Venus van Willendorf
Venus van Willendorf, ook wel bekend als de Vrouw van Willendorf, is een 11,1 cm hoog beeldje van een vrouwenfiguur. Het werd in 1908 ontdekt door de archeoloog Josef Szombathy op een paleolithische site in de buurt van Willendorf. Willendorf is een dorp in Neder-Oostenrijk bij de stad Krems. Het beeldje is gemaakt van een soort kalksteen die niet in het gebied te vinden is. Het is gekleurd met rode oker.
Uit een studie uit 1990 blijkt dat dit cijfer tussen 24.000 en 22.000 BCE ligt. Er is heel weinig bekend over de oorsprong, de manier waarop het werd gemaakt, of wat het betekende voor de mensen die het maakten.
De Venus is geen realistisch portret maar eerder een idealisering van de vrouwelijke figuur. Haar schaamlippen, borsten en gezwollen buik zijn zeer uitgesproken. Dit suggereert een sterk verband met de vruchtbaarheid. Haar kleine armpjes zijn over haar borsten gevouwen en ze heeft geen zichtbaar gezicht. Haar hoofd is bedekt met wat een rol vlechten, ogen of een soort hoofdtooi zou kunnen zijn. Het ontbreken van een gezicht heeft sommige archeologen en filosofen ertoe aangezet om de Venus te zien als een "universele moeder".
Bovendien geloven veel wetenschappers dat de spoelen van het venushaar bedoeld waren om de cycli van de menstruatie of de ovulatie van een vrouw weer te geven.
De bijnaam, die aandringt op een vergelijking van dit nogal zwaarlijvige beeldje met het klassieke beeld van "Venus", roept weerstand op in een of andere moderne analyse. "De ironische identificatie van deze beeldjes als 'Venus' bevredigde destijds op aangename wijze bepaalde veronderstellingen over het primitieve, over vrouwen en over smaak," heeft Christopher Witcombe opgemerkt [1]. Tegelijkertijd is er professionele terughoudendheid om haar te identificeren als een aardse moedergodin van het paleolithische Oude Europa. Sommigen suggereren dat haar lichamelijkheid een hoge status zou vertegenwoordigen in een jager-verzamelaarssamenleving, en dat ze naast haar overduidelijke vruchtbaarheid een embleem van veiligheid en succes zou kunnen zijn.
De voeten van het standbeeld laten het niet toe om op zichzelf te staan. Hierdoor is gespeculeerd dat het bedoeld was om vast te houden, in plaats van alleen maar te kijken.
Catherine McCoid en LeRoy McDermott denken dat de beeldjes door de vrouwen zelf als zelfportretten zijn gemaakt. De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat het hoofd, gezien vanuit een profielaanzicht, zonder duidelijke gelaatstrekken, naar beneden lijkt te kijken. De gemeenschappelijke fysieke kenmerken van alle Venusfiguren zijn: een dunne bovenlichaam, grotendeels overdreven borsten, grote billen en dijen, een grote maag (mogelijk als gevolg van zwangerschap), en vreemd genoeg gebogen, korte benen, die eindigen met onevenredig kleine voeten. Toch lijken de fysieke kenmerken, in perspectief, correct als je als vrouw naar je lichaam kijkt. Er zijn opvallende overeenkomsten tussen de Venus van Willendorf en een zwangere vrouw wanneer ze van bovenaf worden waargenomen.
Venus van Willendorf maakt deel uit van de collectie van het Naturhistorisches Museum in Wenen[2].
Sinds de ontdekking en de naamgeving van deze figuur zijn er verschillende soortgelijke beeldjes en andere vormen van kunst ontdekt. Ze worden gezamenlijk aangeduid als Venusfiguren.
Venus van Willendorf
Vragen en antwoorden
V: Wat is de Venus van Willendorf?
A: De Venus van Willendorf, ook bekend als de Vrouw van Willendorf, is een 11,1 cm (4,4 inch) hoog beeldje van een vrouw of vrouwachtig ding dat werd gesneden in de prehistorie, misschien 30.000 jaar geleden.
V: Waar is het gevonden?
A: Het werd in 1908 door de archeoloog Josef Szombathy gevonden bij Willendorf in Neder-Oostenrijk.
V: Van welk materiaal is het gemaakt?
A: Het beeldje is gemaakt van oolietkalksteen.
V: Wanneer is het volgens wetenschappers gemaakt?
A: Volgens een studie uit 1990 is het beeldje tussen 24.000 en 22.000 v. Chr. gemaakt door iemand uit de Gravettische cultuur met behulp van vuurstenen werktuigen.
V: Lijkt het op een echte vrouw?
A: Nee, haar geslachtsdelen, borsten en dikke buik zijn veel groter voor haar lengte dan bij een echte vrouw.
V: Wat suggereert haar vetheid over haar betekenis? A: Sommige wetenschappers denken dat haar dikheid betekent dat zij een vrouw met een hoge status is, omdat alleen rijke vrouwen dik zouden zijn in jager-verzamelaars samenlevingen; dit zou kunnen verwijzen naar veiligheid en succes.
V: Waarom heeft zij geen gezicht? A: Ze heeft geen gezicht omdat archeologen en filosofen zeggen dat de Venus bedoeld is om een "universele moeder" figuur voor te stellen; sommige moderne analisten vinden de bijnaam "Venus" daarom niet gepast.
