Neologisme
Een neologisme is een woord dat nieuw is (15 tot 20 jaar of minder) maar ouder en meer gebruikt wordt dan een protologisme. Neologismen zijn vaak rechtstreeks toe te schrijven aan een specifieke persoon, publicatie, periode of gebeurtenis. Νεολεξία (Grieks: een "nieuw woord", of de handeling van het creëren van een nieuw woord) is er een synoniem voor. De term neologisme werd voor het eerst gebruikt in het Engels in 1772, ontleend aan het Franse néologisme (1734).
Het gebruik van een bestaand woord of een bestaande woordgroep in een nieuwe context wordt ook wel neologisme genoemd. Het proces waarbij een woord in zo'n nieuwe context wordt gebruikt, wordt soms een semantische uitbreiding genoemd. Een nieuw woord dat nog door niemand anders dan de bedenker is gebruikt, is een protologisme.
Gebruik in de psychiatrie
In de psychiatrie wordt de term neologisme gebruikt om het gebruik aan te duiden van woorden die alleen betekenis hebben voor de persoon die ze gebruikt, onafhankelijk van hun gangbare betekenis. Deze neiging wordt bij kinderen als normaal beschouwd. Bij volwassenen kan het een symptoom zijn van psychopathie of een denkstoornis, zoals een psychotische geestesziekte, bijvoorbeeld schizofrenie. Mensen met autisme kunnen ook neologismen creëren. Daarnaast kan het gebruik van neologismen verband houden met afasie die is ontstaan na hersenletsel als gevolg van een beroerte of hoofdletsel.
Gebruik in de theologie
In de theologie is een neologisme een betrekkelijk nieuwe leer (bijvoorbeeld het transcendentalisme). In die zin is een neoloog iemand die ofwel een nieuwe leer voorstelt, ofwel een nieuwe interpretatie van bronnenmateriaal zoals religieuze teksten.
Betreffende pagina's
