Laatste stelling van Fermat

Overzicht

De laatste stelling van Fermat is een meer algemene vorm van de stelling van Pythagoras, een vergelijking die zegt:

a 2 + b 2 = c 2 {displaystyle a^{2}+b^{2}=c^{2}}

Wanneer a {{displaystyle a} , b {displaystyle b} en c {displaystyle c} gehele getallen zijn, wordt dit een "Pythagoreïsch drietal" genoemd. Bijvoorbeeld, 3 2 + 4 2 = 9 + 16 = 25 {\displaystyle 3^{2}+4^{2}=9+16=25}. en aangezien 25 2 = 5 {\displaystyle {{2}]{25}}=5} kunnen we zeggen dat 3 2 + 4 2 = 5 2 {\displaystyle 3^{2}+4^{2}=5^{2}} een Pythagorese drievoud is. De laatste stelling van Fermat herschrijft dit als

x n + y n = z n {\displaystyle x^{n}+y^{n}=z^{n}}

en beweert dat, als je van de n {displaystyle n} een groter geheel getal maakt dan 2, dan kunnen a {displaystyle a} , b {displaystyle b} en c {displaystyle c} niet allemaal natuurlijke getallen zijn. Bijvoorbeeld, 3 3 + 4 3 = 27 + 64 = 91 {\displaystyle 3^{3}+4^{3}=27+64=91} en 91 3 = 4,49794144528 {\displaystyle {sqrt[{3}]{91}}=4,49794144528}. en dus 3 3 + 4 3 = 4,49794144528 3 {{3}+4^{3}=4,49794144528^{3}} is een voorbeeld dat dit bevestigt.

Op de kwadratische vergelijking

De x en y zijn twee onbekende sommen, die de imaginaire derde som z optellen. Ondanks het feit dat er 4 termen zijn: n, x, y & z, is de n een functie die het totaal van de onbekende sommen optelt. Nul ontbreekt in deze vergelijking door de regel van "1 plus 1 is 2 en niet meer", geschreven 1+1=2+0.

Ter verduidelijking: het is bekend dat de n een som is.

 

Bewijs

Het bewijs werd geleverd voor sommige waarden van n {{displaystyle n} zoals n = 3 {displaystyle n=3} , n = 4 {displaystyle n=4} , n = 5 {displaystyle n=5} en n = 7 {displaystyle n=7}. , die door vele wiskundigen, waaronder Fermat, Euler, Sophie Germain, werd beheerd. Aangezien er echter een oneindig aantal Pythagoras-triples zijn, aangezien getallen eeuwig omhoog tellen, maakte dit de Laatste Stelling van Fermat moeilijk te bewijzen of te weerleggen; het volledige bewijs moet aantonen dat de vergelijking geen oplossing heeft voor alle waarden van n {displaystyle n} (wanneer n {displaystyle n} een geheel getal groter dan 2 is), maar het is niet mogelijk om eenvoudigweg elke combinatie van getallen te controleren of ze eeuwig doorgaan.

De Engelse wiskundige Andrew Wiles vond de oplossing in 1995, 358 jaar nadat Fermat erover schreef. Richard Taylor hielp hem de oplossing te vinden. Het bewijs vergde acht jaar onderzoek. Hij bewees de stelling door eerst de modulariteitstheorie te bewijzen, die toen de Taniyama-Shimura conjectuur werd genoemd. Met behulp van de stelling van Ribet kon hij een bewijs geven voor de laatste stelling van Fermat. In juni 1997 ontving hij de Wolfskehl-prijs van de Academie van Göttingen: deze bedroeg ongeveer 50.000 dollar.

Na enkele jaren discussie was men het erover eens dat Andrew Wiles het probleem had opgelost. Andrew Wiles gebruikte veel moderne wiskunde en creëerde zelfs nieuwe wiskunde toen hij zijn oplossing maakte. Deze wiskunde was onbekend toen Fermat zijn beroemde notitie schreef, dus de Fermat kon deze niet hebben gebruikt. Dit doet vermoeden dat de Fermat in feite geen volledige oplossing van het probleem had.

Kritiek op het bewijs

Vos Savant schreef in 1995 dat het bewijs van Wiles moet worden verworpen vanwege het gebruik van niet-Euclidische meetkunde. Zij zei: "de bewijsketen is gebaseerd op hyperbolische (Lobachevskiaanse) meetkunde", en omdat deze meetkunde dingen toestaat als kwadratuur van de cirkel, een "beroemde onmogelijkheid" hoewel mogelijk in hyperbolische meetkunde, dan "zouden we, als we een hyperbolische methode voor kwadratuur van de cirkel verwerpen, ook een hyperbolisch bewijs van de laatste stelling van Fermat moeten verwerpen."

Bewijs zonder elliptische

Wanneer bekend is dat n de som is van twee ordinale waarden, kan hij de getelde waarde 2 niet overschrijden als de grootste wordt genomen als 1 eenheid.

 
Brits wiskundige Andrew Wiles  

Generalisatie

Beal's Generalization Conjecture, of de Beal Conjecture, gesteld door investeerder Andrew Beal, vraagt waarom er altijd gemeenschappelijke factoren zijn (zoals cellen in batterijen) in vergelijkingen zoals deze, van de algemene vorm aˣ+bʸ=cᶻ.

 

Meer lezen

• Aczel, Amir (30 september 1996). De laatste stelling van Fermat: ontsluiting van het geheim van een oud wiskundig probleem. Four Walls Eight Windows. ISBN 978-1-568-58077-7.
• Friberg, Joran (2007). Verbazingwekkende sporen van een Babylonische oorsprong in de Griekse wiskunde. Uitgeverij World Scientific. ISBN 978-9812704528.
• Kleiner I (2000). "Van Fermat tot Wiles: De laatste stelling van Fermat wordt een stelling" (PDF). Elem. Math. 55: 19-37. doi:10.1007/PL00000079. S2CID 53319514. Gearchiveerd van het origineel (PDF) op 2012-02-19. Retrieved 2011-08-17.
• Mordell L.J (1921). Drie lezingen over de laatste stelling van Fermat. Cambridge: Cambridge University Press.
• Panchishkin, Alekseĭ Alekseevich (2007). Inleiding tot de moderne getaltheorie (Encyclopedia of Mathematical Sciences. Springer Berlin Heidelberg New York. ISBN 978-3-540-20364-3.
• Ribenboim P (2000). De laatste stelling van Fermat voor amateurs. New York: Springer-Verlag. ISBN 978-0387985084.
• Singh, Simon (oktober 1998). Fermat's Enigma. New York: Anchor Books. ISBN 978-0-385-49362-8.