Mayakalender
De Mayakalender is een systeem van kalenders en almanakken dat werd gebruikt in de Maya-beschaving van het precolumbiaanse Meso-Amerika, en in sommige moderne Mayagemeenschappen in het hoogland van Guatemala.
De kalender heeft veel aspecten gemeen met kalenders die werden gebruikt door andere vroegere Meso-Amerikaanse beschavingen, zoals de Zapoteek en de Olmeek, en contemporaine of latere kalenders zoals de Mixteekse en Azteekse kalenders. Hoewel de Meso-Amerikaanse kalender niet van de Maya's stamt, waren hun latere uitbreidingen en verfijningen ervan wel de meest verfijnde. Samen met die van de Azteken zijn de Maya-kalenders het best gedocumenteerd en het best begrepen.
Maya Kalender door Matthew Bisanz
Types
Er zijn drie belangrijke Maya-kalenders: de rituele kalender van 260 dagen, Tzolk'in genaamd, de Haab' van 365 dagen, en de Lange Telling. Ongeveer 52 jaar gaan voorbij voordat de Haab- en de Tzolk'in-kalender samenkomen en weer op dezelfde lijn liggen. Dit wordt de Kalenderronde genoemd. De Tzolk'in wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt door de Ixil, Kek'chi en Quiche volken van de hooglanden van Guatemala.
Hier is een voorbeeld van een Maya kalenderdatum: 12.18.16.2.6, 3 Cimi 4 Zotz. De "12.18.16.2.6" is de Lange Telling. Van rechts naar links zijn de eenheden: kin (1 dag), uinal (20 kin = 20 dagen), tun (18 uinal = 360 dagen), katun (20 tun = ongeveer 20 jaar), baktun (20 katun =394 jaar). De Lange Telling werd gebruikt om perioden bij te houden die langer waren dan de 52 jaar van de Kalenderronde. De mythische begindatum van de huidige schepping was 11 augustus 3114 BCE (Gregoriaans). "3 Cimi" is de Tzolkin-datum. De Tzolkin-datum is een combinatie van dertien dagen genummerd één-dertien en twintig dag-namen. "4 Zotz" is de Haab' datum. Het Haab' jaar bevat 18 maanden (elk genoemd) met elk 20 dagen. Het getal voor het woord is de dag van die maand. De Maya's voegden vervolgens vijf dagen toe aan de kalender nadat de laatste maand, Cumku, was geëindigd, om het jaar 365 dagen lang te maken. Deze vijf dagen, "Uayeb" genoemd, werden als ongelukkig beschouwd.
21 december 2012
Een veel voorkomende mythe over de Maya kalender was dat deze voorspelde dat de wereldzou eindigen op 21 december 2012. Dit geloof was onjuist. Volgens de Maya's waren er drie voorgaande werelden. De eerste begon met "de schepping van de Aarde, met daarop vegetatie en levende wezens. Helaas waren de vogels en dieren niet in staat om de goden eer te bewijzen, omdat zij niet konden spreken, en werden zij vernietigd. In het tweede en derde tijdperk schiepen de goden mensen van modder en daarna van hout, maar ook zij konden niet behagen en werden weggevaagd. De "nuldatum" 13.0.0.0.0 op de Lange Telling was volgens de Maya's het moment waarop de derde wereld eindigde en de vierde, de huidige wereld, begon. Een andere 13.0.0.0.0 zou plaatsvinden op 21 december 2012. Er is geen bewijs dat de Lange Telling zou eindigen op 13.0.0.0 of dat de Maya's geloofden dat dit de datum van de apocalyps zou zijn. Toch hebben diverse populaire boeken en films bijgedragen aan de publiciteit rond de vermeende voorspelling van de Maya kalender van het einde van de wereld in 2012. Sommige gelovigen [wie? ] hebben van deze publiciteit geprofiteerd om gidsen te verkopen om de apocalyps te overleven.
