Afrikaans Nationaal Congres

Geschiedenis

Het ANC werd opgericht als directe reactie op het onrecht dat de blanke, meestal Afrikaner, regering de zwarte Zuid-Afrikanen aandeed. Het ANC vond zijn oorsprong in een uitspraak van Pixley ka Isaka Seme die in 1911 zei Vergeet alle vroegere verschillen tussen Afrikanen en verenig u in één nationale organisatie. Het jaar daarop, op 8 januari 1912, werd het ANC opgericht.

De regering van de nieuw gevormde Unie van Zuid-Afrika begon met een systematische onderdrukking van de zwarte bevolking in Zuid-Afrika. In 1913 werd de Natives' Land Act uitgevaardigd. Het effect van deze wetten was dat veel niet-blanken van hun boerderijen naar de steden en dorpen werden gedwongen om te werken, en dat hun bewegingsvrijheid binnen Zuid-Afrika werd beperkt. In 1919 leidde het ANC een campagne tegen passen, en in 1929 steunde het ANC een militante mijnwerkersstaking.

Het ANC werd halverwege de jaren 1920 slapend. In die tijd werden de zwarten ook vertegenwoordigd door de Industrial and Commercial Workers' Union en de communistische partij, die ooit alleen blank was. In 1927 stelde J.T. Gumende (voorzitter van het ANC) samenwerking met de communisten voor om de organisatie nieuw leven in te blazen, maar hij werd in de jaren dertig weggestemd. Dit leidde ertoe dat het ANC grotendeels ineffectief en inactief werd, tot het ANC halverwege de jaren veertig werd omgevormd tot een massabeweging.

Het ANC reageerde militair op aanvallen op de rechten van zwarte Zuid-Afrikanen en riep op tot stakingen, boycots en verzet. Dit leidde tot een latere Defiance Campaign in de jaren vijftig, een massabeweging van verzet tegen het Zuid-Afrika van de apartheid. De regering probeerde het ANC te stoppen door partijleiders te verbieden en nieuwe wetten uit te vaardigen om het ANC te stoppen, maar deze maatregelen faalden.

In 1955 nam het Congress of the People officieel het Freedom Charter aan, waarin de kernbeginselen stonden van de South African Congress Alliance, die bestond uit het African National Congress en zijn bondgenoten het South African Indian Congress, het South African Congress of Democrats en het Coloured People's Congress. De regering beweerde dat dit een communistisch document was, en daarom werden leiders van het ANC en het Congres gearresteerd. In 1960 vond het bloedbad van Sharpeville plaats, waarbij 69 mensen werden gedood toen de politie het vuur opende op anti-apartheidsbetogers.

Blanken sloten zich uiteindelijk aan bij de strijd tegen de apartheid, waardoor veel zwarte supremacisten zich losmaakten van het ANC.

Umkhonto we Sizwe

Umkhonto we Sizwe (of MK), vertaald "Speer der Natie", was de militaire vleugel van het ANC. Deels als reactie op het bloedbad van Sharpeville in 1960 meenden individuele leden van het ANC dat geweld nodig was omdat vreedzaam passief protest had gefaald. Een aanzienlijk deel van het ANC greep daarom naar geweld om zijn doelen te bereiken. Een aanzienlijk deel van de ANC-leiding was het ermee eens dat dit geweld nodig was om het toenemende verzet van de regering te bestrijden.

Sommige ANC-leden waren boos over de acties van de MK, en weigerden geweld te accepteren als noodzakelijk voor de beëindiging van de Apartheid, maar deze personen werden een minderheid naarmate de militante leiders zoals Nelson Mandela aan populariteit wonnen. Velen beschouwen hun acties als crimineel, maar de MK zei dat geweld gerechtvaardigd was door het doel om een einde te maken aan de apartheid. Sommige leden van MK pleegden terroristische daden om hun doelen te bereiken, en MK was verantwoordelijk voor de dood van zowel burgers als militairen. In samenwerking met de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij werd MK in 1961 opgericht.

 

Ideologie

Het ANC noemt zichzelf een kracht van nationale bevrijding in het post-apartheidstijdperk; het definieert zijn overkoepelende agenda officieel als de Nationale Democratische Revolutie. Het ANC is lid van de Socialistische Internationale. Centraal in het ANC-beleid staat ook het wegwerken van sociaal-economische verschillen als gevolg van het koloniale en apartheidsbeleid.

De Nationale Democratische Revolutie (NDR) wordt omschreven als een proces waardoor de Nationale Democratische Samenleving (NDS) tot stand komt; een samenleving waarin mensen intellectueel, sociaal, economisch en politiek mondig zijn.

