Sino-Vietnamese karakters | Chinese stijl tekens

Geschiedenis

Chinese karakters werden in Vietnam geïntroduceerd nadat het Han-rijk het land in 111 voor Christus had veroverd. De onafhankelijkheid werd bereikt in 939, maar het Chinese schrift werd in 1010 voor officiële doeleinden gebruikt. Kort nadat het land onafhankelijk was geworden, begonnen de Vietnamezen Chinese karakters te gebruiken om hun eigen taal te schrijven. De Van Ban-klok, gegraveerd in 1076, is het vroegst bekende voorbeeld van een Nôm-inscriptie. Nguyen Thuyen componeerde Nôm-poëzie in de 13e eeuw. Niets van zijn werk is echter bewaard gebleven. De oudste bewaard gebleven Nôm-tekst is de verzamelde poëzie van koning Tran Nhan Tong, geschreven in de 13e eeuw.

Klassiek Chinees werd gebruikt door het koninklijk hof en voor andere officiële doeleinden. De Tempel der Letteren in Hanoi was de bekendste school voor de studie van het Chinees. Het ambtenarenexamen toetste de kennis van het Chinees. Het werd eens in de drie jaar afgenomen. Studenten die slaagden voor het examen konden doorgroeien tot magistraat. Confucianistische geleerden zagen Chinees als de taal van het onderwijs en keken neer op het Nôm. De publieke opinie was voorstander van het Nôm. Sommige koningen vonden dat alles in het Chinees moest worden geschreven. Zij onderdrukten het Nôm. Andere koningen bevorderden het Nôm. In 1867 vaardigde koning Tu Duc een decreet uit om het gebruik van het Nôm aan te moedigen. Slechts een klein percentage van de bevolking was geletterd in welke taal dan ook. Maar bijna elk dorp had minstens één persoon die het Nôm hardop kon lezen voor de andere dorpelingen. Jean-Louis Taberd schreef in 1838 het eerste woordenboek van het Nôm.

In 1910 nam het koloniale schoolsysteem een "Frans-Vietnamees leerplan" aan, dat de nadruk legde op Frans en alfabetisch Vietnamees. Het Vietnamese alfabet is een vorm van het Latijnse alfabet met toonsoorten. Op 28 december 1918 verklaarde koning Khai Dinh dat het traditionele schrift niet langer een officiële status had. Op 4 januari 1919 werd in de keizerlijke hoofdstad Hue voor de laatste keer het ambtenarenexamen afgenomen. Het examensysteem en het daarop gebaseerde onderwijssysteem waren bijna 900 jaar van kracht geweest. China zelf stopte kort daarna met het gebruik van klassiek Chinees als onderdeel van de Vier Mei Beweging.

 
Een pagina uit het tweetalig woordenboek Nhật dụng thường đàm (1851). Tekens die Chinese woorden voorstellen worden uitgelegd in Nôm.  


Het blauwe schrift is modern Vietnamees, terwijl de bruine en groene tekens Nôm zijn. Tekens die ook in het Chinees worden gebruikt, staan in het groen, terwijl de tekens die specifiek zijn voor Vietnam in het bruin staan. Er staat: "Mijn moeder eet elke zondag vegetarisch in de tempel".  

Taalproblemen

Chinese karakters worden gebruikt om verschillende talen in China en elders te schrijven, waaronder Mandarijn, de meest gesproken taal in China, Kantonees, gesproken in Hongkong en Zuid-China, en Klassiek Chinees, traditioneel gebruikt voor formeel schrift. De karakters werden vroeger gebruikt in Korea en Vietnam. Japan gebruikt een mix van Chinese karakters en twee inheemse fonetische schrijfsystemen. Zelfs tekens die in alle talen hun oorspronkelijke betekenis behouden, kunnen op verschillende manieren worden gelezen. Het karakter 十 wordt uitgesproken als shí in de Chinese romanisering (pinyin), jū in de Japanse romanisering (Hepburn), sip in de Koreaanse romanisering (Herziene Romanisering), en thập in het Han-Viet systeem dat in Vietnam wordt gebruikt. In al deze talen is de betekenis van het teken "tien".

De meeste van de in Nôm gebruikte karakters zijn van Chinese oorsprong, gekozen omdat ze een passende uitspraak of betekenis hebben. Het karakter dat wordt gebruikt om het woord "Nôm" te schrijven 喃 wordt in het Chinees uitgesproken als nán en betekent "kletsen". De overeenkomst tussen het Chinese karakter en het Vietnamese woord is niet altijd exact. Het woord "Nôm" heeft geen negatieve connotatie in het Vietnamees, maar suggereert eerder kletspraat, iets wat gemakkelijk te begrijpen is.

Nôm bevat duizenden karakters die niet in het Chinees voorkomen. Japan daarentegen ontwikkelde slechts een paar honderd kokuji, waarvan de meeste planten en dieren beschrijven die alleen in Japan voorkomen. Korea had slechts een klein aantal zelden gebruikte gukja. Deze karakters werden gecreëerd door schrijvers die reeds bestaande elementen combineerden. Eén element, de radicaal genoemd, geeft de betekenis van het teken aan, of tenminste een semantische categorie. Het andere element, de rest, geeft de uitspraak aan. Dit is vergelijkbaar met hoe de meeste Chinese karakters worden geschreven. Net als het Chinees is het Vietnamees een toontaal. Japans en Koreaans daarentegen kunnen worden geschreven in een fonetisch schrift dat geen toon aangeeft.

