Fade-out
In de audiotechniek is een fade een geleidelijke verhoging (fade-in) of verlaging (fade-out) van het niveau van een audiosignaal. De term kan ook gebruikt worden voor filmcinematografie of theaterverlichting, op dezelfde manier (zie: fade (filmen)).
Een opgenomen lied kan geleidelijk worden teruggebracht tot stilte aan het einde (fade-out), of kan geleidelijk toenemen van stilte aan het begin (fade-in). Bijvoorbeeld, de nummers "Bitter Sweet Symphony" van The Verve en "Turn to Stone" van Electric Light Orchestra fade-in vanaf het begin, terwijl de nummers "Born to Be Wild" van Steppenwolf, "Boogie Oogie Oogie" van A Taste of Honey, en "Hey Jude" van The Beatles fade-out. Echter, "Born to be Wild" en "Boogie Oogie Oogie" verdwijnen in enkele seconden, terwijl "Hey Jude" meer dan 2 minuten nodig heeft om volledig te verdwijnen. "Goodbye Stranger" van Supertramp heeft ongeveer een minuut nodig om uit te faden. Fading-out kan dienen als opname-oplossing voor muziekstukken die geen duidelijk einde hebben.
Hoewel het relatief zeldzaam is, kunnen liedjes vervagen, en dan weer terugvallen. Enkele voorbeelden hiervan zijn "Helter Skelter" van The Beatles, "Suspicious Minds" van Elvis Presley, "Thank You" van Led Zeppelin of "Undercover of the Night" van The Rolling Stones.
De term fade wordt ook gebruikt in multi-speaker audiosystemen om de balans tussen het vermogen van de voorste en de achterste kanalen te beschrijven.
Audiomixer faders in de Bull & Gate pub in Kentish Town, Noord Londen.
Oorsprong en vroege voorbeelden
"Neptunus", onderdeel van de orkestsuite, The Planets, van Gustav Holst, was een vroeg muziekstuk om een fade-out te hebben. Holst bepaalt dat de vrouwenkoortjes "in een aangrenzende zaal moeten worden geplaatst, waarvan de deur open moet blijven tot de laatste maat van het stuk, wanneer die langzaam en geruisloos moet worden gesloten", en dat de laatste maat (gescoord voor koren alleen) "moet worden herhaald tot de klank in de verte verloren gaat". Hoewel het effect vandaag de dag gemeengoed is, is het publiek in het tijdperk vóór de wijdverspreide opname van het geluid betoverd - na de eerste doorloop van 1918 - merkte Holst's dochter Imogen (naast het kijken naar de liefdesvrouwen die in de gangpaden dansen tijdens "Jupiter") op dat het einde "onvergetelijk was, met zijn verborgen koor van vrouwenstemmen die steeds vager werden... totdat de verbeelding geen verschil meer wist tussen geluid en stilte".
De techniek om een gesproken of muzikale opname te beëindigen door het geluid te laten vervagen, gaat terug tot de vroegste dagen van de opname. In het tijdperk van de mechanische (pre-elektrische) opname kon dit alleen worden bereikt door ofwel de geluidsbron van de opnameluidshoorn weg te halen, ofwel door het volume waarop de uitvoerders zongen, speelden of spraken geleidelijk te verlagen. Met de komst van de elektrische opname konden soepele en controleerbare fade-out-effecten gemakkelijk worden bereikt door eenvoudigweg het ingangsvolume van de microfoons te verlagen met behulp van de fader op de mengtafel.
Geen enkele opname kan betrouwbaar worden geïdentificeerd als "de eerste" die de techniek gebruikt. In 2003 heeft John Ruch op de (inmiddels verdwenen) website Stupid Question de volgende opnames als mogelijke kanshebbers genoemd:
Bill Haley's cover versie van "Rocket 88" (1951) vervaagt om de titulaire auto aan te geven die wegrijdt. Er wordt beweerd dat The Beatles' "Eight Days a Week" (opgenomen in 1964) het eerste nummer was dat gebruik maakte van het omgekeerde effect-fade-in. (Het vervaagt ook.)
