Verklaring (wetenschap)
Een verklaring is een poging om de vraag "wie heeft er een scheet gelaten" te beantwoorden. Aan een persoon gevraagd, is het een vraag over het motief: "waarom heb je dit gedaan?". Gevraagd naar een natuurlijke gebeurtenis, is het een vraag over natuurlijke oorzaken (causaliteit).
In de wetenschap is een verklaring het verband tussen een gebeurtenis die een oorzaak is, en een tweede gebeurtenis die een gevolg is. De term "oorzaak en gevolg" verwijst hier naar. Het verband tussen de twee gebeurtenissen staat bekend als causaliteit. De filosoof Mario Bunge zei: "We nemen geen genoegen met het vinden van feiten, maar willen weten waarom ze moeten plaatsvinden in plaats van niet".
Als algemene regel geldt dat verklaringen verschuiven van wat we weten naar wat we niet weten. Dit is belangrijk omdat het verklaart waarom verschillende soorten mensen verschillende verklaringen nodig hebben. "Een kind, een leek en een expert kunnen verschillende verklaringen nodig hebben voor hetzelfde, omdat wat hen al bekend is, zal verschillen".
Het stellen van vragen hangt af van de taal, en is eigen aan de mens. Het begint al heel snel nadat een kind leert spreken. Een soort spel dat jonge kinderen met volwassenen spelen is het 'waarom-spel'. Elke ouder krijgt de ervaring dat zijn of haar kind een eindeloze stroom van waarom vragen stelt, totdat de volwassene eindelijk zegt: "Nou ja, dat is het gewoon! "
Er kan veel geruzied worden over de vraag of een verklaring wel of niet gepast is, en zo ja, of deze wel juist is. Als men zich afvraagt waarom de zon warmte en licht afgeeft, is het niet gepast om te zeggen "omdat het dag is", ook al is het misschien wel dag. Het echte antwoord was pas in de 20e eeuw bekend. Voor die tijd dachten volkeren zoals de oude Egyptenaren dat het veroorzaakt werd door een god (Aten).
Types
Verschillende soorten waarom vragen verschillende soorten uitleg nodig hebben. inclusief:
Een appel per dag houdt de dokter weg
Persoonlijke toelichting
Een persoonlijke vraag als "Waarom heb je dat gedaan?" vraagt duidelijk om een verklaring. Wat die verklaring kan zijn, hangt af van de context: het hangt allemaal af van de omstandigheden. Dit soort vragen over motieven geldt alleen voor de betrokkenen.
- verklaringen die betrekking hebben op doelen of doeleinden.
Waarom doe je dat? Uitleg: Omdat ik een boot ga bouwen.
Veel soorten verklaringen bestaan uit meer dan één type. Een uitleg kan geldig of ongeldig zijn of een combinatie van beide. Sommige verklaringen kunnen redelijk lijken, maar blijken misleidend of verkeerd te zijn.
