Edele wildeman

De edele wilde is een oude term.

"Savage" is een nieuwe term.

De term "edele wilde" is een idee dat mensen hadden: Zonder beschaving zijn mensen in wezen goed. Het is de beschaving die hen op slechte manieren laat handelen. Het idee begon in de 17e eeuw en ontwikkelde zich in de 18e eeuw. Een van de eerste die het uitdrukte was Shaftesbury. Hij vertelde de aspirant-auteur "om te zoeken naar die eenvoud van manieren, en onschuld van gedrag, die vaak bekend is onder gewone wilden, want ze werden gecorrumpeerd door onze handel" (Advies aan een Auteur, deel III. iii). Zijn tegenspraak met de leer van de erfzonde, geboren te midden van de optimistische sfeer van het renaissancistisch humanisme, werd overgenomen door een andere auteur die tegelijkertijd leefde, de essayist Richard Steele, die de verdorvenheid van de hedendaagse omgangsvormen toeschreef aan een valse opvoeding.

In de achttiende-eeuwse cultus van het "primitivisme" werd de edele wilde, die niet werd onderbroken door de invloeden van de beschaving, als meer waardig beschouwd, authentieker dan het hedendaagse product van de beschaafde opleiding. Hoewel de uitdrukking "edele wilde" voor het eerst verscheen in Dryden's The Conquest of Granada (1672), was het geïdealiseerde beeld van "de heer van de natuur" een aspect van het achttiende-eeuwse sentimentalisme, naast andere krachten die aan het werk waren.

Een detail uit Benjamin West's The Death of General Wolfe, een geïdealiseerd beeld van een Amerikaanse indiaan.Zoom
Een detail uit Benjamin West's The Death of General Wolfe, een geïdealiseerd beeld van een Amerikaanse indiaan.

Prehistorie van de Noble Savage

In de loop van de zeventiende eeuw werd de figuur van de "Goede Wilde" als een aspect van het Romantische "Primitivisme" opgehouden als een verwijt aan de Europese beschaving, toen in de greep van woeste godsdienstoorlogen. De mensen waren vooral geschokt door het bloedbad van de heilige Bartholomeus (1572), waarbij ongeveer 20.000 mannen, vrouwen en kinderen werden afgeslacht, voornamelijk in Parijs, maar ook in heel Frankrijk, in een periode van drie dagen. Dit bracht Montaigne ertoe zijn beroemde essay "Van Kannibalen" (1587) te schrijven, waarin hij verklaarde dat hoewel kannibalen elkaar ceremonieel opeten, de Europeanen zich nog barbaarser gedragen en elkaar levend verbranden omdat ze het niet eens zijn met de godsdienst. De behandeling van inheemse volkeren door de Spaanse Conquistadores bracht ook veel slecht geweten en beschuldigingen met zich mee. Bartolomé de las Casas, die er getuige van was, was misschien wel de eerste die het eenvoudige leven van de inheemse Amerikanen idealiseerde. Hij en andere waarnemers prezen de eenvoudige manieren van de inheemse Amerikanen en meldden dat ze niet in staat waren om te liegen. Het Europese schuldgevoel over het kolonialisme, met het gebruik van recent uitgevonden geweren op mensen die deze niet hadden, inspireerde tot fictieve behandelingen zoals Aphra Behn's roman Oroonoko, of de Koninklijke Slaaf, over een slavenopstand in Suriname in West-Indië. Behn's verhaal was niet in de eerste plaats een protest tegen de slavernij, maar werd geschreven voor geld; en het voldeed aan de verwachtingen van de lezers door de conventies van de Europese romanroman te volgen. De leider van de opstand, Oroonoko, is werkelijk nobel omdat hij een erfelijke Afrikaanse prins is, en hij betreurt zijn verloren Afrikaanse vaderland in de traditionele termen van een Gouden Eeuw. Hij is geen wilde, maar kleedt zich als een Europese aristocraat. Behn's verhaal werd voor het toneel bewerkt door de Ierse toneelschrijver Thomas Southerne, die de sentimentele aspecten ervan benadrukte, en na verloop van tijd werd het gezien als het aanpakken van de kwesties van de slavernij en het kolonialisme, dat gedurende de hele achttiende eeuw zeer populair bleef.

