Woestijnsprinkhaan
De woestijnsprinkhaan (Schistocerca gregaria) is een sprinkhaansoort. Plagen van woestijnsprinkhanen bedreigen de landbouwproductie in Afrika, het Midden-Oosten en Azië. Dat is al eeuwen zo. Een tiende van de wereldbevolking kan in haar levensonderhoud voorzien door dit vraatzuchtige insect. De verwoestende zwermen sprinkhanen ontstaan niet elk jaar, maar alleen wanneer de omstandigheden er geschikt voor zijn.
De woestijnsprinkhaan is potentieel de gevaarlijkste van de sprinkhanenplagen, omdat zwermen snel over grote afstanden kunnen vliegen. Hij heeft twee tot vijf generaties per jaar. De laatste grote woestijnsprinkhanenplaag in 2004-2005 veroorzaakte oogstverliezen in West-Afrika en verminderde de voedselvoorziening in het gebied. De woestijnsprinkhaan alleen is niet verantwoordelijk voor hongersnoden, maar draagt er wel toe bij.
Ontwikkeling
Het insect heeft geen volledige metamorfose. De larven ontwikkelen zich in stadia die "instars" worden genoemd. Naarmate de larven dichter bij de volwassenheid komen, worden ze "nimfen" of "hoppen" genoemd. Er zijn twee soorten hopper: solitaire en gregarious.
In de solitaire fase groeperen de hoppers zich niet, maar bewegen ze zich zelfstandig voort. Hun kleur in de latere stadia neigt naar groenachtig of bruinachtig, passend bij de kleur van het gras.
In de kuddestadia groeperen de hoppers zich en in de latere stadia ontwikkelen ze een opvallende kleur met zwarte tekening op een gele achtergrond. De onvolwassen dieren zijn roze en de volwassen dieren zijn helder geel en vliegen overdag in dichte zwermen.
De verandering van een solitair insect in een vraatzuchtige sprinkhanenroedel volgt gewoonlijk op een periode van droogte, wanneer er eindelijk regen valt en de vegetatie op de broedplaatsen van de woestijnsprinkhanen opbloeit. De populatie groeit snel en de concurrentie om voedsel neemt toe.
Naarmate de hoppers dichter opeengepakt zitten, zorgt het nauwe fysieke contact ervoor dat de achterpoten van de insecten tegen elkaar stoten. Deze stimulans brengt een cascade van metabolische veranderingen op gang die de insecten van de solitaire naar de gregarious fase brengt. Wanneer de hoppers in groepen leven, verandert hun kleur van grotendeels groen naar geel en zwart, en de volwassen dieren veranderen van bruin naar roze (onvolwassen) of geel (volwassen). Hun lichaam wordt korter, en ze geven een feromoon af dat ervoor zorgt dat ze elkaar aantrekken. Dit veroorzaakt zwermvorming.
Solitaire (boven) en gregarious (onder) woestijn sprinkhaan nimfen
Vragen en antwoorden
V: Wat is de woestijnsprinkhaan?
A: De woestijnsprinkhaan is een soort sprinkhaan.
V: Wat is de dreiging van woestijnsprinkhanen?
A: Plagen van woestijnsprinkhanen bedreigen de landbouwproductie in Afrika, het Midden-Oosten en Azië, en het levensonderhoud van een tiende van de wereldbevolking kan worden aangetast door dit vraatzuchtige insect.
V: Wanneer ontstaan destructieve zwermen sprinkhanen?
A: De vernietigende sprinkhanenzwermen ontstaan niet elk jaar, maar alleen wanneer de omstandigheden er geschikt voor zijn.
V: Waarom is de woestijnsprinkhaan potentieel de gevaarlijkste van alle sprinkhanenplagen?
A: De woestijnsprinkhaan is potentieel de gevaarlijkste sprinkhanenplaag omdat zwermen snel over grote afstanden kunnen vliegen.
V: Hoeveel generaties heeft de woestijnsprinkhaan per jaar?
A: De woestijnsprinkhaan heeft twee tot vijf generaties per jaar.
V: Wat was de impact van de laatste grote woestijnsprinkhaanuitbarsting in 2004-05?
A: De laatste grote uitbraak van woestijnsprinkhanen in 2004-05 veroorzaakte oogstverlies in West-Afrika en verminderde de voedselvoorziening in het gebied.
V: Is alleen de woestijnsprinkhaan verantwoordelijk voor hongersnoden?
A: Nee, de woestijnsprinkhaan alleen is niet verantwoordelijk voor hongersnoden, maar hij draagt er wel toe bij.
