Huidskleur
De menselijke huidskleur is een van de gemakkelijkst zichtbare kenmerken van een persoon. Het varieert van het donkerste bruin tot het lichtste roze-wit. De huidskleur is vererfd en is het resultaat van natuurlijke selectie. De huidpigmentatie bij de mens is vooral geëvolueerd om de hoeveelheid ultraviolette straling die de huid binnendringt onder controle te houden en zo de effecten ervan te verminderen.
De belangrijkste stof die de kleur van de menselijke huid bepaalt, is de pigmentmelanine. Melanine wordt in de huid geproduceerd door cellen die melanocyten worden genoemd. De rode kleur die ten grondslag ligt aan de huid wordt beter zichtbaar in de witte huid, vooral in het gezicht. Bij lichaamsbeweging of bij het stimuleren van het zenuwstelsel (boosheid, angst) zetten de bloedvaten zich uit.
Er is een direct verband tussen UV-straling (UVR) en de verspreiding van inheemse huidpigmentatie over de hele wereld. Gebieden die meer UVR hebben, hebben ook een donkerdere huid. Gebieden die ver van de tropen liggen en dichter bij de polen hebben een lagere concentratie UVR en lichtere huidpopulaties. Menselijke populaties zijn veranderd van een donkere naar een lichte huid toen ze Afrika ongeveer 100.000 jaar geleden verlieten, en sommige zijn teruggegaan naar een donkere huid toen ze terugkwamen in hogere UV-zones.
De natuurlijke huidskleur kan ook donkerder worden als gevolg van de bruining door de blootstelling aan zonlicht. De leidende theorie is dat de huidskleur zich aanpast aan intens zonlicht om een gedeeltelijke bescherming te bieden tegen de ultraviolette fractie die het DNA van de huidcellen beschadigt en zo mutaties veroorzaakt.
Het is gemakkelijk te zien waarom een donkere huid in de tropen een voordeel is als gedeeltelijke verdediging tegen huidkanker. Het is veel minder gemakkelijk te zien waarom een witte huid een voordeel is in koudere klimaten. Onderzoekers hebben twee redenen gesuggereerd, en beide spelen waarschijnlijk een rol. De eerste is dat bij een bepaalde temperatuur een witte huid minder warmte uitstraalt dan een zwarte huid. De tweede is dat het lichaam bij zwakker zonlicht de neiging heeft om minder vitamine D aan te maken. De hypothese is dat de keuze voor een lichtere huid het gevolg is van de behoefte aan een hogere vitamine D-productie. De verandering begon zodra de bevolking naar het noorden van Afrika verhuisde.
Bovendien zijn volwassen menselijke vrouwen meestal lichter in huidpigmentatie dan mannen. Vrouwtjes hebben meer calcium nodig tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Het lichaam maakt vitamine D aan door de werking van het zonlicht op de huid. Vitamine D helpt het lichaam om calcium te absorberen. Vrouwtjes evolueerden naar een lichtere huid zodat hun lichaam meer calcium absorbeert.
De maatschappelijke betekenis van verschillen in huidskleur is in de verschillende culturen en in de loop der tijd gevarieerd, zoals blijkt uit de sociale status en de discriminatie.
Een uitgebreide familie uit Zuid-Afrika met verschillende huidskleuren
Kaart van de menselijke huidskleurverdeling in de wereld voor inheemse bevolkingsgroepen in 1940
Vragen en antwoorden
V: Wat is de belangrijkste factor die de kleur van de menselijke huid bepaalt?
A: De belangrijkste stof die de kleur van de menselijke huid bepaalt, is het pigment melanine.
V: Hoe beïnvloedt UV-straling de huidpigmentatie?
A: Er is een rechtstreeks verband tussen UV-straling (UVR) en de verspreiding van inheemse huidpigmentatie over de hele wereld. Gebieden met meer UVR hebben ook donkerder gekleurde bevolkingsgroepen, terwijl gebieden ver van de tropen en dichter bij de polen minder UVR hebben en lichter gekleurde bevolkingsgroepen.
V: Hoe zijn de mensen geëvolueerd naar een lichtere huid toen zij zich van Afrika verwijderden?
A: Mensenpopulaties zijn veranderd van een donkere naar een lichte huid toen zij ongeveer 100.000 jaar geleden Afrika verlieten, en sommige zijn weer veranderd in een donkerdere huid toen zij terugkeerden naar gebieden met een hogere UV-waarde. De natuurlijke huidskleur kan ook donkerder worden door bruining als gevolg van blootstelling aan zonlicht. De belangrijkste theorie is dat de huidskleur zich aanpast aan intens zonlicht om een gedeeltelijke bescherming te bieden tegen ultraviolette straling die het DNA van de huidcellen beschadigt en zo mutaties veroorzaakt.
V: Waarom hebben vrouwen gewoonlijk een lichtere huid dan mannen?
A: Volwassen vrouwen hebben meestal een lichtere huidpigmentatie dan mannen omdat vrouwen tijdens de zwangerschap en de lactatie meer calcium nodig hebben. Het lichaam synthetiseert vitamine D uit de inwerking van zonlicht op de huid, wat helpt bij de opname van calcium; daarom hebben vrouwen een lichtere huid, zodat hun lichaam meer calcium opneemt.
V: Wat zijn twee mogelijke redenen waarom een witte huid een voordeel kan zijn in een kouder klimaat?
A: Onderzoekers suggereren twee redenen waarom een witte huid een voordeel kan zijn in koudere klimaten; ten eerste straalt een witte huid bij een bepaalde temperatuur minder warmte uit dan een zwarte; ten tweede produceert het lichaam bij zwakker zonlicht minder vitamine D - er is een hypothese dat de selectie voor een lichtere huid het gevolg was van deze behoefte aan een hogere vitamine D-productie toen mensen uit Afrika naar het noorden trokken.
V: Hoe heeft de sociale betekenis van verschillen in huidskleur tussen culturen in de loop der tijd gevarieerd?
A: De sociale betekenis van verschillen in huidskleur is in de loop der tijden in de verschillende culturen verschillend geweest; het is aangetoond met betrekking tot sociale status en discriminatie door de geschiedenis heen.
