Filosofie | de studie van onderliggende dingen

Ideeën

De ideeën in de filosofie zijn vaak algemeen en abstract. Dit betekent echter niet dat filosofie niet over de echte wereld gaat. Ethiek gaat bijvoorbeeld over hoe we goed kunnen zijn in ons dagelijks leven. De Metafysica stelt de vraag hoe de wereld werkt en waaruit zij bestaat. Soms hebben mensen het erover dat zij een "persoonlijke filosofie" hebben, dat wil zeggen de manier waarop iemand over de wereld denkt. Dit artikel gaat niet over de 'persoonlijke filosofieën' van mensen. Dit artikel gaat over de ideeën die al heel lang door filosofen (mensen die denken en schrijven over denkwijzen) worden besproken.

 

Vragen

Vragen die verband houden met filosofie worden filosofische vragen genoemd. De meeste filosofische vragen kunnen nooit met zekerheid worden beantwoord. Ze gaan over belangrijke onderwerpen, zoals de zin van het leven, de dood en de moraal. Een voorbeeld van een filosofische vraag is deze: "Is er enige kennis in de wereld die zo zeker is dat geen redelijk mens eraan kan twijfelen?". Andere vragen van filosofen zijn:

• Wat moeten wij doen in ons leven?
• Wat gebeurt er met een ziel na de dood, hoe komt een ziel in het lichaam voor de dood?
• Waarom zijn wij geboren?
• Waarom zouden we leven?
• Waarom zijn er zoveel hindernissen in het leven?
• Hoe overwinnen we het lijden?
• Wat is het belang van het materiële leven?
• Zal het universum eeuwig bestaan?
• Wat is schoonheid?
• Hebben wij een vrije wil?
• Bestaat God?
• Bestaat de wereld om ons heen?
• Wat is waarheid?
• Wat is het kwaad?
• Wat is de relatie tussen geest en lichaam?
• Wat is de zin van het leven?

 

Geschiedenis

Het woord "Filosofie" betekent rechtstreeks "liefde voor de wijsheid". Het komt van het Griekse woord "Philosophia", waarbij "Philo" "minnaar" betekent en "Sophia" "wijsheid".

Er zijn verschillende soorten filosofie uit verschillende tijden en plaatsen. Sommige filosofen kwamen uit het oude Griekenland, zoals Plato en Aristoteles. Anderen kwamen uit Azië, zoals Confucius, Boeddha, Adi Shankara en Laozi. Sommige filosofen kwamen uit de Middeleeuwen in Europa, zoals Willem van Ockham of de heilige Thomas van Aquino.

Invloedrijke filosofen uit de jaren 1600, 1700 en 1800 zijn Thomas Hobbes, René Descartes, John Locke, David Hume en Immanuel Kant. Filosofen uit de jaren 1900 zijn Søren Kierkegaard, Ludwig Wittgenstein en Jean-Paul Sartre.

 

Onderzoeksgebieden

Filosofie probeert waarheden te begrijpen over de wereld en hoe wij die zien. Zij probeert belangrijke vragen te beantwoorden door conclusies te trekken op basis van observaties van de menselijke natuur en de echte wereld.

Soms probeert de filosofie dezelfde vragen te beantwoorden als religie en wetenschap. Filosofen geven verschillende antwoorden op dezelfde vraag. Veel soorten filosofie bekritiseren of vallen zelfs de overtuigingen van religie aan.

In zijn werk Kritiek van de zuivere rede stelt Immanuel Kant de volgende vragen:

1. Wat kan ik zeggen?
2. Wat zal ik doen?
3. Wat durf ik te hopen?
4. Wat is de mens?

De antwoorden op deze vragen geven de verschillende categorieën van de filosofie weer.

Categorieën in de filosofie

Filosofie kan worden onderverdeeld in verschillende groepen op basis van het soort vragen dat wordt gesteld. Hieronder volgt een lijst van de vragen die in groepen zijn onderverdeeld. Een mogelijke lijst van antwoorden op deze vragen kan een "filosofie" worden genoemd. Er zijn veel verschillende filosofieën, omdat al deze vragen volgens verschillende mensen verschillende antwoorden hebben. Niet alle filosofieën stellen dezelfde vragen. Dit zijn de vragen die meestal gesteld worden door filosofen uit de westerse wereld:

Metafysica:

De metafysica wordt soms opgesplitst in ontologie (de filosofie van het werkelijke leven en de levende wezens), de filosofie van de geest en de filosofie van de religie; maar deze deeltakken liggen zeer dicht bij elkaar.

