Prins van Oranje

Prins van Oranje is een adellijke titel.

De titel wordt gebruikt door leden van het Huis Oranje-Nassau, als erfgenamen van de kroon der Nederlanden. Hij wordt ook gebruikt door leden van het Huis Hohenzollern. Momenteel wordt de titel gebruikt door Prins Willem-Alexander der Nederlanden (Oranje-Nassau), Georg Friedrich, Prins van Pruisen (Hohenzollern) en Guy, Markies de Mailly-Neslé, Prins d'Orange.

Wapen van het Prinsdom Oranje.

De geschiedenis van de titel

De titel had aanvankelijk betrekking op een zelfbesturende staat genaamd het Prinsdom Orange. Het ligt in het zuiden van wat wij nu Frankrijk noemen. Het land was eigendom van het huis van Oranje en vanaf 1544 van het huis van Oranje-Nassau.

De laatste van de oorspronkelijke prinsen, René van Nassau, liet het prinsdom na zijn dood na aan zijn neef Willem de Zwijger. Willem de Zwijger was geen familie van het oorspronkelijke Oranjehuis, maar was wel de wettelijke erfgenaam.

In een oorlog in 1673 nam Lodewijk XIV van Frankrijk de landerijen van het prinsdom over en voegde ze toe aan zijn eigen koninklijk domein. Dit maakte deel uit van de oorlog tegen de stadhouder Willem III van Oranje. Lodewijk XIV schonk het prinsdom vervolgens aan Lodewijk van Mailly-Nesles, markies van Nesles (1689-1764), een zeer verre verwant van de oorspronkelijke prinsen van Oranje^[] . Zijn nazaat maakt nog steeds aanspraak op de titel. In 1714 stond Lodewijk XIV prins Louis Armand van Bourbon-Conti toe de grond van het prinsdom te gebruiken om geld te verdienen. Prins Louis Armand stierf in 1727 en het prinsdom ging in 1731 op in de Kroon.

Willem III stierf zonder wettige kinderen. Hierdoor werd het prinsdom als geërfd beschouwd door zijn naaste verwant op basis van het testament van Frederik-Henri, Frederik I van Pruisen^[] . Hij droeg in 1713 de landerijen van het prinsdom, maar niet de titel, over aan Frankrijk. Frankrijk steunde zijn claim. Op die manier was het grondgebied van het prinsdom niet langer een aparte staat, maar werd het een deel van Frankrijk. Door de Vrede van Utrecht. werd een nieuw "Prinsdom Oranje" opgericht door de koning van Pruisen als onderdeel van het hertogdom Gelderland.^[] . De koningen van Pruisen en de Duitse keizers noemden zich tot 1918 prinsen van Oranje.

Johannes Willem Friso van Nassau werd bij testament van Willem III gekozen tot erfgenaam van de prinsen van Oranje in de Nederlanden. Johannes Willem Friso was ook via de vrouwelijke lijn verwant aan Willem de Zwijger. Verschillende van zijn nakomelingen werden stadhouder. Zij maken aanspraak op het prinsdom Oranje op basis van agnatische vererving (vererving van landerijen aan de broer en niet aan de zonen van de koning)^[] . Deze manier van erven is vergelijkbaar met de manier waarop Willem de Zwijger erfde van zijn neef René. De aanspraak op de titel is ook gebaseerd op het testament van Philips Willem, Maurits en Willem III. Hoewel zij de titel "Prins van Oranje" opeisten, heeft Frankrijk hen nooit iets van de landerijen van het prinsdom zelf laten verwerven. Het is uit deze traditie dat ook latere stadhouders van Nederland, en de huidige koninklijke familie van Nederland, de titel voeren.

Vier generaties prinsen van Oranje - Willem I, Maurits en Frederik Hendrik, Willem II, Willem III (Willem van Honthorst, 1662)

Personen met titel Prins van Oranje

Als soevereine prins van Oranje

Tot 1340 was het gebruikelijk dat alle zonen van de prins van Oranje de titel erfden. Alleen de directe afstammingslijn naar Raimond V is hier weergegeven.

Huis van Baux

Foto	Naam	Geboorte	Prins van Oranje gemaakt	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins Bertrand I	1110/1115	1173 Na de dood van zijn zwager Raimbaut, graaf van Oranje, werd het graafschap Orange belangrijker en werd het een vorstendom, dat door de Heilige Roomse keizer Frederik I aan Bertrand I werd gegeven.	April/Oktober 1180		Heer van Baux	Tibors de Sarenom

