Baan (hemellichaam)
Orbit is ook een woord voor een oogkas.
Een baan is het pad dat een voorwerp in de ruimte aflegt als het rond een ster, een planeet of een maan gaat. Het kan ook als werkwoord worden gebruikt. Bijvoorbeeld: "De aarde draait rond de zon." Het woord 'draait' heeft dezelfde betekenis, maar 'draait' is de draaiing van het object.
Vele jaren geleden dacht men dat de zon in een cirkel om de aarde draaide. Elke ochtend kwam de Zon op in het oosten en ging onder in het westen. Het leek gewoon logisch dat hij om de aarde heen ging. Maar nu, dankzij mensen als Copernicus en Galileo Galilei, weten we dat de Zon het centrum van het Zonnestelsel is, en dat de aarde er omheen draait. Isaac Newton ontdekte dat de zwaartekracht de baan van de planeten en manen controleert. Omdat een satelliet een voorwerp in de ruimte is dat om een ander voorwerp draait, is de aarde een satelliet van de zon, net zoals de maan een satelliet van de aarde is! De zon heeft veel satellieten die er omheen draaien, zoals de planeten, en duizenden asteroïden, kometen en meteoroïden. De aarde heeft maar één natuurlijke satelliet (de maan), maar er zijn veel kunstmatige satellieten die rond de aarde draaien.
Toen mensen voor het eerst begonnen te denken over banen, dachten ze dat alle banen perfecte cirkels moesten zijn, en ze dachten dat de cirkel een "perfecte" vorm was. Copernicus en Galileo, bijvoorbeeld, dachten dat. Maar toen mensen de bewegingen van planeten zorgvuldig begonnen te bestuderen, zagen ze dat de planeten niet in perfecte cirkels bewogen. Sommige planeten hebben banen die bijna volmaakte cirkels zijn, en andere hebben banen die meer langwerpig zijn (eivormig).
Planetaire banen
Twee lichamen met een licht verschil in massa die rond een gemeenschappelijk barycentrum draaien. Dit is als het Pluto-Charon-systeem
Omloopperiode
Een omloopperiode is de tijd die het ene object - dat wil zeggen, de satelliet - nodig heeft om rond een ander object te draaien. De baanperiode van de aarde is bijvoorbeeld één jaar: 365,25 dagen. (De extra ".25" is de reden waarom we eens in de vier jaar een schrikkeldag hebben).
De Maan heeft 27 dagen nodig (29,53 dagen gezien vanaf de Aarde) om rond de Aarde te gaan en ook om rond zijn eigen as te draaien. Daarom is er maar één kant die altijd naar de Aarde gericht is en de "donkere kant van de Maan" die naar de andere kant gericht is (het wordt donker genoemd omdat we het niet kunnen zien, hoewel alle kanten van de maan evenveel licht krijgen). Eén maanjaar en één maandag nemen evenveel tijd in beslag.
Elliptische en excentrische banen
Johannes Kepler (leefde 1571-1630) schreef wiskundige "wetten van de planeetbeweging", die een goed idee gaven van de bewegingen van de planeten omdat hij vond dat de banen van de planeten in ons Zonnestelsel niet echt cirkels zijn, maar echt ellipsen (een vorm als een "afgeplatte cirkel"). Daarom worden banen beschreven als ellipsen. Hoe elliptischer een baan is, hoe excentrischer de baan is. Dit wordt excentriciteit van de baan genoemd.
Isaac Newton (leefde 1642-1727) gebruikte zijn eigen ideeën over de zwaartekracht om te laten zien waarom de wetten van Kepler zo werkten. Joseph-Louis Lagrange heeft de studie van de baanmechanica verder ontwikkeld, waarbij hij de theorie van Newton gebruikte om verstoringen te voorspellen die de vormen van de banen veranderen.