Ontologie:

• Wat is de wereld die wij om ons heen zien? (Wat is de werkelijkheid?)
• Is er meer in de wereld dan wat wij zien en horen?
• Als niemand iets ziet gebeuren, betekent dat dan dat het niet gebeurd is?
• Wat betekent het om te zeggen dat iets mogelijk is? Bestaan er andere werelden?
• Is er iets heel bijzonders aan het mens zijn, of überhaupt aan het leven?
• Zo niet, waarom denken sommige mensen van wel?
• Wat is ruimte? Wat is tijd?

De filosofie van de geest:

• Wat is een geest?
• Wat is een lichaam?
• Wat is bewustzijn?
• Maken mensen keuzes, of kunnen ze slechts voor één ding kiezen? (Hebben mensen een vrije wil?)
• Wat maakt woorden of ideeën betekenisvol? (Wat is de relatie tussen betekenisvolle woorden of ideeën en de dingen die ze betekenen?)

De filosofie van de religie:

• Hebben mensen een ziel?
• Is er een God die het heelal heeft geschapen?

In de epistemologie:

• Wat is kennis?
• Hoe kunnen wij iets weten?
• Wat is wetenschap?
• Wat is waarheid?

In de ethiek:

• Wat zijn goed en fout, goed en slecht?
• Moeten mensen sommige dingen wel doen en andere niet?
• Wat is rechtvaardigheid?

In de esthetiek:

• Wat is schoonheid? Wat als de ene persoon een schilderij mooi vindt, maar de andere persoon het schilderij lelijk vindt? Kan het schilderij tegelijkertijd mooi en lelijk zijn?
• Zijn ware dingen mooi?
• Zijn goede dingen mooi?
• Wat is kunst? Wij denken gewoonlijk dat een beeldhouwwerk in een museum kunst is. Als een beeldhouwer een beeld van een rots uit klei maakt en dat in een museum plaatst, zouden velen dat kunst noemen. Maar wat als iemand een steen van de grond opraapt - is die steen dan een kunstwerk?

In de logica:

• Wat betekenen de woorden die wij gebruiken?
• Hoe kunnen we dingen (vooral ideeën) zeggen op een manier die slechts één betekenis heeft?
• Kunnen alle ideeën met taal worden uitgedrukt?
• Hoe beïnvloedt de waarheid van de premisse van een argument de waarheid van de conclusie ervan?
• Hoe kunnen we correct redeneren?

In de axiologie:

• Wat heeft waarde?
• Is tijd echt geld? Of hebben wij het zo gemaakt?
• Heeft liefde, schoonheid of rechtvaardigheid enige waarde?

Andere afdelingen zijn eschatologie, teleologie en theologie. In vroegere eeuwen werden natuurwetenschappen opgenomen in de filosofie, en "natuurfilosofie" genoemd.

 

Is filosofie goed of slecht?

Het is gemakkelijk om te stellen dat filosofie een goede zaak is, omdat het mensen helpt de wereld beter te begrijpen. Filosofie helpt mensen te leren hoe ze moeten handelen en denken. Filosofen geloven dat het stellen van filosofische vragen nuttig is omdat het mensen helpt te leren over zichzelf, de wereld en anderen. Men kan stellen dat "Is filosofie goed of slecht?" zelf een filosofische vraag is.

Sommige mensen denken echter dat filosofie schadelijk is omdat het aanzet tot vrij denken en vraagtekens zet bij de overtuigingen die anderen aanhangen. Sommige filosofieën botsen ook met religie, en verzetten zich tegen religieuze overtuigingen. Filosofieën zoals sommige existentialistische opvattingen zeggen bijvoorbeeld dat er geen betekenis is voor het leven of het menselijk bestaan, behalve de betekenis die wij verzinnen of uitvinden. De meeste religies zijn het niet eens met deze overtuiging.