Tripartiete alliantie

Het ANC heeft een historische alliantie met de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij (SACP) en het Congres van Zuid-Afrikaanse Vakbonden (COSATU), bekend als de Tripartiete Alliantie. De SACP en COSATU hebben niet deelgenomen aan verkiezingen in Zuid-Afrika, maar stellen kandidaten op via het ANC, bekleden hoge posities in het ANC en beïnvloeden het partijbeleid en de dialoog. Tijdens het presidentschap van Mbeki nam de regering een meer pro-kapitalistische houding aan, die vaak indruiste tegen de eisen van de SACP en COSATU.

2008 schisma

Na de toetreding van Zuma tot het ANC-leiderschap in 2007 en het aftreden van Mbeki als president in 2008, splitste de Mbeki-factie van voormalige ministers onder leiding van Mosiuoa Lekota zich af van het ANC om het Congres van het Volk te vormen.

 

ANC-vlag

De ANC-vlag bestaat uit drie strepen - zwart, groen en goud. Zwart symboliseert de inheemse bevolking van Zuid-Afrika, groen staat voor het land en goud voor de minerale en andere natuurlijke rijkdommen van Zuid-Afrika. Deze vlag was ook de strijdvlag van de Umkhonto we Sizwe. In de officiële partijvlag is ook het embleem van de partij verwerkt.

 
Vlag van het Afrikaans Nationaal Congres  

Partij lijst

Politici van de partij winnen een plaats in het parlement door op de partijlijst te staan, die vóór de verkiezingen wordt opgesteld en in volgorde de favoriete parlementsleden van de partij opsomt. Het aantal toegewezen zetels is evenredig met de nationale volksstemming, en dit bepaalt de scheidslijn.

Het ANC heeft ook leden gewonnen via het controversiële floor crossing proces.

Hoewel de meeste Zuid-Afrikaanse partijen hun kandidatenlijst voor het provinciale premierschap bij de verkiezingen van 2009 bekend hebben gemaakt, heeft het ANC dat niet gedaan. Partijen zijn hiertoe niet verplicht.

 

Verkiezingsresultaten

Verkiezing	Stemmen	%	Zetels
2009	11,650,748	65.90	264
2004	10,880,915	69.69	279
1999	10,601,330	66.35	266
1994	12,237,655	62.65	252

 
Percentage stemmen uitgebracht op het ANC bij de verkiezingen van 2009, per kiesdistrict.   0-20%   20-40%   40-60%   60-80%   80-100%  

Rol van het ANC bij het oplossen van het conflict

Het ANC was tijdens de apartheid de belangrijkste oppositie tegen de regering en speelde een belangrijke rol bij het oplossen van het conflict door middel van het proces van vredesopbouw en vredesopbouw. Aanvankelijk kwamen leden van de Nationale Partij in het geheim bijeen met ANC-leiders, waaronder Nelson Mandela, om te zien of vrede mogelijk was. Er vonden besprekingen en onderhandelingen plaats die uiteindelijk leidden tot de opheffing van het verbod op het ANC en andere oppositiepartijen door de toenmalige president de Klerk op 2 februari 1990. Deze eerste bijeenkomsten waren de eerste cruciale stappen op weg naar een oplossing.

De volgende officiële stap naar de wederopbouw van Zuid-Afrika was het proces-verbaal van Groote Schuur, waarin de regering en het ANC het eens werden over een gemeenschappelijke verbintenis om een einde te maken aan geweld en intimidatie, alsook over een verbintenis tot stabiliteit en een vreedzaam onderhandelingsproces. Het ANC onderhandelde over de vrijlating van politieke gevangenen en de immuniteit van vervolging voor terugkerende ballingen, en bovendien werden communicatiekanalen tussen de regering en het ANC tot stand gebracht.

Later werd met het proces-verbaal van Pretoria een nieuwe stap gezet in de richting van een oplossing: de afspraken van Groote Schuur werden opnieuw bekrachtigd en er werden stappen gezet om een interim-regering in te stellen en een nieuwe grondwet op te stellen. Deze stap hielp een groot deel van het geweld in Zuid-Afrika te beëindigen. Een andere overeenkomst die uit de notulen van Pretoria voortvloeide, was dat beide partijen zouden proberen het bewustzijn te vergroten dat er een nieuwe manier van regeren voor Zuid-Afrika werd gecreëerd, en dat verder geweld dit proces alleen maar zou belemmeren. Het geweld in Kwazulu-Natal ging echter nog steeds door, waardoor het vertrouwen tussen Mandela en de Klerk werd geschonden. Bovendien werd de oorlog verlengd door interne geschillen binnen het ANC, omdat er geen consensus over vrede werd bereikt.