Oroonoko doodt Imoinda in een uitvoering uit 1776 van Oroonoko van Thomas Southerne.Zoom
Oroonoko doodt Imoinda in een uitvoering uit 1776 van Oroonoko van Thomas Southerne.

Oorsprong van de term "Noble Savage"

In het Engels verscheen de uitdrukking Noble Savage voor het eerst in het toneelstuk van Dryden, The Conquest of Granada (1672): "Ik ben zo vrij als de natuur de mens voor het eerst maakte, / Ere de basiswetten van de slavernij begon, / Toen de edele wilde in het bos rende." Echter, de term "Noble Savage" begon pas in de laatste helft van de negentiende eeuw op grote schaal te worden gebruikt en daarna als een term van vernedering. In het Frans was de term de "Goede Wilde" (of goede "Wildeman"), en in het Frans (en zelfs in het achttiende-eeuwse Engels) had het woord "wilde" niet noodzakelijkerwijs de connotaties van wreedheid die we nu met het woord associëren, maar betekende het "wild" als in een wilde bloem.

Het geïdealiseerde beeld van "de Gentleman van de natuur" was een aspect van het achttiende-eeuwse sentimentalisme, samen met andere voorraadfiguren zoals het Deugdzame Melkmeisje, de Dienaar-meesterknecht (zoals Sancho Panza en Figaro, onder andere), en het algemene thema van de deugd in de laagst geborene. De Gentleman van de natuur, of hij nu in Europa geboren is of exotisch, neemt zijn plaats in tussen deze tropen, samen met de Wijze Egyptenaar, de Perzische en de Chinaman. Hij heeft altijd bestaan, vanaf de tijd van het epos van Gilgamesh, waar hij verschijnt als Enkiddu, de wilde maar goede man die met dieren leeft; en de ongetrainde maar obscure middeleeuwse ridder, Parsifal. Zelfs de Bijbelse David de herdersjongen valt in deze categorie. Inderdaad, die deugd en nederige geboorte kunnen naast elkaar bestaan is een eeuwenoude leerstelling van de Abrahamitische religie, het meest opvallend in het geval van de grondlegger van de christelijke religie. Ook het idee dat de terugtrekking uit de maatschappij - en specifiek uit de steden - geassocieerd wordt met deugd, is van oorsprong een religieus idee.

Hayy ibn Yaqdhan, een islamitisch filosofisch verhaal (of gedachte-experiment) van Ibn Tufail uit het twaalfde-eeuwse Andalusië, overbrugt de kloof tussen het religieuze en het seculiere. Het verhaal is interessant omdat het bekend was bij de puriteinse New England Puritan, Cotton Mather. Vertaald in het Engels (uit het Latijn) in 1686 en 1708, vertelt het het verhaal van Hayy, een wild kind, opgevoed door een gazelle, zonder menselijk contact, op een verlaten eiland in de Indische Oceaan. Puur door het gebruik van zijn verstand doorloopt Hayy alle gradaties van kennis voordat hij opduikt in de menselijke samenleving, waar hij onthult een gelovige te zijn van de Natuurlijke religie, die Cotton Mather, als een christelijke Goddelijke, geïdentificeerd met het Primitieve Christendom. De figuur van Hayy is zowel een Natuurlijke mens als een Wijze Perzische, maar geen Edele Wilde.

De locus classicus van de achttiende eeuwse uitbeelding van de Amerikaanse indiaan is die van Alexander Pope, ongetwijfeld de beroemdste en meest vertaalde dichter van zijn tijd. In zijn filosofisch gedicht "Essay on Man" (1734) schreef de paus:

Lo, de arme indiaan! wiens leraar het erg zou vinden...

Ziet God in de wolken, of hoort hem in de wind; / Zijn ziel trots Wetenschap nooit geleerd om te dwalen / Verre van de zonnewandeling of melkweg; / Toch heeft de eenvoudige Natuur aan zijn hoop gegeven; / Achter de wolk-topp'd heuvel, een nederiger hemel; / Sommige veiliger wereld in de diepte van de bossen omarmen; / Sommige gelukkiger eiland in de wat'ry afval; / Waar slaven eens te meer hun geboorteland aanschouwen, / Geen duivels kwellen, geen Christenen dorst naar goud! / Hij vraagt geen engelenvleugel, geen serafijnenvuur: / Maar denkt, toegegeven aan die gelijke hemel, /

Zijn trouwe hond zal hem gezelschap houden.