Veel belangrijke wetenschappen, waaronder natuurkunde, biologie, psychologie en scheikunde, werden ooit beschouwd als onderdeel van de filosofie. Naarmate de feiten over de natuur beter werden begrepen, scheidden deze onderwerpen zich af in hun eigen vakgebied. In de moderne tijd zijn onderwerpen als bewustzijn, beslissingstheorie en toegepaste ethiek onafhankelijk geworden van de filosofie. Men kan stellen dat de filosofie de ontwikkeling van deze wetenschappen heeft helpen bevorderen, en dat zij historisch gezien een belangrijk studiegebied is geweest.

 

Doel

Filosofen stellen vragen over ideeën, en proberen antwoorden op die vragen te vinden. Een filosoof analyseert ook concepten, argumenten en problemen in de filosofie.

Sommigen zijn academici die werken voor universiteiten of hogescholen. Deze filosofen schrijven boeken en artikelen over filosofie en geven colleges over dit onderwerp aan studenten van universiteiten of hogescholen.

Sommigen zijn ook monnik, kunstenaar of wetenschapper. Zij denken ook na over filosofische ideeën en vragen.

Filosofen gebruiken vaak zowel echte als denkbeeldige voorbeelden om een punt te maken. Zij kunnen bijvoorbeeld schrijven over een echt of fictief persoon om te laten zien hoe zij denken dat een goed of slecht persoon is.

Sommige filosofen zoeken naar de eenvoudigste manier om een vraag te beantwoorden en zeggen dat dat waarschijnlijk het juiste antwoord is. Dit wordt het scheermes van Occam genoemd. Anderen geloven dat ingewikkelde antwoorden op vragen ook juist kunnen zijn. Zie voor een voorbeeld van een filosofisch probleem de God-paradox.

Filosofen gebruiken logica om problemen op te lossen en vragen te beantwoorden. Logische consistentie is een hoeksteen van elke aanvaardbare theorie. Filosofen die het niet eens zijn met een theorie zullen vaak proberen een logische tegenspraak in een theorie te vinden. Als zij een tegenstrijdigheid vinden, geeft hen dat een reden om die theorie te verwerpen. Vinden zij geen tegenstrijdigheid, dan kan de filosoof aantonen dat de theorie tot een conclusie leidt die ofwel onaanvaardbaar ofwel belachelijk is. Deze tweede benadering wordt reductio ad absurdum genoemd.

 

Beroemde filosofen

De mensen die hier worden genoemd moeten echte filosofen zijn, en geen sociale of politieke actievoerders. De lijsten zijn niet bedoeld om volledig te zijn.

 

Gerelateerde pagina's

• Misleiding
• Waarheid

 

Algemene bronnen

• Blumenau, Ralph. Filosofie en leven. ISBN 978-0-907845-33-1
• Craig, Edward. Filosofie: een zeer korte inleiding. ISBN 978-0-19-285421-6
• Harrison-Barbet, Anthony. Beheersing van de filosofie. ISBN 978-0-333-69343-8
• Russell, Bertrand. De problemen van de filosofie. ISBN 978-0-19-511552-9
• Sinclair, Alistair J. 2008. Wat is filosofie? Een inleiding. ISBN 978-1-903765-94-4
• Sober, Elliott 2001. Kernvragen in de filosofie: een tekst met lezingen. Upper Saddle River, Prentice Hall. ISBN 978-0-13-189869-1
• Solomon, Robert C. Grote vragen: een korte inleiding in de filosofie. ISBN 978-0-534-16708-0
• Warburton, Nigel. Filosofie: de basis. ISBN 978-0-415-14694-4
• Nagel, Thomas. Wat betekent het allemaal? Een zeer korte inleiding in de filosofie. ISBN 978-0-19-505292-3
• Pojman, Louis P. Classics of Philosophy (vols. 1, 2, & 3)
• Arthur, Edwin De Engelse filosofen van Bacon tot Mill
• Beardsley, Monroe Europese filosofen van Descartes tot Nietzsche
• Cottingham, John 2008. Westerse filosofie: een bloemlezing. 2nd ed. Malden, MA: Blackwell Pub., .
• Tarnas, Richard. De passie van de westerse geest: inzicht in de ideeën die ons wereldbeeld hebben gevormd. ISBN 978-0-345-36809-6