Protoplast
Protoplast is in de moderne biologie datgene wat van een cel overblijft wanneer de celwand is opgelost. Dan blijven de celkern en de omringende protoplasmatische materialen over.
Definitie: een protoplast is een planten-, bacterie- of schimmelcel waarvan de celwand langs mechanische of enzymatische weg geheel of gedeeltelijk is verwijderd.
Omdat celwanden in de verschillende koninkrijken anders worden gemaakt, worden verschillende enzymen gebruikt om ze te verwijderen.
Protoplasten van cellen van een blad van een petunia
Protoplasten van Physcomitrella patens
Enzymen voor de bereiding van protoplasten
Celwanden bestaan uit een verscheidenheid van polysacchariden. Protoplasten kunnen worden gemaakt door celwanden af te breken met een mengsel van de juiste polysaccharide-afbrekende enzymen:
| Type cel | Enzyme |
| Cellulase, pectinase, xylanase | |
| Gram-positieve bacteriën | Lysozym (+EDTA) |
| Schimmelcellen | Chitinase |
De reden voor het verwijderen van de celwanden is dat daardoor veel verschillende experimentele technieken kunnen worden gebruikt.
Protoplasten worden veel gebruikt voor DNA-transformatie (voor het maken van genetisch gemodificeerde organismen), aangezien de celwand anders de doorgang van DNA in de cel zou blokkeren. In het geval van plantencellen kunnen protoplasten worden geregenereerd tot hele planten.
