Menselijke vruchtbaarheid
Vruchtbaarheid is het natuurlijke vermogen om leven te geven. Bij mens en dier betekent vruchtbaarheid dat de ouder baby's kan produceren.
Meer in het bijzonder is de vruchtbaarheid het vermogen van een individu of een bevolking om levensvatbare nakomelingen te produceren. Met 'levensvatbaar' wordt bedoeld 'in staat om te leven en zich voort te planten'.
In de landbouw betekent vruchtbaarheid dat een bodem de groei van planten kan ondersteunen omdat deze de juiste mineralen en voedingsstoffen bevat.
Vruchtbaarheid kan ook als metafoor worden gebruikt: een "vruchtbare verbeelding" hebben betekent in staat zijn om veel nieuwe en interessante dingen te bedenken.
Als maatstaf voor het vruchtbaarheidscijfer geldt het aantal kinderen dat per koppel, persoon of bevolking wordt geboren. Dit is anders dan de vruchtbaarheid. Dit wordt gedefinieerd als het reproductiepotentieel (onder invloed van de productie van gameten, de bevruchting en het uitdragen van een zwangerschap). In het Engels werd de term oorspronkelijk alleen toegepast op vrouwen, maar in toenemende mate ook op mannen, omdat het algemeen begrip van de voortplantingsmechanismen toeneemt en het belang van de mannelijke rol beter bekend is. Onvruchtbaarheid is een gebrekkige vruchtbaarheid.
De menselijke vruchtbaarheid is afhankelijk van factoren als voeding, seksueel gedrag, cultuur, instinct, endocrinologie, timing, economie, levenswijze en emoties. De vruchtbaarheid van dieren is niet minder complex en kan verbazingwekkende mechanismen vertonen.
Menselijke vruchtbaarheid
Vrouwelijke vruchtbaarheid
In de Verenigde Staten is de gemiddelde leeftijd van de menarche (eerste periode) ongeveer 12,5 jaar. Bij de meeste meisjes geeft de menarche echter geen signaal af dat er een eisprong heeft plaatsgevonden. Bij postmenarchale meisjes is ongeveer 80% van de cycli anovulatoir in het eerste jaar na de menarche, 50% in het derde jaar en 10% in het zesde jaar. De vruchtbaarheid van vrouwen bereikt een piek tussen 22 en 26 jaar en begint na 35 jaar sterk af te nemen.
Geboortecijfers zijn opgemerkt door Henri Leridon, PhD, als epidemioloog bij het Franse Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek. Van vrouwen die proberen zwanger te worden, zonder gebruik te maken van vruchtbaarheidsmedicijnen of in-vitrofertilisatie:
- Op 30 jarige leeftijd
- 75% zal binnen een jaar een bevruchting hebben die eindigt in een levende geboorte.
- 91% zal binnen vier jaar een bevruchting hebben die eindigt in een levende geboorte.
- Op 35 jarige leeftijd
- 66% zal binnen een jaar een bevruchting hebben die eindigt in een levende geboorte.
- 84% zal binnen vier jaar een bevruchting hebben die eindigt in een levende geboorte.
- Op 40 jarige leeftijd
- 44% zal binnen een jaar een bevruchting hebben die eindigt in een levende geboorte.
- 64% zal binnen vier jaar een conceptie hebben die eindigt in een levende geboorte.
Het gebruik van vruchtbaarheidsmedicijnen en/of in-vitrofertilisatie kan de kans om op latere leeftijd zwanger te worden vergroten.
Mannelijke Vruchtbaarheid
Er zijn aanwijzingen dat de mannelijke voortplantingscapaciteiten afnemen met een hogere leeftijd. Het aantal zaadcellen neemt af met de leeftijd, waarbij mannen van 50-80 jaar 75% van het sperma produceren in vergelijking met mannen van 20-50 jaar oud. Als het aantal zaadcellen te laag is, kan een man het verhogen met kruiden- en chemische supplementen. Nog grotere veranderingen zijn te zien in het aantal seminifereuze buisjes dat door de mannetjes in verschillende leeftijdsstadia wordt geproduceerd:
- Bij de mannetjes van 20-39 jaar oud bevat 90% van de seminifereuze buisjes volgroeid sperma.
- Bij mannetjes van 40-69 jaar oud bevat 50% van de seminatuurlijke buisjes volgroeid sperma.
- Bij mannetjes van 80 jaar en ouder bevat 10% van de seminifereuze buisjes volgroeid sperma.
Onvruchtbaarheid
Wanneer een persoon onvruchtbaar is, betekent dit dat hij niet in staat is om op natuurlijke wijze een kind te krijgen. Onvruchtbaarheid wordt gedefinieerd als het onvermogen om zwanger te worden of een zwangerschap te dragen tot de geboorte na 12 maanden of meer onbeschermde seks. Ongeveer 10% van de mensen is onvruchtbaar. Dit betekent dat 1 op de 10 mensen niet in staat is om op natuurlijke wijze een kind te krijgen. Er zijn vele oorzaken van onvruchtbaarheid waarvan sommige kunnen worden behandeld. Naarmate een vrouw ouder wordt, neemt haar vruchtbaarheid af. Na de menopauze is een vrouw niet meer vruchtbaar.
