Depressie (geestesziekte)

Diagnose

De ICD-10 wordt over de hele wereld gebruikt om ziekten zoals depressie te diagnosticeren. Volgens de ICD-10 wordt de diagnose depressie pas gesteld als de symptomen minstens twee weken aanhouden. De symptomen moeten dagelijks of bijna dagelijks voorkomen. Deze symptomen moeten ook problemen veroorzaken in het leven van een persoon (zoals hun werkleven, gezinsleven, sociaal leven, of andere belangrijke delen van hun leven).

Gewoonlijk wordt de diagnose depressie pas gesteld als iemand vijf of meer van deze symptomen heeft:

• Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag (gevoelens van droefheid, leegte en/of hopeloosheid)
• Tieners kunnen prikkelbaar zijn (ze worden gemakkelijk boos) in plaats van depressief te lijken.
• Zich veel minder dan gewoonlijk geïnteresseerd voelen in alle of bijna alle activiteiten; of geen plezier beleven aan activiteiten
• Aanzienlijk gewichtsverlies (wanneer u geen dieet volgt) of gewichtstoename (over het algemeen een verandering van 5% of meer in lichaamsgewicht)
• Meer slapen dan gewoonlijk, of moeite hebben met slapen
• Meer bewegen dan gewoonlijk (psychomotorische agitatie) of langzamer bewegen dan gewoonlijk (psychomotorische retardatie)
• Zich moe voelen of geen energie hebben, bijna elke dag
• Zich waardeloos of schuldig voelen
• Niet normaal kunnen denken, concentreren of beslissingen nemen.
• Veel nadenken over de dood (niet alleen bang zijn om te sterven)

De meeste mensen die geen depressie hebben gehad, begrijpen de gevolgen ervan niet helemaal. In plaats daarvan zien ze het als gewoon verdrietig zijn. Omdat het niet begrepen wordt, verwijten veel mensen mensen met een depressie dat ze zichzelf niet helpen. ^[]

Sommige mensen met een depressie sterven door zelfmoord. Depressie is een van de geestesziekten die ertoe kunnen leiden dat iemand zelfmoordgedachten heeft.

Prevalentie

 Het is onmogelijk om een exact cijfer te krijgen van hoeveel mensen een depressie hebben. Daar zijn vele redenen voor. Bijvoorbeeld:

• Mensen geven misschien niet toe dat ze een depressie hebben, vanwege het stigma op depressie.
• Bij sommige mensen wordt de diagnose depressie niet correct gesteld.
• Verschillende artsen en geestelijk verzorgers kunnen de diagnose depressie verschillend stellen
• Het aantal mensen met de diagnose depressie verschilt per cultuur en tussen mannen en vrouwen.

In verschillende culturen

Een zware depressie is een van de meest voorkomende psychische aandoeningen in de Verenigde Staten. In 2014 hadden 15,7 miljoen volwassenen in de Verenigde Staten ten minste één episode van zware depressie. Dit is ongeveer 6,7% van alle volwassenen in de Verenigde Staten.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie veroorzaakt depressie wereldwijd meer handicaps dan enige andere psychische of gedragsziekte.

De prevalentie van depressie verschilt echter per cultuur en per land.

Prince (1968) vond vrijwel geen depressie in de meeste Aziatische en Afrikaanse landen. Psychologen als Zhang en Kleinman hebben echter stoornissen gevonden met soortgelijke symptomen, maar verschillende namen. Zo vond Zhang in de jaren tachtig dat er in China weinig sprake was van depressie. In plaats daarvan kwam een stoornis met de naam Neurasthenia veel vaker voor. Bij interviews met Neurasthenia patiënten ontdekte Zhang dat hun symptomen meer dan 80% overeenkwamen met de symptomen van depressie. Hoewel de term "depressie" in China vrijwel onbekend was, zou Neurasthenia wel eens een soortgelijke stoornis - of hetzelfde - kunnen zijn geweest.

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de manieren waarop verschillende culturen depressie classificeren. In China bijvoorbeeld geloven veel mensen dat artsen lichamelijke symptomen oplossen, geen geestelijke problemen. Dit kan ervoor gezorgd hebben dat "depressie" eerder als een medische aandoening zoals "Neurasthenia" wordt gediagnosticeerd.

Bij mannen en vrouwen

In de meeste westerse culturen wordt bij vrouwen tweemaal zo vaak een depressie vastgesteld als bij mannen. Mannen hebben echter een grotere kans dan vrouwen om door zelfmoord te sterven.

Depressie bij kinderen

Depressie bij kinderen kan moeilijker te zien zijn. Kinderen die depressief zijn, kunnen een verminderde eetlust hebben, wat betekent dat ze niet willen eten. Ze kunnen ook duidelijk meer problemen hebben in het dagelijks leven dan voorheen. Ze kunnen bijvoorbeeld slaapproblemen hebben zoals nachtmerries, nieuwe problemen met gedrag of cijfers op school, of prikkelbaarder zijn dan normaal.

