Decompressie ziekte

Wie kan decompressieziekte krijgen?

Decompressieziekte kan voorkomen bij onderwaterduikers die veel tijd in diep water doorbrengen en te snel naar de oppervlakte terugkeren om de in hun lichaam opgeloste ademgassen te laten ontsnappen zonder bellen te vormen.

Mensen kunnen ook decompressieziekte krijgen als ze zich in een vliegtuig of ruimtevaartuig onder druk bevinden en deze beschadigd raakt en de lucht verloren gaat.

Hoe voorkom je decompressieziekte

Decompressieziekte kan worden voorkomen door de druk langzaam te verlagen. Hierdoor kunnen de gassen die in het lichaam zijn opgelost, in de ademlucht ontsnappen zonder bellen te vormen. Duikers doen dit door langzaam naar de oppervlakte te komen, omdat de druk afhangt van de diepte, en door de diepte te verminderen zal de druk afnemen. Voor elke tien meter verandering van diepte verandert de druk met 1 bar, wat ongeveer overeenkomt met de normale luchtdruk op zeeniveau.

Duikers weten hoe langzaam ze naar boven moeten komen met behulp van decompressietabellen of een duikcomputer. Het is mogelijk dat ze onderweg naar boven moeten stoppen om te wachten tot er genoeg gas uit is voordat het veilig is om verder omhoog te gaan. Dit wordt een decompressiestop genoemd. De tabellen of de computer vertellen de duikers op welke diepte ze moeten stoppen en hoe lang ze op elke diepte moeten blijven.

Mensen die hoog vliegen in vliegtuigen vermijden decompressie door zich in een drukcabine te bevinden. In militaire vliegtuigen kan de bemanning vóór de vlucht een paar uur lang zuurstof inademen, zodat het grootste deel van de in hun lichaam opgeloste stikstof kan ontsnappen. Dit heet zuurstof voorademen. Astronauten die zich voorbereiden op een ruimtewandeling ademen ook zuurstof voor en decompresseren in het ruimteschip voordat zij hun pak aantrekken en naar buiten gaan.

Wat gebeurt er eigenlijk?

Wanneer een persoon ademt, lost de lucht of een ander ademgas vanuit de longen op in het bloed. Dit duurt enige tijd, en de hoeveelheid gas die kan oplossen hangt af van de druk rond de persoon. Als de druk groter is, kan er meer gas oplossen. Na een tijdje kan er geen gas meer oplossen bij die druk.

Als een duiker dieper gaat, wordt de druk groter. Hierdoor lost de duiker meer gas op. Aan het einde van de duik moet de duiker terugkeren naar het wateroppervlak waar minder druk is.

Als de duiker langzaam omhoog gaat, verandert de druk langzaam en is er genoeg tijd voor het in de duiker opgeloste gas om van het bloed terug te keren naar het ademgas in de longen van de duiker en wordt het veilig verwijderd. Als de druk te snel verandert om genoeg van het opgeloste gas te verwijderen, kan het gas bellen vormen in het bloed en andere delen van het lichaam van de duiker. Deze bellen worden groter naarmate de druk afneemt en de duiker dichter bij de oppervlakte komt. Luchtbellen in het bloed kunnen vast komen te zitten in kleine bloedvaten. Als dit in de longen gebeurt, kunnen ze meestal geen kwaad, maar als ze de bloedstroom in andere delen van het lichaam blokkeren, krijgen de delen waar de stroom geblokkeerd is niet genoeg zuurstof en kunnen ze beschadigd raken. Dit is zeer gevaarlijk als het in de hersenen of het hart gebeurt. De andere plaats waar zich bellen kunnen vormen is in de meer vaste delen van het lichaam. Als deze bellen genoeg groeien, kunnen ze de delen eromheen scheuren of er hard genoeg tegenaan drukken om schade aan te richten.

Behandeling van decompressieziekte

Als een duiker decompressieziekte krijgt, kan dit worden behandeld door hem in een decompressiekamer te plaatsen en de druk te verhogen om de bellen kleiner te maken zodat ze minder schade aanrichten, en door de duiker zuivere zuurstof te geven om te ademen, waardoor de bellen weer oplossen. De zuurstof helpt ook om meer schade aan het lichaam te voorkomen door de bellen die de bloedvaten hebben geblokkeerd, aangezien er meer zuurstof in het bloed zit om de delen in leven te houden die door de blokkades minder bloedtoevoer hebben.