Dualisme
Dualisme is het idee of de theorie dat iets (een object, een idee of de hele wereld) in tweeën is gesplitst. Deze delen staan los van elkaar, en het ding kan niet op een andere manier worden opgesplitst. Het idee of de theorie dat iets niet in delen kan worden gesplitst wordt monisme genoemd. Het idee dat iets in vele delen kan worden gesplitst wordt pluralisme genoemd.
In de filosofie zijn er vele vormen van dualisme.
- In de filosofie van de geest betekent dualisme dat de geest en het lichaam twee heel verschillende dingen zijn. Niets dat deel uitmaakt van het lichaam kan deel uitmaken van de geest en niets dat deel uitmaakt van de geest kan deel uitmaken van het lichaam. Mensen houden van dit soort dualisme omdat ze denken dat de geest te belangrijk of te vreemd is om deel uit te maken van het lichaam. Een contrasterend idee is dat de geest en het lichaam hetzelfde zijn of dat de geest slechts een ander woord is voor de hersenen. (Zie ook RenéDescartes)
- In de epistemologie betekent dualisme dat er een barrière is tussen een persoon en de wereld om hem heen. Deze barrière splitst de wereld in tweeën voor die persoon, in 'ikzelf' en 'de wereld'. Elke persoon kan de wereld zien, horen, proeven, ruiken en aanraken, maar kan het niet direct weten. Iemand kan bijvoorbeeld niet alleen door te kijken weten dat de dingen uit vele atomen bestaan. Dit betekent dat er iets zou kunnen gebeuren in de wereld dat we niet zouden weten omdat we het niet kunnen zien, horen, proeven, ruiken of aanraken. Een niet-dualistisch idee is dat een persoon gewoon een ander deel van de wereld is en dat er geen barrière is. Men zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat als iemand iets niet kan zien, horen, proeven, aanraken of ruiken, het geen invloed heeft op hem of haar.
Dualisme is ook een idee van gezond verstand. Het is bijvoorbeeld een vorm van dualisme om te zeggen dat een ding warm of koud is, goed of slecht, van mij of van iemand anders, zonder rekening te houden met mogelijke toestanden daartussen.
René Descartes beschreef het dualisme als volgt: De zintuigen vangen prikkels op, die vervolgens de pijnappelklier in de hersenen bereiken. Van daaruit handelen ze naar de geest
Ditheïsme
In de theologie kan dualisme ook verwijzen naar duotheïsme, bitheïsme of ditheïsme. Dit is de leer of het geloof dat er twee onafhankelijke goddelijke wezens of eeuwige principes zijn, het ene goed en het andere kwaad. Voorbeelden van ditheïsme zijn het Zoroastrisme, Wicca en het Marcionisme. Hoewel de Bijbel het over Satan heeft, is dit geen ditheïsme omdat hij niet gelijk is aan God, maar slechts een engel. (Zie de brief van Judas, vers 6). Ditheïsme is niet hetzelfde als dualisme, maar ze zijn wel vergelijkbaar. Ditheïsme impliceert (tenminste) twee goden, terwijl moreel dualisme geen enkel -theïsme (geloof in een god) impliceert.
Vragen en antwoorden
V: Wat is dualisme?
A: Dualisme is het idee of de theorie dat iets (een voorwerp, een idee of de hele wereld) in twee delen is gesplitst. Deze delen staan los van elkaar en kunnen niet op een andere manier worden opgedeeld.
V: Wat is monisme?
A: Monisme is het idee of de theorie dat iets niet in delen kan worden gesplitst.
V: Wat is pluralisme?
A: Pluralisme is het idee dat iets in vele delen kan worden opgesplitst.
V: Hoe verhoudt dualisme zich tot de filosofie van de geest?
A: In de filosofie van de geest betekent dualisme dat de geest en het lichaam twee heel verschillende dingen zijn; niets van het lichaam kan deel uitmaken van de geest en omgekeerd. Mensen houden van dit soort dualisme omdat zij denken dat de geest te belangrijk of te vreemd is om deel uit te maken van het lichaam.
V: Hoe verhoudt het dualisme zich tot de epistemologie?
A: In de epistemologie betekent dualisme dat er een barrière is tussen een persoon en zijn omgeving; deze barrière verdeelt de werkelijkheid in 'ikzelf' en 'de wereld'. Elke persoon kan zijn omgeving zien, horen, proeven, ruiken en aanraken, maar kan deze niet rechtstreeks kennen.
V: Wat suggereert non-dualistisch denken over onze relatie met onze omgeving?
A: Non-dualistisch denken suggereert dat een persoon gewoon een ander deel is van zijn omgeving en dat er geen barrière tussen beide bestaat; als iemand iets niet kan zien, horen, proeven, aanraken of ruiken dan heeft dat geen invloed op hem.
V: Hoe kunnen wij dualistisch denken in het dagelijks leven gebruiken?
Antwoord: Wij kunnen dualistisch denken in het dagelijks leven gebruiken door dingen te zeggen als "dit ding is of heet of koud," "dit ding is of goed of slecht," enz.
