Geoffrey V, Graaf van Anjou

Geoffrey V (1113-1151), ook wel de Knappe (Frans: le Bel) en Plantagenet (Latijn: planta genista) genoemd, was de graaf van Anjou, Touraine, en Maine vanaf 1129. Vanaf 1144 was hij hertog van Normandië. Door zijn huwelijk met keizerin Matilda, dochter en erfgename van Hendrik I van Engeland, kreeg Geoffrey een zoon, Henry Curtmantle, die de Engelse troon besteeg. Geoffrey was de stichter van het Huis Plantagenet, zo genoemd naar zijn bijnaam.

Geoffrey V Plantagenet, graaf van Anjou, naar een Franse gravure.Zoom
Geoffrey V Plantagenet, graaf van Anjou, naar een Franse gravure.

Vroege carrière

Geoffrey was de oudste zoon van Fulk V, koning van Jeruzalem, en zijn vrouw Ermengarde van Maine. Zij was de dochter van Elias I van Maine. Geoffrey, geboren op 24 augustus 1113, werd genoemd naar zijn overgrootvader Geoffrey II, graaf van Gâtinais. Hij kreeg zijn bijnaam, Plantagenet, van het gele takje brem (genêt is de Franse naam voor de planta genista, of bezemstruik) dat hij in zijn hoed droeg. Koning Hendrik I van Engeland stuurde zijn koninklijke legaten naar Anjou om een huwelijk te regelen tussen Geoffrey en zijn dochter, Matilda. Beide partijen stemden toe. Op 10 juni 1128 sloeg koning Hendrik I de vijftienjarige Geoffrey tot ridder.

Huwelijk

In 1128 trouwde Geoffrey met keizerin Matilda, de dochter en erfgename van koning Hendrik I van Engeland en weduwe van Hendrik V, keizer van het Heilige Roomse Rijk. Het huwelijk was bedoeld om een vrede tussen Engeland/Normandië en Anjou te bezegelen. Zij was ongeveer elf jaar ouder dan Geoffrey, en zeer trots op haar status als keizerin (in tegenstelling tot het feit dat zij slechts een gravin was). Hun huwelijk was een stormachtig huwelijk met veelvuldige lange scheidingen, maar zij baarde hem drie zonen en overleefde hem.

Graaf van Anjou

Het jaar na het huwelijk vertrok Geoffrey's vader naar Jeruzalem om te trouwen met de erfgename van het koninkrijk Jeruzalem. Geoffrey werd de enige graaf van Anjou. Toen koning Hendrik I in 1135 stierf, trok Matilda onmiddellijk Normandië binnen om haar erfenis op te eisen. De grensgebieden onderwierpen zich aan haar, maar Engeland koos haar neef Stefanus van Blois tot koning, en Normandië volgde spoedig. Het jaar daarop schonk Geoffrey Ambrieres, Gorron en Chatilon-sur-Colmont aan Juhel de Mayenne, op voorwaarde dat deze zou helpen de erfenis van Geoffrey's vrouw te verkrijgen. In 1139 landde Matilda met 140 ridders in Engeland, waar zij in het kasteel van Arundel werd belegerd door koning Stefanus. In de "Anarchie" die daarop volgde, werd Stefanus in februari 1141 bij Lincoln gevangen genomen en in Bristol gevangen gezet. Een legatijns concilie van de Engelse kerk, gehouden te Winchester in april 1141, verklaarde Stefanus afgezet en riep Matilda uit tot "Vrouwe van de Engelsen". Stefanus werd vervolgens uit de gevangenis vrijgelaten en liet zich opnieuw kronen op de verjaardag van zijn eerste kroning.

In 1142 en 1143 veroverde Geoffrey heel Normandië ten westen en ten zuiden van de Seine, en op 14 januari 1144 stak hij de Seine over en trok Rouen binnen. In de zomer van 1144 nam hij de titel van hertog van Normandië aan. In 1144 stichtte hij een priorij van Augustinus in Chateau-l'Ermitage in Anjou. Geoffrey behield het hertogdom tot 1149, toen hij en Matilda het samen overdroegen aan hun zoon Hendrik, welke overdracht het jaar daarop formeel werd bekrachtigd door koning Lodewijk VII van Frankrijk.

Geoffrey sloeg ook drie baroniale opstanden neer in Anjou, in 1129, 1135, en 1145-1151. Hij lag vaak overhoop met zijn jongere broer, Elias, die hij tot 1151 gevangen liet houden. De dreiging van rebellie vertraagde zijn vooruitgang in Normandië, en is een van de redenen waarom hij niet kon ingrijpen in Engeland. In 1153 werd bij het Verdrag van Wallingford bepaald dat Stefanus levenslang koning van Engeland zou blijven en dat Hendrik, de zoon van Geoffrey en Matilda, hem zou opvolgen.

Dood

Geoffrey stierf plotseling op 7 september 1151. Volgens Jan van Marmoutier kwam Geoffrey terug van een koninklijke raad toen hij werd getroffen door koorts. Hij kwam aan in Château-du-Loir, zakte in elkaar op een bank, maakte legaten van giften en liefdadigheid, en stierf. Hij werd begraven in de kathedraal van St. Julien in Le Mans, Frankrijk.

Kinderen

Geoffrey en Matilda's kinderen waren:

  1. Hendrik II van Engeland (1133-1189)
  2. Geoffrey, graaf van Nantes (1 juni 1134 Rouen- 26 juli 1158 Nantes) stierf ongehuwd en werd begraven in Nantes
  3. Willem X, graaf van Poitou (1136-1164) ongehuwd overleden

Geoffrey had ook buitenechtelijke kinderen bij een onbekende minnares (of minnaressen): Hamelin; Emme, die trouwde met Dafydd Ab Owain Gwynedd, prins van Noord-Wales; en Mary, die non werd en abdis van Shaftesbury en die de dichteres Marie de France zou kunnen zijn. Van Adelaide van Angers wordt soms gezegd dat zij de moeder van Hamelen was.


AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3