Franz Josef Strauß

Biografie

Eerste jaren

Geboren als Franz Strauß in München als tweede kind van een slager. Strauß studeerde van 1935 tot 1939 aan de Universiteit van München.

Hij werd lid van de NSDStB (Nationalsozialistischer Deutscher Studentenbund). Alle studenten moesten lid zijn, anders mochten ze niet studeren.

In de Tweede Wereldoorlog diende hij in het Duitse leger, aan het westelijke en oostelijke front. Tijdens zijn verlof slaagde hij voor de Duitse staatsexamens om leraar te worden. Eind 1942 liep hij aan het Oostfront ernstige bevriezingen op en werd hij Offizier für wehrgeistige Führung (politiek officier) aan de luchtdoelartillerieschool in Altenstadt, bij Schongau, Beieren.

Kort na de oorlog veranderde hij zijn naam in Franz Josef Strauß.

In 1957 trouwde Strauß met Marianne Zwicknagl. Zij kregen drie kinderen (Max Josef, Franz Georg en Monika). Monika werd ook Beierse minister en lid van het Beierse parlement.

Politiek leven

Na de oorlog werd hij door het Amerikaanse leger benoemd tot plaatsvervangend Landrat (districtspresident) van Schongau, en hielp hij bij de oprichting van de lokale CSU aldaar.

In 1949 werd hij lid van de eerste Bondsdag en in 1953 federaal minister van Speciale Zaken in het tweede kabinet van kanselier Konrad Adenauer. In 1955 werd hij minister van Kernenergie en in 1956 minister van Defensie. Als minister van Defensie hielp hij bij de opbouw van de nieuwe Bundeswehr.

Hij werd voorzitter van de CSU in 1961.

Der Spiegel schandaal

Strauß moest in 1962 aftreden als minister van Defensie vanwege het Spiegel-schandaal. Het belangrijke blad Der Spiegel stelde dat de Bundeswehr Duitsland niet kon verdedigen. Strauß zei dat dit verraad was en Rudolf Augstein, redacteur van het blad, werd voor 103 dagen gearresteerd.

Strauß moest toegeven dat hij had gelogen tegen de Bondsdag, en moest aftreden. Hij klaagde dat hij werd behandeld als een "Jood die het had gewaagd op een partijconventie van de NSDAP te verschijnen".

Rivaliteit tussen Kohl en Strauß

Strauß werd in 1966 minister van Financiën in het kabinet van Kurt Georg Kiesinger.

Hij werkte samen met de SPD-minister van economie, Karl Schiller, maar nadat de SPD in 1969 een regering kon vormen zonder de CDU/CSU, verloor Strauß zijn baan en werd hij een criticus van de Ostpolitik van Willy Brandt.

In 1976, toen Helmut Kohl er niet in slaagde kanselier te worden, zegde Strauß de alliantie tussen de partijen CDU en CSU in de Bondsdag op. Hij begon de alliantie pas weer toen de CDU dreigde Beieren binnen te trekken.

Bij de federale verkiezingen van 1980 was Strauß de CDU/CSU-kandidaat voor kanselier. Sommige mensen dachten dat dit aantoonde dat de leiders van de CDU en CSU dachten dat Strauß een beter beleid en een betere stijl had dan Kohl. Anderen zeiden dat de CDU/CSU dacht dat Helmut Schmidt en de SPD de verkiezingen van 1980 zouden winnen, en vonden dat ze niets te verliezen hadden door Strauß aan te stellen: maar het zou Strauß ervan kunnen weerhouden iedereen te bekritiseren die het niet met hem eens was.

Laatste decennium van het leven

Van 1978 tot zijn dood in 1988 was Strauß minister-president van Beieren. In 1983/84 was hij voorzitter van de Bundesrat.

Nadat hij de federale verkiezingen van 1980 had verloren, verliet hij de federale politiek. Maar hij bleef niet stil, en gaf vaak commentaar op federale aangelegenheden vanuit zijn veilige zetel in Beieren. Hij bekritiseerde vooral de ideeën van Kohl, zelfs nadat Kohl het kanselierschap had aanvaard.

In 1983 hielp Strauß bij het regelen van een lening van 3 miljard Duitse mark voor Oost-Duitsland. Dit was niet populair, en tegenwoordig wordt het door sommigen beschouwd als een kunstmatige verlenging van het leven van de toen failliete communistische staat.

Bezoek aan Albanië

Strauß bezocht het communistische Albanië op 21 augustus 1984, toen Enver Hoxha, de absolute dictator van het einde van de Tweede Wereldoorlog tot aan zijn dood in 1985, nog in leven was. Strauß was een van de weinige westerse leiders die Albanië in decennia bezocht. Sommigen dachten dat Strauß zou kunnen helpen diplomatieke banden tussen Albanië en West-Duitsland aan te knopen, maar het bezoek leverde niets concreets op.

Dood

Op 1 oktober 1988 zakte Strauß tijdens de jacht met de prins van Thurn und Taxis in de bossen van Thurn und Taxis, ten oosten van Regensburg, in elkaar. Hij overleed op 3 oktober in een ziekenhuis in Regensburg zonder weer bij bewustzijn te zijn gekomen.

 
Franz Josef Strauß  

Legacy

Strauß was erg belangrijk in het naoorlogse Duitsland, ook al was hij buiten Duitsland niet erg bekend. Hij polariseerde (verdeelde) het publiek als weinig andere politici.

Als bekende woordvoerder van conservatieven en briljant spreker was hij een "rode vlag" voor links (zijn ideeën maakten linkse mensen erg boos).

Hij hielp Beieren om te vormen van een landbouwstaat tot een centrum van technologie in Duitsland. Hij was een liefhebber van lucht- en ruimtevaart en steunde de Airbus in de jaren zeventig. Daarom werd in 1992 de nieuwe luchthaven van München naar hem genoemd (zie Franz Josef Strauß International Airport).