Karl Duncker
Karl Duncker (Leipzig, 2 februari 1903 - 23 februari 1940) was een Duits psycholoog.
Tot 1935 was hij een student en assistent van de grondleggers van de Gestalt psychologie in Berlijn: Max Wertheimer, Wolfgang Köhler en Kurt Koffka. In 1935, verbannen door de Nazi's, kreeg hij een assistentschap aan de Universiteit van Cambridge bij Frederic Bartlett. Later emigreerde hij naar de VS, waar hij opnieuw assistent was van Köhler aan het Swarthmore College. In 1940 pleegde hij op 37-jarige leeftijd zelfmoord. Hij leed al enige tijd aan depressies en had professionele behandeling ondergaan.
Prestaties
Duncker bedacht de term functionele fixatie in visuele perceptie en probleemoplossing. Dit beschrijft de moeilijkheden die voortkomen uit een deel van een probleem dat normaal een vaste functie heeft. In het probleem moet de vaste functie veranderd worden om tot de waarneming of oplossing te komen.
In zijn "kaarsenprobleem" werd de situatie bepaald door de voorwerpen: een doos kaarsen, een doos punaises en een boek lucifers. De opdracht was de kaarsen aan de muur te bevestigen zonder bijkomende elementen. De moeilijkheid van dit probleem vloeit voort uit de functionele vastheid van de kaarsendoos. Het is een houder in het probleem, maar moet worden gebruikt als een plank in de oplossing.
Andere voorbeelden van dit soort problemen zijn:
- een elektromagneet moet worden gebruikt als onderdeel van een slinger
- een tak van een boom moet worden gebruikt als gereedschap
- een baksteen moet gebruikt worden als presse-papier
- er moet een andere betekenis van een woord worden gevonden die verschilt van de betekenis in de context van de zin
Het kaarsen probleem (Karl Duncker, 1945).