Huis van Baux-Orange

Foto	Naam	Geboorte	Werd Prins van Oranje	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins Willem I	1155	31 oktober 1180	geboren. 30 juli 1218		Co-Prins (met broers); Heer van Baux	1. Ermengarde van Mévouillon 2. Alix
	Prins Willem II	-	31 oktober 1180	geboren. 1 november 1239		Co-Prins (met broers); Heer van Baux	Précieuse
	Prins Raymond I	-	geboren. 30 juli 1218	1282		Heer van Baux	Malberjone van Aix
	Prins Bertrand II	-	1282	overleden. 21 juli 1314		Heer van Baux	Eleanore van Genève
	Prins Raymond II	-	overleden. 21 juli 1314	1340, na. 9 september		Heer van Baux en Condorcet	Anne van Viennois
	Prins Raymond III	-	aft. 9 september 1340	10 februari 1393		Heer van Baux	1. Constance van Trian 2. Jeanne van Genève
	Prinses Mary	-	10 februari 1393	Oktober 1417		Vrouwe van Arlay, Cuiseaux en Vitteaux	Prins John I

Huis van Châlon-Arlay (ook Huis van Ivrea van de Anscaridische dynastie)

Foto	Naam	Geboorte	Werd Prins van Oranje	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins John I	-	10 februari 1393	Oktober 1417	2 september 1418	Heer van Arlay, Cuiseaux en Vitteaux	Prinses Mary
	Prins Louis I	1390	Oktober 1417	3 december 1463		Heer van Arlay, Arguel, Orbe, en Echelens	1. Jeanne van Montbéliard 2. Eleanor d'Armagnac 3. Blanche van Gamaches
	Prins Willem II	-	3 december 1463	27 september 1475		Heer van Arlay en Arguel	Catherine van Bretagne
	Prins John II	1443	27 september 1475	15 april 1502		Graaf van Tonnerre; Heer van Arlay, Arguel en Montfaucon; Admiraal van Guyenne.	1. Jeanne de Bourbon 2. Philiberte van Luxemburg
	Prins Philibert	18 maart 1502	15 april 1502	3 augustus 1530		Onderkoning van Napels; prins van Melfi; hertog van Gravina; graaf van Tonnerre, Charny, Penthièvre; burggraaf van Besançon; heer van Arlay, Nozeroy, Rougemont, Orgelet en Montfaucon, luitenant-generaal in het keizerlijke leger.	geen vrouw

Huis van Nassau

Foto	Naam	Geboorte	Werd Prins van Oranje	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins René	5 februari 1519	3 augustus 1530	15 juli 1544		Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland; graaf van Nassau en Vianden; burggraaf van Antwerpen; baron van Breda, Diest, Herstal, Warneton, Beilstein, Arlay en Nozeroy; heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Anna van Lotharingen

Huis van Oranje-Nassau (eerste schepping)

Foto	Naam	Geboorte	Werd Prins van Oranje	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins Willem I	24 april 1533	15 juli 1544	10 juli 1584		Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht en Friesland; Markies van Veere en Vlissingen, Graaf van Nassau-Dillenburg, Katzenelnbogen en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Breda, Landsheer van Cuijk, Stad Grave, Diest, Herstal, Warneton, Beilstein, Arlay, en Nozeroy; Heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Willemstad, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	1. Anna van Egmont 2. Anna van Saksen 3. Charlotte de Bourbon 4. Louise de Coligny
	Prins Philip William	19 december 1554	10 juli 1584	20 februari 1618		Graaf van Nassau-Dillenburg, Buren, Leerdam, Katzenelnbogen en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Eindhoven, Stad Grave, IJsselstein, Diest, Herstal, Warneton, Beilstein, Arlay en Nozeroy; Heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Willemstad, Bütgenbach, Sankt Vith, en Besançon.	Éléonore de Bourbon
	Prins Maurice	14 november 1567	20 februari 1618	23 april 1625		Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel en Groningen; markies van Veere en Vlissingen; graaf van Nassau-Dillenburg, Buren, Leerdam, Katzenelnbogen en Vianden; burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Beilstein, Bentheim-Lingen, Moers, Arlay en Nozeroy; Heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Willemstad, Bütgenbach, Sankt Vith, en Besançon.	geen vrouw
	Prins Frederik Hendrik	29 januari 1584	23 april 1625	14 maart 1647		Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel; markies van Veere en Vlissingen; graaf van Nassau-Dillenburg, Buren, Leerdam, Katzenelnbogen en Vianden; burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Beilstein, Bentheim-Lingen, Moers, Arlay en Nozeroy; Heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Willemstad, Bütgenbach, Sankt Vith, en Besançon.	Amalia van Solms-Braunfels
	Prins Willem II	27 mei 1626	14 maart 1647	6 november 1650		Stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel; markies van Veere en Vlissingen; graaf van Nassau-Dillenburg, Buren, Leerdam, Katzenelnbogen en Vianden; burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Beilstein, Bentheim-Lingen, Moers, Arlay en Nozeroy; Heer van Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith, en Besançon.	Mary, Prinses Royal
	William III	14 november 1650	6 november 1650	8 maart 1702		Koning van Engeland, Schotland en Ierland, stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel; markies van Veere en Vlissingen; graaf van Nassau-Dillenburg, Buren, Leerdam, Katzenelnbogen en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Beilstein, Bentheim-Lingen, Moers, Arlay en Nozeroy; Heer van Baarn, Bredevoort, Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Koningin Mary II van Engeland

Als persoonlijke titel of als troonopvolger

Huis van Oranje-Nassau (tweede creatie)