 

Lezingen

Wanneer een karakter als Vietnamees wordt gelezen, wordt het geromaniseerd volgens de Nôm-lezing. Wanneer het als Chinees wordt gelezen, kan het in het Vietnamees geromaniseerd worden als Han-Viet, of in het Engels als pinyin. De onderstaande tabel toont met een donkere achtergrond de Nôm-ideografieën (V0 tot V3), die worden beschouwd als de kern van de Nôm-tekenset.

 

Codering

In 1994 besloot de Ideographic Rapporteur Group om Sino-Vietnamese karakters op te nemen in Unicode. In 1993-2001 verzamelde het Han-Nom Instituut een collectie van 9.299 "Nôm Ideographs" in vier sets. Dit zijn de V0-, V1-, V2- en V3-tekens die hieronder staan afgebeeld. Aan een Sino-Vietnamees karakter wordt eerst een V-broncode toegekend, en later een codepunt. Deze codes worden gebruikt om het teken elektronisch te verzenden en op te slaan. Er moet een geschikt lettertype worden geïnstalleerd om ze weer te geven.

De Nôm-ideografieën werden ontleend aan twee woordenboeken die in de jaren 1970 werden gepubliceerd, één in Saigon en één in Hanoi. V Bronannotaties werden toegevoegd aan de glyphs die al gecodeerd waren. De rest kreeg codepunten in uitbreiding B. Het Hán Nôm Coded Character Repertoire (2008) integreert het werk van het Han-Nom Instituut met dat van de in de VS gevestigde Vietnamese Nôm Preservation Foundation. Dit boek presenteert een uitgebreide lijst van 19.981 Sino-Vietnamese tekens, waaronder de Nôm-ideografieën, manuscriptvarianten, tekens die vroeger door het Tay-volk van Noord-Vietnam werden gebruikt, en talrijke Chinese tekens met Han-Viet-lezingen.

 

Citaten

1. ↑ Terrell, p. 126 harvnb error: no target: CITEREFTerrell (help): "Hán Nôm Sino-Vietnamese karakters."
2. ^2.02.1 ↑ Institute of Hán-Nôm Studies & Vietnamese Nôm Preservation Foundation 2008.
3. ^3.03.1 ↑ Hanna 1997, pp. 78-79, 82. sfn error: no target: CITEREFHanna1997 (help)
4. ↑ VietnamNet (11 november 2004), "Internationaal seminar over het Nom-schrift", Communistische Partij van Vietnam Online Krant
5. ↑ (in het Vietnamees) Trần Nhân Tông, Cư trần lạc đạo phú
6. ↑ Marr 1984, p. 142.
7. ^7.07.1 ↑ ^7.2 Phùng Thành Chủng 2009 harvnb error: no target: CITEREFPhùng_Thành_Chủng2009 (help)
8. ↑ Nguyễn Phương Mỹ, chief content developer, "mtd9 EVA, Version 5," LacViet Computing Corp. 1994-2009. Zie de vermeldingen voor "nôm" ("eenvoudig, gemakkelijk te begrijpen") en "nôm na" ("in eenvoudige bewoordingen").
9. ↑ Dit karakter is specifiek voor het Tay-volk in Noord-Vietnam. Het is een variatie van 朝, het overeenkomstige karakter in het Vietnamees.
   Vietnamese Nôm Preservation Foundation, "Gedetailleerde informatie: U+2B86F."
   VNPF, "Lijst van Unicode-radicalen".
   Trần Văn Kiệm 2004, p. 424, "giàu."
   "giàu", VDict.com.
   Hoàng Triều Ân 2003, p. 178
10. ↑ Deze code komt uit Nguyen Quang Hong,Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải (2014), p. 106.
11. ↑ Het Unicode Consortium 2006
12. ↑ Vũ Văn Kính & Nguyễn Quang Xỷ 1971.
13. ↑ Hồ Lê 1976.
14. ^14.014.1 ↑ ^14.2 Nguyễn Quang Hồng 2008.
15. ↑ The Unicode Consortium & 1995-2013 harvnb error: no target: CITEREFThe_Unicode_Consortium1995-2013 (help)
16. ↑ Hồ Lê 1976, blz. 152, "kích".

 

Fonts

Voor sommige tekens in dit artikel kan het nodig zijn een extra lettertype te installeren om ze goed weer te geven:

• Hanamin B - Dit Japanse lettertype ondersteunt bijna 90.000 tekens, waaronder die in Unicode CJK Extension C.
• NomNaTongLight - Dit lettertype, gemaakt door de Vietnamese Nôm Preservation Foundation, is gebaseerd op tekens uit een houtsnede uit 1933 (Nhóm Nôm Na 2005).
• Han Nom Font Set - Dit open source-lettertype ondersteunt meer dan 70.000 Unicode CJK-codepunten.
• Lettertypen voor Chu Nom. Hoe Han-Nom tekens weer te geven en te gebruiken.