Marcus Aurelius
Marcus Aurelius Antoninus (26 april 121 - 17 maart 180) was Romeins keizer van 161 tot 180. Hij regeerde met Lucius Verus als mede-keizer van 161 tot de dood van Verus in 169.
Hij was de laatste van de Vijf Goede Keizers, en wordt beschouwd als een van de belangrijkste stoïcijnse filosofen.
Marcus Aurelius' werk Meditaties, geschreven in het Grieks terwijl hij tussen 170 en 180 op veldtocht was, wordt nog steeds vereerd. Het is een voorbeeld van hoe Aurelius het Platoonse ideaal van een filosoof-koning benaderde, en hoe hij symbool stond voor veel van het beste in de Romeinse beschaving.
Voortdurende oorlogvoering
Aan het begin van zijn regering versloeg het Rijk, onder de gezamenlijke heerschappij van Marcus en Lucius Verus, een nieuw leven ingeblazen Parthisch Rijk in een oorlog van 161 tot 166.
De onvoorziene gevolgen voor het keizerrijk waren groot. De terugkerende troepen brachten een plaag met zich mee (de zogenaamde Antonijnse Pest), die mogelijk de pokken was. Deze plaag zou uiteindelijk zo'n 5 miljoen mensen doden, en het Rijk ernstig verzwakken.
Aurelius bevocht de Duitse stammen tijdens een lange oorlog van 166 tot 180. De druk van de naar het westen oprukkende Goten dreef de gevestigde Germaanse stammen ertoe de Romeinse cliëntstaten in Gallië en aan de overkant van de Donau binnen te vallen.
De pest die in het Rijk woedde, beperkte de mogelijkheden van Rome om te reageren. De Marcomanni trokken Italië binnen, dat in bijna 200 jaar niet was binnengevallen, en versloegen het leger van de Praetoriaanse Prefect.
Deze ramp dwong Marcus troepen van andere grenzen te verzamelen, en deze tegen de Marcomannen in te zetten. Het Romeinse leger stond onder bevel van Claudius Pompeianus, Marcus' schoonzoon, met de toekomstige keizer Pertinax als een van zijn luitenants. De indringers werden uit Italië verjaagd, en Marcus begon plannen te maken om de Donau over te steken naar hun grondgebied.
Er volgde een intense diplomatieke activiteit, waarbij de Romeinen probeerden verschillende barbaarse stammen voor zich te winnen ter voorbereiding van een oversteek van de Donau. Met sommige stammen werd een vredesverdrag gesloten, terwijl andere stammen Romeinse bondgenoten werden. In 172 versloeg Marcus de Marcommani, en in 173 werden hun bondgenoten, de Quadi, verslagen. Het duurde tot 174 voordat de Quadi werden onderworpen.
Marcus werd nu onderbroken door een opstand in het oosten, geleid door de Romeinse generaal Avidius Cassius. Deze werd door Marcus' leger onderdrukt. Marcus keerde daarop naar Rome terug. Er werd een triomf gevierd met zijn zoon Commodus.
In 177 kwamen de Quadi opnieuw in opstand, en de Marcommani sloten zich bij hen aan. Marcus kwam in augustus 178 ter plaatse, en na verloop van tijd wonnen de Romeinen een beslissende slag in wat nu Slowakije is. Keizer Marcus stierf in 180, nog steeds vechtend tegen de Duitse stammen.
In de volgende jaren werden overwinningen behaald, voldoende voor Commodus om zich met een triomf te tooien. De veldslagen waren door zijn generaals geleverd.
Aftermath
De oorlog had de zwakte van Rome's noordelijke grens blootgelegd. Voortaan zou de helft van de Romeinse legioenen (16 van de 33) langs de Donau en de Rijn worden gestationeerd. Voor de Germaanse stammen waren de Marcomaanse oorlogen, hoewel voor het ogenblik gecontroleerd, slechts de opmaat. Latere invasies in de 4e en 5e eeuw zouden uiteindelijk een einde maken aan het West-Romeinse Rijk.
Huwelijk en kwestie
Aurelius trouwde in 145 met zijn nicht Faustina de Jongere. Tijdens hun 30-jarig huwelijk baarde Faustina 13 kinderen. Slechts één zoon en vier dochters overleefden hun vader:
- Annia Aurelia Galeria Lucilla (148/50-182), trouwde met de medeheerser van haar vader, Lucius Verus.
- Annia Aurelia Fadilla (159-na 211)
- Annia Cornificia Faustina Minor (160-na 211)
- Lucius Aurelius Commodus Antoninus (Commodus) (161-192) werd de volgende keizer.
- Vibia Aurelia Sabina (170-gestorven voor 217)
Buste van Faustina de Jongere, Louvre, Parijs.
