naarmate het materiaal voor rotsklimmen beter werd, werden beklimmingen van klasse 5.9 voor sommige mensen gemakkelijker te doen. Klassen van 5.11, 5.12 en 5.13 werden toegevoegd om moeilijkere beklimmingen te classificeren.

Later besefte men dat een 5.11 klim veel moeilijker is dan een 5.10. Hierdoor werden veel beklimmingen geklasseerd als 5.10, en sommige waren veel moeilijker dan andere. Om dit probleem op te lossen verdeelde het systeem 5.10, 5.11, 5.12 en 5.13 beklimmingen nog verder. Ze deden dit door aan elke graad de letters "a", "b", "c" en "d" toe te voegen. Binnen elke graad is "a" de gemakkelijkste en "d" de moeilijkste. Bijvoorbeeld, een 5.10a is de gemakkelijkst mogelijke 5.10 beklimming. Een 5.10d is de zwaarst mogelijke 5.10 klim.

Beklimmingen worden geclassificeerd op basis van de moeilijkste afzonderlijke beweging op de rotsklimroute. Als bijvoorbeeld slechts één stap op een rotsklimroute moeilijk genoeg is om als 5.10d te worden gekwalificeerd, wordt de hele route als 5.10d geklasseerd.

YDS rang

Het YDS-classificatiesysteem is optioneel (het hoeft niet te worden gebruikt). Het geeft klimmers informatie over hoe lang een klim gewoonlijk duurt.

De cijfers zijn:

• Rang I: Een tot twee uur klimmen.
• Rang II: Minder dan een halve dag.
• Rang III: Een klim van een halve dag.
• Rang IV: Een klim van een hele dag.
• Rang V: Een tweedaagse klim.
• Rang VI: Een meerdaagse klim.
• Rang VII: Een klim die een week of langer duurt.

De graad wordt meestal gebruikt bij bergbeklimmen en het beklimmen van grote wanden. Hij wordt niet vaak gebruikt bij korte rotsbeklimmingen.

YDS-beschermingsgraad

Het YDS-systeem omvat ook een optionele beschermingsbeoordeling. Deze classificatie vertelt de klimmer hoeveel bescherming beschikbaar is op de klimroute voor een ervaren, geoefende leadklimmer. (Bij lead climbing is er geen belayer op de grond. In plaats daarvan gaat de lead climber eerst en haakt het veiligheidstouw in speciale apparatuur om de paar meter op weg naar boven).

Toen dit beoordelingssysteem werd ingevoerd, waren de lettercodes hetzelfde als het Amerikaanse systeem voor de beoordeling van de inhoud van films:

• G: Goede, solide bescherming.
• PG: Vrij goede bescherming. Er zijn een paar stukken op de klim waar er weinig of geen bescherming is.
• PG13: Bescherming is oké. Valpartijen kunnen lang duren, maar zullen waarschijnlijk geen ernstig letsel veroorzaken.
• R: "Runout." Sommige beschermingen kunnen erg ver uit elkaar staan. Vallen kan leiden tot botbreuken, zelfs als een klimmer veiligheidsuitrusting gebruikt.
• X: Er is geen bescherming op de route. Deze routes zijn extreem gevaarlijk. Vallen kan een klimmer doden, zelfs als de klimmer veiligheidsuitrusting gebruikt.

De G en PG beoordelingen worden vaak weggelaten, omdat deze typisch zijn voor het normale, alledaagse klimmen. De R- en X-classificaties worden gewoonlijk gebruikt om leidinggevende klimmers te waarschuwen die niet beseffen hoe gevaarlijk een klim is.

Controverses

Er bestaat enige controverse (ruzie) over de exacte definitie van de YDS-klassen. Sommige bergbeklimmers hebben bijgewerkte versies van deze classificaties voorgesteld.

De YDS klassen zijn subjectief. Dat betekent dat ze gebaseerd zijn op individuele meningen, niet op feiten. Traditioneel geeft de eerste persoon die een klim doet zijn classificatie nummer. Andere klimmers zijn het misschien niet eens met de classificatie van die persoon. Er is geen officiële groep van mensen die het eens zijn over welke beklimmingen welke classificatie krijgen.

Klimmen kan verschillend worden ingedeeld in indoor rotsklimzalen, en in verschillende soorten van outdoor rotsklimmen. Klimmen wordt ook verschillend ingedeeld in verschillende delen van de Verenigde Staten.

De categorieën Grade en Protection gelden niet voor elke beklimming. Het gebruik van beschermingsklassen varieert sterk van gebied tot gebied, en van gids tot gids.

Vanaf 2016^{[update] is} er geen formule die klimmers kunnen gebruiken om beklimmingen te plannen op basis van de gemiddelde klimsnelheid, de Grade van de klim, de afstand van de klim, en hoe hoog de klim gaat.

Verwante pagina's

• Bergbeklimmen