Aanslagen in Parijs in november 2015

Achtergrond

Frankrijk was in hoge staat van paraatheid voor terreurdreigingen sinds de schietpartij in Charlie Hebdo begin januari 2015 en andere daarmee verband houdende incidenten tijdens de aanslagen op Île-de-France in januari 2015. Frankrijk had ook de beveiliging opgevoerd in afwachting van de Klimaatconferentie 2015 van de Verenigde Naties, die van 30 november tot en met 11 december 2015 in Parijs zou worden gehouden, en had in de week voor de aanslagen de grenscontroles hersteld.

De schietpartij in Charlie Hebdo in januari 2015 vond plaats in het 11e arrondissement van de stad, waar het Bataclan-theater zich bevindt. Er vonden ook andere aanslagen plaats in Frankrijk, zoals het neersteken van 3 militairen in Nice die een Joods gemeenschapscentrum bewaakten, de aanslag in Saint-Quentin Fallavier en de aanslag in de Thalys-trein in 2015.

Islamitische Staat en zijn filialen hebben in de weken voorafgaand aan de aanslagen de verantwoordelijkheid opgeëist voor talrijke dodelijke aanslagen. Op 12 november 2015 vonden twee zelfmoordaanslagen plaats in Beiroet, Libanon, waarbij 43 mensen om het leven kwamen. Op 31 oktober 2015 stortte Metrojet vlucht 9268, met voornamelijk Russische passagiers aan boord, neer in de Sinaï in Egypte, waarbij 224 mensen om het leven kwamen. De Sinai-tak van Islamitische Staat eiste de verantwoordelijkheid op.

Op de dag van de aanslagen zou de belangrijkste beul van ISIL, Jihadi John, door een Amerikaanse drone-aanval zijn gedood en had hij de slag om Sinjar verloren van Koerdische troepen.

Aanvallen

Er vonden zeven verschillende aanslagen plaats, waarvan zes schietpartijen en drie explosies. De explosies vonden plaats in de buurt van het Stade de France, terwijl schietpartijen werden gemeld in de omgeving van de Rue Alibert, de Rue de la Fontaine-au-Roi, de Rue de Charonne, het Bataclan-theater in de Boulevard Voltaire, de Avenue de la République, en de Boulevard Beaumarchais.

Het is waarschijnlijk dat drie teams de gecoördineerde reeks aanvallen hebben uitgevoerd.

Bloemen op een van de plaatsen van de aanval, de dag nadat het gebeurde


Politie bewaakt de plek van het theater, de dag na de aanslagen

Aanvallers

Islamitische Staat heeft in de ochtend van 14 november officieel de verantwoordelijkheid voor de aanslagen opgeëist en hun "acht broeders" onder leiding van Abdelhamid Abaaoud geprezen voor de dood van "ten minste 200 'kruisvaarders'" en beweerd dat "dit nog maar het begin van de storm was".

De mensen die de misdaad pleegden waren:

• Vier vielen het Bataclan theater aan in zwarte kleding en met AK-47 aanvalsgeweren. Drie doodden zichzelf met hun zelfmoordvesten tijdens de politie-inval in het theater. De vierde werd gedood door politiegeweervuur vlak voordat zijn vest tot ontploffing kwam.
• Drie zelfmoordenaars hebben hun vest tot ontploffing gebracht in de buurt van het Stade de France. Op een van de zelfmoordenaars is volgens de Franse politie een Syrisch paspoort gevonden. De echtheid van het paspoort werd in twijfel getrokken en veel analisten wezen erop dat valse Syrische paspoorten gemakkelijk kunnen worden verkregen. Minister van Burgerbescherming in Griekenland Nikos Toskas bevestigde dat een van de Syrische paspoorthouders in oktober als vluchteling op Leros was geregistreerd. Er werd ook gemeld dat een Egyptisch paspoort was gevonden in de buurt van het lichaam van een andere bommenlegger.
• De achtste aanvaller bracht zijn vest tot ontploffing op de Boulevard Voltaire bij het Bataclan theater.

Het precieze aantal aanvallers is momenteel onduidelijk; sommige media spreken van zeven, andere van acht aanvallers. De politie denkt dat er misschien 3 tot 5 aanvallers zijn die het overleefd hebben en op de vlucht zijn. Een tiental mensen werd in Brussel in hechtenis genomen, omdat ze banden met de aanslagen zouden kunnen hebben. De leider van de aanslagen, Abdelhamid Abaaoud, werd op 18 november gedood bij een politie-inval in Frankrijk.

Aftermath

President François Hollande heeft een verklaring afgelegd waarin hij het Franse volk vraagt om sterk te blijven bij dergelijke incidenten. Hollande bracht ook een bezoek aan het Bataclan-theater en beloofde het terrorisme "genadeloos" te bestrijden. Hollande zat die avond ook een spoedvergadering van het Franse kabinet voor en organiseerde een vergadering van zijn nationale veiligheidsraad de volgende ochtend. De autoriteiten drongen er bij de inwoners van Parijs op aan om voor hun eigen veiligheid binnen te blijven. Hollande annuleerde ook zijn reis naar de 2015 G-20 top in Antalya vanwege de aanslagen en stuurde in plaats daarvan minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius en minister van Financiën Michel Sapin als zijn vertegenwoordigers.

Op 14 november kondigde president Hollande drie nationale rouwdagen aan. Later die dag werden enkele namen van de doden vrijgegeven:

• Thomas Ayad, muziek directeur (Mercury Records Frankrijk).
• Guillaume B. Decherf, 43, muziekcriticus en journalist (Les Inrockuptibles).
• Alban Denuit, 32, beeldend kunstenaar.
• Matthieu Giroud, 39 jaar, geograaf (Universiteit van Marne-la-Vallée).

Reacties

Paus Franciscus heeft de aanslagen veroordeeld. Hij zei dat geweld geen problemen oplost en dat de aanslagen niet vanuit religieus of humanitair oogpunt kunnen worden gerechtvaardigd. Ook vertegenwoordigers van de islam in Frankrijk hebben de aanslagen veroordeeld, net als die van de joodse gemeenschap. De Iraanse president Hassan Rouhani heeft zijn reis naar Frankrijk geannuleerd en noemde de aanslagen een misdaad tegen de menselijkheid.

Er zijn berichten over geïsoleerde daden tegen mosliminstellingen: Rode kruisen werden gevonden op een moskee in Créteil, in de buurt van Parijs, de dag na de aanslagen. Een man van Noord-Afrikaanse afkomst werd aangevallen tijdens een reeks demonstraties van een rechtse groepering tegen illegale immigratie.