Als persoonlijke adellijke titel:

Foto	Naam	Erfgenaam van	Geboorte	Werd Prins van Oranje	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins John William Friso	William III	4 augustus 1687	8 maart 1702	14 juli 1711		Stadhouder van Friesland en Groningen; Fürst van Nassau-Dietz → Fürst van Oranje-Nassau; Markies van Veere en Vlissingen; Graaf van Buren, Leerdam, Katzenelnbogen, Spiegelberg en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Beilstein, Arlay en Nozeroy; Erfelijk Heer van Ameland; Heer van Baarn, Bredevoort, Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Landgravin Marie Louise van Hessen-Kassel
	Prins Willem IV	Prins John William Friso	1 september 1711		22 oktober 1751		Algemeen stadhouder van de Verenigde Provinciën; Fürst van Oranje-Nassau; Markies van Veere en Vlissingen; Graaf van Buren, Culemborg, Leerdam en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Arlay, en Nozeroy; Erfelijk Heer van Ameland; Heer van Baarn, Bredevoort, Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Anne, Prinses Royal
	Prins William V	Prins Willem IV	8 maart 1748	22 oktober 1751	9 april 1806		Algemeen stadhouder van de Verenigde Provinciën; Fürst van Oranje-Nassau; Markies van Veere en Vlissingen; Graaf van Buren, Culemborg, Leerdam en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Land van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Arlay, en Nozeroy; Erfelijk Heer van Ameland; Heer van Baarn, Bredevoort, Borculo, Dasburg, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Lichtenvoorde, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Prinses Wilhelmine van Pruisen
	Prins Willem VI later Willem I	Prins William V	24 augustus 1772	9 april 1806	16 maart 1815 liet de titel vallen toen hij tot eerste Koning der Nederlanden werd benoemd	7 oktober 1840	Fürst van Oranje-Nassau; Markies van Veere en Vlissingen; Graaf van Buren, Culemborg, Leerdam en Vianden; Burggraaf van Antwerpen; Baron van Aggeris, Breda, Cranendonck, Landen van Cuijk, Daesburg, Eindhoven, Stad Grave, Lek, IJsselstein, Diest, Grimbergen, Herstal, Warneton, Arlay en Nozeroy; Erfelijk Heer van Ameland; Heer van Baarn, Bredevoort, Borculo, Geertruidenberg, Hooge en Lage Zwaluwe, Klundert, Lichtenvoorde, Liesveld, 't Loo, Montfort, Naaldwijk, Niervaart, Polanen, Steenbergen, Sint-Maartensdijk, Soest, Ter Eem, Turnhout, Willemstad, Zevenbergen, Bütgenbach, Sankt Vith en Besançon.	Wilhelmine van Pruisen

Als koninklijke titel voor de troonopvolger:

Foto	Naam	Erfgenaam van	Geboorte	Werd erfgenaam van de kroon	Prins van Oranje gemaakt	Gestopt om Prins van Oranje te zijn	Dood	Andere titels terwijl Prince of Orange	Prinses van Oranje
	Prins Willem later Willem II	William I	6 december 1792	16 maart 1815 toetreding van vader als koning		7 oktober 1840 werd koning	17 maart 1849	Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau	Groothertogin Anna Pavlovna van Rusland
	Prins Willem later Willem III	Willem II	19 februari 1817	7 oktober 1840 toetreding van vader als koning		17 maart 1849 werd koning	23 november 1890	Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau	Prinses Sophie van Württemberg
	Prins William	William III	4 september 1840	17 maart 1849 toetreding van vader als koning		11 juni 1879		Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau	geen vrouw
	Prins Alexander	William III	25 augustus 1851	11 juni 1879 overlijden van broer		21 juni 1884		Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau	geen vrouw
	Prins Willem-Alexander	Beatrix	27 april 1967	30 april 1980 toetreding van de moeder als regerend koningin		Zittend		Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg	Máxima Zorreguieta

Huis van Hohenzollern

Frederik I van Pruisen (1702-1713), een oudste telg in vrouwelijke lijn van Willem de Zwijger, die zijn aanspraken op de landen van Oranje in 1713 aan Frankrijk heeft afgestaan, en zijn nakomelingen, thans Georg Friedrich, prins van Pruisen, Prinz von Oranje (1976-)

Huis van Mailly

Louis de Mailly, Marquis de Nesle et de Mailly, benoemd door de Franse koning, en zijn nakomelingen, thans Guy, Marquis de Nesle en van Mailly, Prince d'Orange.

House of Bourbon

Louis Armand de Bourbon, benoemd door de Franse koning, en zijn nakomelingen. Louis Armand was ook de prins van Conti.

Gerelateerde pagina's

Prins van Wales

Meer lezen

Herbert H. Rowen, De prinsen van Oranje: de stadhouders in de Nederlandse Republiek. Cambridge en New York: Cambridge University Press, 1988.
Reina van Ditzhuyzen, Het Huis van Oranje: prinsen, stadhouders, koningen en koninginnen. Haarlem : De Haan, [1979].