Receptor (biochemie)
In de celbiologie zijn receptoren speciale structuren die in celmembranen kunnen worden aangetroffen. Deze bestaan uit eiwitmoleculen zoals glycoproteïnen. Receptoren binden (hechten) zich aan gespecialiseerde moleculen. Als de receptor dit molecuul heeft, wordt hij geactiveerd, maar als hij dit niet heeft, wordt hij gedeactiveerd. Afhankelijk van de toestand van de receptor vindt in de cel een verandering plaats.
Receptoren op het celoppervlak (membraanreceptoren, transmembraanreceptoren) nemen deel aan de communicatie tussen de cel en de buitenwereld. Buitencellulaire signaalmoleculen (meestal hormonen, neurotransmitters, cytokinen, groeifactoren of celherkenningsmoleculen) hechten zich aan de receptor. Dit brengt veranderingen in de functie van de cel teweeg. Dit proces wordt signaaltransductie genoemd: De binding brengt een chemische verandering aan de binnenkant van het membraan op gang.
Kortom, receptoren werken als sloten en sleutels. Met de sleutel kan het slot worden vergrendeld of ontgrendeld. Als het ontgrendeld is, kan de deur die erbij hoort geopend worden.
E = buiten de cel P = plasmamembraan I = binnen de cel
Structuur
Een deel van de receptor steekt uit het celmembraan. Hetzelfde geldt voor de membranen van celorganellen. De belangrijkste functie van een receptor is het herkennen van en reageren op een specifiek ligand, bijvoorbeeld een neurotransmitter of hormoon. Sommige receptoren reageren op veranderingen in de "transmembraanpotentiaal" (het verschil in elektrische potentiaal tussen de binnen- en de buitenkant van een cel).
Het middelste deel, in het membraan zelf, is een met eiwitten beklede porie door het membraan, of "ionkanaal". Wanneer het ligand zich aan het oppervlak bindt, wordt de porie toegankelijk voor ionen, die er dan doorheen gaan. In andere gevallen, waar zich verschillen in elektrische potentiaal voordoen, verandert de receptor van vorm, waardoor in de cel verandering optreedt.
Het binnenste (of cytoplasmatische) deel van de receptor staat in wisselwerking met het binnenste van de cel of het organel. Er zijn verschillende soorten receptoren, die elk op een andere manier werken.
Verwante pagina's
Vragen en antwoorden
V: Wat is een receptor in de celbiologie?
A: Een receptor is een speciale structuur van eiwitmoleculen in celmembranen die zich binden aan gespecialiseerde moleculen.
V: Hoe worden receptoren geactiveerd of gedeactiveerd?
A: Als een receptor de gespecialiseerde molecule heeft, wordt hij geactiveerd, maar als dat niet zo is, wordt hij gedeactiveerd.
V: Welke rol spelen celoppervlakreceptoren (membraanreceptoren, transmembraanreceptoren)?
A: Receptoren aan het celoppervlak nemen deel aan de communicatie tussen de cel en de buitenwereld.
V: Welke soorten moleculen hechten zich aan receptoren?
A: Extracellulaire signaalmoleculen zoals hormonen, neurotransmitters, cytokinen, groeifactoren of celherkenningsmoleculen hechten zich aan receptoren.
V: Wat veroorzaakt veranderingen in de functie van de cel?
A: Wanneer extracellulaire signaalmoleculen zich aan receptoren hechten, veroorzaakt dit veranderingen in de functie van de cel door middel van een proces dat signaaltransductie wordt genoemd.
V: Hoe werken receptoren?
A: Receptoren werken als sloten en sleutels. Ze binden zich aan gespecialiseerde moleculen zoals een sleutel in een slot. Als het slot ontgrendeld is, kan de bijbehorende deur geopend worden.
V: Wat voor soort verandering gebeurt er in de cel wanneer een receptor geactiveerd wordt?
A: Wanneer een receptor geactiveerd wordt, veroorzaakt dit een chemische verandering aan de binnenkant van het membraan.