Soorten depressie

Grote depressieve stoornis wordt ook wel grote, biochemische, klinische, endogene of biologische depressie genoemd. Het kan ook unipolaire affectieve stoornis worden genoemd.

Er zijn vele subtypes van depressie:

• Melancholie, of melancholische depressie, is zeer ernstig (slecht). Het kan veel lichamelijke veranderingen veroorzaken, zoals veranderingen in slaap en eetlust. Het kan er ook toe leiden dat iemand zijn gedrag verandert - bijvoorbeeld door niet bij andere mensen in de buurt te willen zijn.
• Psychotische depressie lijkt veel op melancholie, maar met hallucinaties of wanen.
• Atypische depressie veroorzaakt angst en paniekaanvallen.
• Chronische dysthymische stoornis is een langdurige, milde depressie die ten minste twee jaar aanhoudt. Het begint vaak in de adolescentie en duurt vele jaren.
• Seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) is wanneer de depressie verband lijkt te houden met het winterseizoen. Het begint meestal in de herfst en verdwijnt elk jaar in de lente. Het komt vaak voor in Alaska, Canada en Scandinavië (Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland), maar niet in IJsland.

Oorzaken van depressie

Vanaf 2016 geloven wetenschappers dat er niet één oorzaak is van depressie. Er is veel discussie over de vraag of depressie wordt veroorzaakt door biologische, cognitieve of sociaal-culturele factoren:

• Biologische verklaringen van depressie richten zich op veranderingen in chemische stoffen in de hersenen (neurotransmitters).
• Cognitieve verklaringen van depressie richten zich op hoe de manier waarop we denken (cognitie) onze stemming beïnvloedt. Deze verklaringen zeggen dat als iemand negatief denkt, dit denken ervoor kan zorgen dat hij zich negatief voelt over zichzelf en de wereld om hem heen.
• Sociaal-culturele verklaringen van depressie geven stressvolle zaken als echtscheiding, verlies van werk, pesten en armoede de schuld van depressie.

De Amerikaanse National Institutes of Health zeggen dat depressie voortkomt uit de hersenen. Wetenschappers proberen echter nog steeds uit te vinden waarom het precies gebeurt.

Mogelijke oorzaken

Er zijn veel theorieën over de oorzaken van depressie. Deze theorieën omvatten: ^[]

• Erfelijkheid (iemands genen): Depressie komt vaak in families voor. Mensen kunnen echter ook een depressie krijgen als ze geen familie zijn van iemand anders die het heeft.
• Fysiologie: De hoeveelheden van sommige chemicaliën in de hersenen. Serotonine is de belangrijkste chemische stof in de hersenen die te maken heeft met geluk. Veel antidepressiva werken door de hoeveelheid serotonine in de hersenen in balans te brengen.
• Psychologische factoren: Laag zelfbeeld en schadelijk denken
• Vroege ervaringen: Gebeurtenissen zoals de dood van een ouder of voogd, verlating of afwijzing, verwaarlozing, chronische ziekte en ernstig fysiek, psychologisch of seksueel misbruik.
• Levenservaringen: Verlies van een baan, dakloosheid, problemen met geld, overlijden van een geliefde, relatieproblemen, scheiding van een partner, slachtoffer zijn van een misdrijf of andere levensproblemen kunnen een depressie veroorzaken.
• Medische aandoeningen: Sommige ziekten, zoals hypothyreoïdie, hepatitis, mononucleose of hoofdletsel, kunnen bijdragen tot depressie.
• Alcohol en andere drugs: Alcohol kan mensen depressief maken. Als iemand alcohol, op benzodiazepine gebaseerde kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen of verdovende middelen misbruikt, kan dat invloed hebben op de duur en de ernst van de depressie. Sommige geneesmiddelen zoals anticonceptiepillen en steroïden kunnen ook bijdragen tot depressie.
• Pesticiden: Verschillende wetenschappelijke studies hebben statistische verbanden gevonden tussen depressie en sommige pesticiden.

Sommige depressieve mensen hebben ook andere psychische stoornissen, zoals persoonlijkheidsstoornissen en angststoornissen.

Behandeling

Depressie wordt meestal behandeld met een combinatie van medicijnen en andere therapieën. Goede lichaamsbeweging helpt bij de aanpak van depressie, omdat bij lichaamsbeweging chemische stoffen vrijkomen die iemand in een betere stemming brengen. Het hebben van een ondersteunende groep vrienden en het doen van activiteiten buitenshuis kan ook helpen depressie te voorkomen of te verlichten.