De volgende belangrijke stappen op weg naar een oplossing waren:

• de intrekking van de wet op de bevolkingsregistratie,
• de intrekking van de wet op de groepsgebieden
• de intrekking van de Native Land Acts en
• de wet op de afschaffing van maatregelen op grond van ras werd aangenomen.

Deze maatregelen zorgden ervoor dat niemand rechten kon opeisen of ontnomen worden op basis van ras.

In december 1991 werd de Conventie voor een Democratisch Zuid-Afrika (CODESA) gehouden met het doel een interim-regering te vormen. Maar in juni 1992 vond het bloedbad van Boipatong plaats. De onderhandelingen werden stopgezet omdat het ANC zich terugtrok. Alleen Cyril Ramaphosa van het ANC en Roelf Meyer van de Nationale Partij gingen door met praten. In meer dan 40 vergaderingen bespraken en onderhandelden de twee mannen over vele kwesties, waaronder de aard van het toekomstige politieke systeem, het lot van meer dan 40.000 overheidsmedewerkers en of/hoe het land zou worden verdeeld. Het resultaat van deze onderhandelingen was een tijdelijke grondwet die inhield dat de overgang van apartheid naar democratie een constitutionele voortzetting was en dat de rechtsstaat en de staatssoevereiniteit tijdens de verandering intact bleven, wat van vitaal belang was voor de stabiliteit in het land. Er werd een datum vastgesteld voor de eerste democratische verkiezingen op 27 april 1994. Het ANC won 62,5% van de stemmen en is sindsdien aan de macht.

 

Kritiek

Controverse over corrupte leden

De meest prominente corruptiezaak waarbij het ANC betrokken is, heeft betrekking op een reeks steekpenningen die zijn betaald aan bedrijven die betrokken zijn bij de lopende affaire rond de wapendeal van 55 miljard euro, wat heeft geleid tot een lange gevangenisstraf voor de juridisch adviseur van voormalig vicepresident Jacob Zuma, Schabir Shaik. Tegen Zuma, nu staatspresident, lopen momenteel 7.813 aanklachten wegens vermeende fraude, omkoping en corruptie bij de Wapenhandel. Het ANC is ook bekritiseerd vanwege de afschaffing van de Scorpions, het multidisciplinaire bureau dat georganiseerde misdaad en corruptie onderzocht en vervolgde, en dat nauw betrokken was bij het onderzoek naar Zuma en Shaik.

Andere recente corruptiekwesties zijn het seksueel wangedrag en de strafrechtelijke vervolging van Truman Prince, gemeenteraadslid van Beaufort West, en het Oilgate-schandaal, waarbij miljoenen Rand aan middelen van een staatsbedrijf in de ANC-kas terecht zouden zijn gekomen. De banden tussen facties in het ANC, met name de leiding van de ANC Youth League, en zakenman Brett Kebble kregen aandacht in de media na de moord op Kebble in september 2005.

In december 2007 heeft het ANC zijn nieuwe Nationaal Uitvoerend Comité (NEC) gekozen, de hoogste structuur van de partij. Van het 80 leden tellende comité bestaat 9% uit (post-apartheids) veroordeelde criminelen. De meeste van deze leden zijn veroordeeld voor fraude, terwijl één lid, Winnie Madikizela-Mandela, is veroordeeld voor de ontvoering van een 14-jarige jongen, James Seipei (1974-1988), ook bekend als Stompie Moeketsi (die ook werd vermoord). Volgens een artikel in de Mail & Guardian "stijgt het cijfer tot 29% als degenen die zijn gestraft of overgeplaatst, en degenen met donkere wolken van onbeantwoorde vragen boven hun hoofd, worden meegeteld."

Het ANC is er ook van beschuldigd de regering en het maatschappelijk middenveld te gebruiken om zijn politieke strijd te voeren tegen oppositiepartijen zoals de Democratische Alliantie. Dit heeft geleid tot een aantal klachten en beschuldigingen dat geen van de politieke partijen werkelijk de belangen van de armen vertegenwoordigt. Dit heeft geleid tot de actie "Geen land! Geen huis! Geen Stem!" campagne die telkens wanneer er verkiezingen in het land worden gehouden zeer prominent aanwezig is.

Controverse over verspillende uitgaven

Het ANC heeft naar verluidt de afgelopen acht maanden meer dan R1 miljard aan belastinggeld verspild aan luxe voertuigen, dure hotels, banketten, reclame en andere "verspillende uitgaven".

De belangrijkste drijfveer achter deze rapportage is de officiële oppositie in het land, de Democratische Alliantie (DA). Zij hebben de uitgaven bijgehouden onder de naam "The Wasteful Expenditure Monitor".

Volgens het OM kan dit afval hebben:

• 18 574 nieuwe RDP-huizen gebouwd
• Een jaar lang 7775 leraren financieren