Utopie
Utopia is een naam voor een denkbeeldige gemeenschap of maatschappij met een perfect systeem van wetten en politiek.
Sir Thomas More bedacht het woord voor zijn boek Utopia uit 1516. Het boek ging over een fictief eiland in de Atlantische Oceaan. Het woord is gebruikt om zowel een perfecte samenleving als samenlevingen in de literatuur te beschrijven. Een verwant idee is dystopie.
Er zijn vele utopieën geweest, gebaseerd op politiek, economie, religie en ecologie. Sommige daarvan zijn gepropageerd in boeken en pamfletten, andere als werkelijke gemeenschappen. In de praktijk blijken pogingen om utopieën te scheppen gedoemd te mislukken, omdat goede bedoelingen op problemen stuiten. De meeste literaire utopieën zijn eigenlijk satires op bestaande samenlevingen.
Linkerpaneel (Het aardse paradijs - Tuin van Eden) uit De tuin der lusten van Jheronimus Bosch.
Literatuur voorbeelden
- Plato's Republiek van Plato (~380 BCE) is een van de vroegste opvattingen over een utopie.
- De Stad van God van Augustinus van Hippo, (413-426 AD) beschrijft een ideale stad, het "eeuwige" Jeruzalem, het archetype van alle christelijke utopieën.
- New Atlantis door Francis Bacon (1627).
- Gulliver's Travels van Jonathan Swift (1726), een satire op de menselijke natuur en op "travellers tales".
- Erewhon door Samuel Butler (1872), een satirische utopie.
- News from Nowhere door William Morris (1892). Nowhere: een plaats zonder politiek, een toekomstige maatschappij gebaseerd op gemeenschappelijk eigendom en democratische controle van de productiemiddelen.
- A Modern Utopia door H.G. Wells (1905).
- Nineteen Eighty-Four door George Orwell (1949), een dystopie.