Het gedicht van de paus verwoordt het typische Tijdperk van de Rede, dat de mens overal en altijd hetzelfde is, wat ook de christelijke leer was (de paus was katholiek). Hij schildert zijn Indiaan af als een slachtoffer ("de arme Indiaan"), die, hoewel minder geleerd en met minder aspiraties dan zijn Europese tegenhanger, even goed of beter is en dus evenzeer het heil waardig is. Hij is een "bon sauvage", maar geen edele.

Kenmerken van het Romantisch Primitivisme

  • Leven in harmonie met de natuur
  • Vrijgevigheid en onbaatzuchtigheid
  • Onschuld
  • Onvermogen om te liegen, trouw
  • Fysieke gezondheid
  • Minachting voor luxe
  • Morele moed
  • "Natuurlijke" intelligentie of aangeboren, ongeschoolde wijsheid...

Al deze kwaliteiten werden in de eerste eeuw CE door Tacitus toegeschreven aan de Duitse barbaren in zijn Germania, waarbij hij ze herhaaldelijk tegenover de zachtere, geromaneerde, gecorrumpeerde Galliërs plaatste door zijn eigen Romeinse cultuur te bekritiseren voor het wegkomen van haar wortels - wat de eeuwigdurende functie van dergelijke vergelijkingen was. De Duitsers leefden niet in een "Gouden Eeuw" van het gemak, maar waren taai en geneigd tot ontberingen, kwaliteiten die Tacitus als te verkiezen had boven de "zachtheid" van het beschaafde leven. In de oudheid bestond deze vorm van "hard primitivisme", of het nu als wenselijk werd beschouwd of als iets om aan te ontsnappen, in retorische tegenstelling tot het "zachte primitivisme" van visioenen van een verloren Gouden Eeuw van gemak en overvloed.

De legendarische taaiheid en de krijgshaftige moed van de Spartanen werden door de eeuwen heen ook bewonderd door harde Primitivisten; en in de achttiende eeuw beschreef een Schotse schrijver Highland countrymen op deze manier:

Ze blinken uit in alle oefeningen die behendigheid vereisen; ze zijn ongelooflijk matig, en geduldig van honger en vermoeidheid; zo gestaald tegen het weer in, dat ze tijdens het reizen, zelfs als de grond bedekt is met sneeuw, nooit op zoek gaan naar een huis, of een andere schuilplaats dan hun ruit, waarin ze zich omhullen, en gaan slapen onder de hemelse koorkap. Zulke mensen, in kwaliteit van soldaten, moeten onoverwinnelijk zijn. . .


Gerelateerde pagina's

Vragen en antwoorden

V: Wat is de nobele wilde?


A: De nobele wilde is een concept dat dateert uit de 17e eeuw en dat suggereert dat mensen zonder beschaving inherent goed zijn en dat het de beschaving is die hen corrumpeert.

V: Wanneer werd het concept van de nobele wilde ontwikkeld?


A: Het concept van de nobele wilde ontwikkelde zich in de 18e eeuw.

V: Wie was een van de eersten die het idee van de nobele wilde uitdrukte?


A: Een van de eersten die het idee van de nobele wilde uitdrukte was Shaftesbury.

V: Wat geloofde Shaftesbury over wanneer mensen "verdorven" waren?


A: Shaftesbury geloofde dat mensen "verdorven" waren door commercie en beschaving.

V: Wat was de tegenhanger van de doctrine van de erfzonde?


A: De tegenhanger van de leer van de erfzonde was het idee van de nobele wilde.

V: Wat was de achttiende-eeuwse cultus van het "primitivisme"?


A: De achttiende-eeuwse cultus van het "primitivisme" was het idee dat de edele wilde, niet gecorrumpeerd door beschaving, waardiger en authentiek edeler was dan het hedendaagse product van beschaafde training.

V: Wanneer verscheen de uitdrukking "edele wilde" voor het eerst?


A: De uitdrukking "nobele wilde" verscheen voor het eerst in Dryden's The Conquest of Granada (1672).

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3