Laotiaans
Lao of Laotiaans is een taal en is de officiële taal van Laos. Het wordt ook gesproken in het noordoostelijk deel van Thailand. Lao wordt, net als de andere talen van Laos, geschreven in een abugida-schrijfsysteem. De taal kent variaties, maar het Vientiane-dialect wordt beschouwd als de standaard geschreven vorm van het Lao.
Lao en Thai zijn beide Tai talen en lijken sterk op elkaar. Sprekers van de noordelijke Thaise dialecten en het Lao beweren zelfs dat zij elkaar grotendeels kunnen verstaan, waardoor de dialecten onderling verstaanbaar zijn.
Geschiedenis
Lao is een van de Tai talen, gesproken in wat nu Noord Vietnam en Zuid China is. De invallen van de Mongolen en de expansie in China dreven de Tai zuidwaarts in de richting van India. Hun taal werd beïnvloed door andere talen in de regio, zoals het Mon-Khmer en de Austronesische talen. De schriftvorm van het Lao is oorspronkelijk afkomstig van het Pali in India. De schriftvorm werd ongeveer tweeduizend jaar geleden door boeddhisten naar de regio gebracht.
Woordenschat
Het Laotiaans heeft voornamelijk inheemse Laotiaanse woorden. Vanwege het boeddhisme is het echter beïnvloed door andere talen die vooral religieuze termen hebben bijgedragen. Het Laotiaans heeft invloed gehad op Khmer en Thai en vice versa. Het schrift kent veel buitenlandse leenwoorden, vergelijkbaar met de manier waarop Latijn en Grieks andere Europese talen hebben beïnvloed.
Voor de beleefdheid worden voornaamwoorden (en meer formele voornaamwoorden) gebruikt, evenals het eindigen van uitspraken met ແດ່ (dè [dɛː]) of ເດີ້ (deu [dɤ̂ː]). Negatieve uitspraken worden beleefder gemaakt door te eindigen met ດອກ (dok [dɔ̭ːk]). Hierna volgen formele registervoorbeelden.
- ຂອບໃຈຫຼາຍໆເດີ້ (khop chai lai lai deu, [kʰɔ᷆ːp t͡ɕàj lǎːj lǎːj dɤ̂ː]) Hartelijk dank.
- ຂ້ານ້ອຍເຮັດບໍ່ໄດ້ດອກ (khanoi hét bo dai dok, [kʰa᷆ːnɔ̂ːj hēt bɔ̄ː dâj dɔ᷆ːk]) Ik kan niet.
- ໄຂປະຕູໃຫ້ແດ່ (khai pa too hai dè, [kʰǎj pa.tùː ha᷆j dɛ̄ː ]) Doe de deur open, alstublieft.
