Klinkerlengte
Klinkerlengte is een kenmerk in talen wanneer hoe lang een klinker in een woord wordt uitgesproken een heel ander woord kan creëren. Hoewel dit een kenmerk is in vele talen zoals Japans, Arabisch, Hawaiiaans, Klassiek Latijn en Thai, zijn er ook veel talen die dit kenmerk niet hebben.
Een voorbeeld hiervan zijn de Japanse woorden chizu, die een korte klinker heeft (een klinker die voor korte tijd wordt gesproken), en chīzu, die een lange klinker heeft (een klinker die voor lange tijd wordt gesproken). Het enige verschil dat te horen is, is hoe lang de klinker "I" wordt gesproken. De hoeveelheid tijd die de klinker wordt uitgesproken zou twee totaal verschillende woorden kunnen opleveren. Chizu betekent "kaart", terwijl chīzu "kaas".
Bij gebruik van IPA wordt de dikke darm (:) gebruikt om aan te tonen dat de klinker voor de klinker een lange klinker is. Bijvoorbeeld, chizu in IPA wordt geschreven als /t͡ɕizɯ/, maar chīzu wordt geschreven als /t͡ɕi:zɯ/.
Terwijl Oud-Engels klinkerverlenging had, hebben de meeste moderne dialecten van het Engels dat niet. Zo klonken de woorden God en goed vroeger met dezelfde klinker, maar de klinker in het goede (/go:d/), die een lange klinker was, werd langer gezegd dan in God (/god/), die een korte klinker was. Hoewel de klinkers in het Modern Engels heel anders klinken dan in het Oud-Engels, kunnen lezers vaak een idee krijgen van hoe klinkers vroeger klonken op basis van de spelling van een Engels woord, dat vaak de historische wortels van de woorden laat zien in plaats van hun huidige uitspraak. Lange klinkers in het Oud-Engels zouden kunnen worden geschreven met een balk boven op de klinker zoals in gōd (goed). Later, tijdens de dagen van het Midden-Engels, bevatten de spellingen die gebruikt werden om lange klinkers te spellen ook spelling met twee klinkers bij elkaar zoals in boek of pauze en het zetten van een stille "E" aan het eind van het woord zoals in haat. Deze klinkers waren allemaal lange klinkers tot de Great Vowel Shift in het Engels, waarbij de klinkers in het Engels heel anders klonken dan voorheen.
Klassiek Latijn had zowel klinker als medeklinker verlenging, en lange klinkers hadden een macron, of een rechte horizontale lijn, geschreven boven hen. In het Klassiek Latijn waren ānus (/ˈaː.nus/), annus (/ˈan.nus/), en anus (/ˈa.nus/) allemaal verschillende woorden. Ānus betekent "billen", annus betekent jaar, en anus betekent oude vrouw. Tegenwoordig kan geen van de Romaanse talen, de talen die dochtertaal zijn van het Latijn, woorden onderscheiden op basis van klinkerlengte, hoewel het Italiaans woorden kan onderscheiden op basis van medeklinkerlengte: /anno/ "jaar", /ano/ "anus". Het Italiaans heeft ook klinkerverlenging in accentletters die eindigen op een klinker, maar klinkerlengte kan niet het verschil maken tussen twee woorden, zoals dat in het Latijn wel het geval zou kunnen zijn.
Vragen en antwoorden
V: Wat is klinkerlengte?
A: Klinkerlengte is een kenmerk van talen waarbij de lengte van een klinker in een woord een heel ander woord kan opleveren.
V: Welke talen hebben dit kenmerk?
A: Dit kenmerk komt voor in vele talen, zoals Japans, Arabisch, Hawaiiaans, Klassiek Latijn en Thai.
V: Kunt u hiervan een voorbeeld geven?
A: Een voorbeeld hiervan zijn de Japanse woorden chizu en chīzu. Het enige verschil tussen deze twee woorden is dat de "I"-klinker in chīzu langer wordt uitgesproken dan in chizu. Chizu betekent "kaart", terwijl chīzu "kaas" betekent.
V: Hoe tonen we lange klinkers bij gebruik van IPA?
A: Bij gebruik van IPA wordt de dubbele punt (:) gebruikt om aan te geven dat de klinker ervoor een lange klinker is. Bijvoorbeeld, chizu wordt in het IPA geschreven als /t͡ɕizɯ/, maar chīzu wordt geschreven als /t͡ɕi:zɯ/.
V: Heeft het Engels kenmerken van klinkerverlenging?
A: Het Oudengels had enkele kenmerken van klinkerverlenging, maar de meeste moderne dialecten van het Engels gebruiken dit kenmerk niet meer. In het Oudengels werden lange klinkers onder meer gespeld met twee klinkers samen, zoals book of break, en met een stille "E" aan het eind van het woord, zoals hate. Deze veranderingen werden allemaal doorgevoerd totdat de Grote Klinkerverschuiving plaatsvond, waardoor de klinkers drastisch anders klonken dan voorheen.
V: Hoe maakte het klassieke Latijn onderscheid tussen woorden aan de hand van hun lengte? A: In het klassieke Latijn gebruikte men macrons, dat zijn rechte horizontale lijnen boven lange klinkers om woorden te onderscheiden naar hun lengte. Bijvoorbeeld Ānus (/ˈaː.nus/), annus (/ˈan.nus/) en anus (/ˈa.nus/) zijn drie verschillende woorden met elk een verschillende betekenis, ondanks dat ze dezelfde uitspraak hebben, omdat de verschillende lengtes van de klinkers worden aangegeven met macrons erboven. Ānus betekent respectievelijk "billen", annus betekent jaar en anus betekent oude vrouw .
V: Zijn er nog Romaanse talen die zich onderscheiden door hun klinkerlengte? A: Nee, geen van de Romaanse talen, die dochtertalen zijn van het Latijn, kan woorden onderscheiden op basis van klinkerlengte, hoewel het Italiaans wel een verlenging van de medeklinkers kent. Het Italiaans heeft ook een vorm van klinkerverlenging, maar het kan geen verschil maken tussen twee woorden zoals in het Latijn.