De vroegste opname die iemand voor mij zou kunnen noemen is een 78-toerenplaat uit 1894 met de naam "The Spirit of '76", een verteld muzikaal vignet met krijgshaftige fe-en-drum dat luider wordt als het de luisteraar 'nadert' en stiller als het 'wegtrekt'. ....
Als filmliefhebber heb ik het gevoel dat films hier een invloed hebben gehad. Fade-ins en fade-outs zijn filmische apparaten die de scènes-filmtaal, die zich tegelijkertijd met deze vroege opnames heeft ontwikkeld, beginnen en eindigen. De term 'fade-out' zelf is van filmische oorsprong en verschijnt in druk rond 1918. En ook jazz, een favoriet van vroege platen, was een populair onderwerp van vroege films.
Fader
Een fader is een apparaat dat gebruikt wordt om te vervagen, vooral wanneer het een knop of knop is die langs een spoor of een gleuf glijdt. Een knop die draait wordt meestal niet beschouwd als een fader, hoewel deze elektrisch en functioneel gelijkwaardig is. Een fader kan zowel analoog zijn, waarbij de weerstand of impedantie ten opzichte van de bron rechtstreeks wordt geregeld (bijvoorbeeld een potentiometer); of digitaal, waarbij een digitale signaalprocessor (DSP) numeriek wordt geregeld. Digitale faders worden ook wel virtuele faders genoemd, omdat ze op het scherm van een digitaal audiowerkstation kunnen worden bekeken. Moderne high-end digitale mixers hebben vaak piëzo-elektrische actuators die aan de faders zijn bevestigd, zodat ze voor meerdere doeleinden kunnen worden gebruikt en naar de juiste positie voor de geselecteerde functie en/of de opgeslagen instelling springen.
Kruisbestuiving
Een crossfader op een dj-mixer functioneert in wezen als twee faders die naast elkaar zijn aangesloten, maar in tegengestelde richting. Het laat een DJ toe om een bron uit te faden en een andere bron in te faden op hetzelfde moment. Dit is uiterst nuttig bij het beatmatchen van twee grammofoonplaten of compact discs.
De techniek van crossfading wordt ook gebruikt in de audiotechniek als mengtechniek, met name bij instrumentale solo's. Een mix engineer zal vaak twee of meer takes van een vocale of instrumentale partij opnemen en een definitieve versie maken die een samenstelling is van de beste passages van deze takes door middel van crossfading tussen elke track.
In het perfecte geval zou de crossfader het uitgangsniveau constant houden. Er is echter geen standaard hoe dit moet worden bereikt. Veel fabrikanten van DJ-apparatuur bieden verschillende mixers aan voor verschillende doeleinden (bijv. scratchen, beatmixen, cutmixen, enz.). High-end mixers hebben vaak crossfade-curve-schakelaars waarmee de DJ het benodigde type crossfade kan selecteren. Ervaren DJ's zijn ook in staat om tussen tracks te crossfaden met behulp van de kanaalfaders.
Er zijn veel softwaretoepassingen met virtuele crossfaders. Bijvoorbeeld, brandsoftware voor het opnemen van audio-CD's.
Pre-fader, post-fader
Op een mixer met extra verzendmixen worden de verzendmixen geconfigureerd als pre-fader of post-fader.
Als een verzendmix is geconfigureerd als pre-fader, dan heeft het wijzigen van de hoofdkanaalstrookfader geen invloed op de verzendmix. Dit is nuttig voor podiummonitor-mixen waarbij veranderingen in het Front of House-kanaalniveau de muzikanten zouden afleiden.
Als een verzendmix is geconfigureerd als postfader, dan volgt het niveau dat naar de verzendmix wordt verzonden veranderingen in de hoofdkanaalstrookfader. Dit is nuttig voor nagalm en andere signaalprocessoreffecten.
