Speltheorie

Prisoner's Dilemma

Een voorbeeld is het dilemma van de gevangene. Het geeft een voorbeeld waarbij samenwerking misschien niet de "beste keuze" is in de speltheorie.

Stel, twee personen worden gearresteerd voor een misdaad en de politie weet niet zeker wie de misdaad heeft begaan en wie medeplichtig is aan de misdaad. Elk van hen krijgt de keuze: als ze zwijgen, worden ze beiden spoedig vrijgelaten. Als de een de ander verraadt, gaat de verrader vrijuit, en wordt de ander voor lange tijd gevangen gezet. Als ieder de ander verraadt, worden ze beiden voor kortere tijd vastgehouden.

Als je een gevangene bent in deze situatie en je geeft alleen om jezelf, dan is de manier om de kleinste straf te krijgen het verraden van de andere gevangene. Wat er ook gebeurt, je krijgt een kortere straf als je verraadt dan wanneer je dat niet doet. Stel je een situatie voor waarin jij één van de gevangenen bent, als de andere gevangene zwijgt en niet verraadt, dan betekent verraad dat je helemaal niet naar de gevangenis gaat in plaats van 6 maanden de gevangenis in. Als de andere gevangene verraad pleegt, ga je door verraad 2 jaar de gevangenis in in plaats van 10 jaar. Kortom, "verraad" is de beste strategie, en wordt de "dominante strategie" genoemd.

Variaties

Het dilemma van de gevangene heeft niet hetzelfde resultaat als sommige details anders zijn. Als de gevangenen (of landen) met elkaar kunnen praten en plannen voor de toekomst kunnen maken, kunnen zij beiden besluiten samen te werken (en niet te verraden) omdat zij hopen dat het andere land hen dan in de toekomst zal helpen. In de speltheorie wordt dit een "herhaald spel" genoemd. Als de spelers altruïstisch zijn (als ze om elkaar geven), vinden ze het misschien goed om naar de gevangenis te gaan zodat ze de ander kunnen helpen.

Filosofie

De speltheorie is ook gebruikt in de filosofie. Als reactie op twee papers van W.V.O. Quine uit 1960 en 1967, gebruikte Lewis (1969) de speltheorie om een filosofische uiteenzetting over conventie te ontwikkelen. Hij gaf daarmee de eerste analyse van gemeenschappelijke kennis en gebruikte die om het spel in coördinatiespelen te analyseren. Bovendien suggereerde hij voor het eerst dat het mogelijk is betekenis te begrijpen in termen van signaleringsspelletjes. Deze suggestie is sinds Lewis door verschillende filosofen verder uitgewerkt. In navolging van Lewis (1969) game-theoretic account of conventions, hebben Edna Ullmann-Margalit (1977) en Bicchieri (2006) theorieën ontwikkeld over sociale normen die deze definiëren als Nash equilibria die het resultaat zijn van het transformeren van een mixed-motive game in een coordination game.

De speltheorie heeft filosofen ook uitgedaagd om na te denken in termen van interactieve epistemologie: wat betekent het voor een collectief om gemeenschappelijke overtuigingen of kennis te hebben, en wat zijn de gevolgen van deze kennis voor de sociale uitkomsten die voortvloeien uit de interacties van de agenten. Filosofen die op dit gebied hebben gewerkt zijn onder meer Bicchieri (1989, 1993), Skyrms (1990), en Stalnaker (1999).

Met het onderdeel ethiek van de filosofie wordt Thomas Hobbes' project om moraliteit uit eigenbelang af te leiden, voortgezet. Aangezien spelletjes zoals het Prisoner's dilemma een schijnbaar conflict opleveren tussen moraliteit en eigenbelang, is het verklaren waarom samenwerking vereist wordt door eigenbelang een belangrijk onderdeel van dit project. Deze algemene strategie is een onderdeel van de algemene sociale contractopvatting in de politieke filosofie (voor voorbeelden, zie Gauthier (1986) en Kavka (1986)).

Andere auteurs hebben getracht de evolutionaire speltheorie te gebruiken om het ontstaan van menselijke attitudes over moraliteit en corresponderend dierlijk gedrag te verklaren. Deze auteurs kijken naar verschillende spelen, waaronder het dilemma van de gevangene, de Stag jacht, en het Nash onderhandelingsspel als een verklaring voor het ontstaan van houdingen over moraliteit (zie, b.v., Skyrms (1996, 2004) en Sober en Wilson (1999)).