Medicatie

Er zijn veel medicijnen die kunnen helpen bij depressie. Veel van deze medicijnen worden antidepressiva genoemd. Voorbeelden van medicijnen die gebruikt worden om depressie te behandelen zijn:

• Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's). Dit zijn nu de meest gebruikte soorten antidepressiva. Deze medicijnen werken door de hersenen meer serotonine te geven. Ze hebben minder bijwerkingen dan oudere antidepressiva. Voorbeelden zijn fluoxetine (Prozac), paroxetine (Paxil) en sertraline (Zoloft).
• Tricyclische antidepressiva. Dit is een ouder type antidepressivum. Ze worden tegenwoordig niet vaak meer gebruikt omdat ze veel slechte bijwerkingen hebben en niet zo goed werken als SSRI's. Een voorbeeld is nortriptyline (Allegron).
• Monoamine-oxidaseremmers (MAO-remmers). Ze kunnen worden gebruikt als andere antidepressiva niet goed werken. Dit soort medicijnen kan niet worden ingenomen met veel verschillende voedingsmiddelen en andere medicijnen.

Soms werkt een antidepressivum beter als het samen wordt gebruikt met een ander geneesmiddel dat geen antidepressivum is. Deze "augmentor" medicijnen omvatten:

• Kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen. Deze kunnen mensen helpen beter te slapen en zich minder angstig te voelen.
• Antipsychotica. Deze kunnen helpen om stemmingswisselingen te stoppen. Ze kunnen ook hallucinaties beter maken, of ze helemaal doen verdwijnen.
• Lithium. Dit is een stemmingsstabilisator die vaak wordt gebruikt bij bipolaire stoornissen, maar het kan ook mensen met een depressie helpen.

Als mensen met een depressie hun medicijnen niet op de juiste manier innemen, kan de depressie verergeren. Een arts moet helpen als ze willen overstappen op een ander medicijn, of een andere hoeveelheid van een medicijn willen innemen dan voorheen.

Psychotherapie

Psychotherapie is vaak een nuttige behandeling voor depressie. Bij psychotherapie helpt een therapeut een persoon om problemen die een depressie veroorzaken te begrijpen en op te lossen. De therapeut helpt de persoon ook om vaardigheden te leren om met de depressie om te gaan.

Psychotherapie kan iemand helpen veranderingen aan te brengen in de manier waarop hij denkt, om te helpen bij levensproblemen en te begrijpen wat depressie verergert. De meest effectieve psychotherapie voor depressie is Cognitieve gedragstherapie (CGT).^[] Deze leert iemand op een meer rationele, positieve, realistische manier te denken.

Operaties en procedures

Elektroconvulsietherapie (ECT), ook elektroshocktherapie of shocktherapie genoemd, wordt gebruikt om een klein percentage ernstig depressieve mensen te behandelen. ECT gebruikt een kleine hoeveelheid elektriciteit om een epileptische aanval te veroorzaken terwijl de patiënt onder narcose is. Dit kan enig geheugenverlies (amnesie) of andere bijwerkingen veroorzaken.

Vroeger gebruikten artsen verschillende manieren om depressies te behandelen. Deze worden zelden meer gebruikt. Ze omvatten:

• Insuline shock behandeling. De dokter verlaagde de bloedsuiker van een patiënt zo sterk dat de patiënt een aanval kreeg.
• Lobotomie. Dit is een vorm van chirurgie. De chirurg gebruikt een ijspriem of een chirurgisch mes om zenuwen in de frontale hersenkwab door te snijden.

Therapie voor huisdieren

Dierentherapie en dierlijk gezelschap kunnen mensen met een depressie of angst helpen.

Gerelateerde pagina's

• Dysthymie, een langdurige milde depressie
• Mania
• Bipolaire stoornis, een stemmingsstoornis met zowel manie als depressie.
• Cyclothymie, een milde vorm van bipolaire stoornis

Boeken

• Boeken van psychologen/psychiaters:
• Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., Emery, G. (1987). Cognitieve therapie van depressie. New York: Guilford.
• Klein, D. F., & Wender, P. H. (1993). Het begrijpen van depressie: A complete guide to its diagnosis and treatment. New York: Oxford University Press.
• Weissman, M. M., Markowitz, J. C., & Klerman, G. L. (2000). Comprehensive guide to interpersonal psychotherapy. New York: Basic Books.
• Boeken van personen die aan een depressie lijden of hebben geleden:
• Smith, Jeffery (2001). Waar de wortels naar water reiken: Een persoonlijke en natuurlijke geschiedenis van melancholie. New York: North Point Press.
• Solomon, Andrew (2001). De noonday demon: Een atlas van depressie. New York: Sribner.
• Styron, William (1992). Darkness visible: A memoir of madness. New York: Vintage Books/Random House.
• Wolpert, Lewis (2001). Kwaadaardige droefheid: De anatomie van depressie. Londen: Faber and Faber.
• Zelfhulp (bibliotherapeutische) boeken:
• Lewinsohn, P. M., Munoz, R. F, Youngren, M. A., Zeiss, A. M. (1992). Beheers uw depressie. New York: Fireside/Simon&Schuster.