Kunstmaan
Een satelliet is een object dat om een ander object heen draait. In de ruimte kunnen satellieten natuurlijk zijn, of door de mens gemaakt. De maan is een natuurlijke satelliet die rond de aarde draait. De meeste door de mens gemaakte satellieten draaien ook om de aarde, maar sommige draaien om andere planeten, of om de zon of de maan. Satellieten worden voor vele doeleinden gebruikt. Er zijn weersatellieten, communicatiesatellieten, navigatiesatellieten, verkenningssatellieten, astronomiesatellieten en vele andere soorten. Arthur C. Clarke heeft het idee van de communicatiesatelliet gepopulariseerd.
De eerste kunstmatige satelliet ter wereld, de Spoetnik 1, werd op 4 oktober 1957 door de Sovjet-Unie gelanceerd. Dit verraste de wereld, en de Verenigde Staten werkten al snel aan de lancering van hun eigen satelliet, waarmee ze de ruimtewedloop begonnen. De Spoetnik 2 werd gelanceerd op 3 november 1957 en bracht de eerste levende passagier in een baan om de aarde, een hond genaamd Laika. De Verenigde Staten lanceerden hun eerste satelliet, Explorer 1 genaamd, op 31 januari 1958. Het Verenigd Koninkrijk lanceerde zijn eerste satelliet in 1962.
Sindsdien zijn er duizenden satellieten gelanceerd in een baan om de aarde. Sommige satellieten, met name ruimtestations, zijn in delen gelanceerd en in een baan om de aarde gebracht.
Satelliet in een baan om de aarde
Satellieten in een baan om de aarde nu
Kunstmatige satellieten komen uit meer dan 50 landen en hebben gebruik gemaakt van de satellietlanceringscapaciteiten van tien landen. Een paar honderd satellieten werken op dit moment, maar duizenden ongebruikte satellieten en satellietfragmenten draaien om de aarde als ruimteschroot. De grootste satelliet is het Internationale Ruimtestation, dat door verschillende landen (waaronder de organisaties van NASA, ESA, JAXA en RKA) is samengesteld. Het heeft meestal een bemanning van zes astronauten of kosmonauten aan boord. Het is permanent bezet, maar de bemanning verandert. De Hubble-ruimtetelescoop is meerdere malen gerepareerd en bijgewerkt door astronauten in de ruimte.
Er zijn ook door de mens gemaakte satellieten die in een andere baan om de aarde draaien. De Mars Reconnaissance Orbiter is zo'n baan om Mars. Cassini-Huygens draaide om Saturnus. Venus Express, gerund door de ESA, draait in een baan om Venus. Twee GRAIL satellieten draaiden tot december 2012 in een baan om de maan. Verschillende satellieten draaien al jaren om de zon en één zal in 2019 worden toegevoegd.
Menselijke satellieten hebben verschillende belangrijke toepassingen:
- Wetenschappelijk onderzoek
- Aardobservatie - met inbegrip van weersvoorspellingen en het volgen van stormen en vervuiling
- Communicatie - inclusief satelliettelevisie en telefoongesprekken
- Navigatie - met inbegrip van het Global Positioning System (GPS)
- Militair - inclusief verkenningsfotografie en -communicatie (kernwapens zijn niet toegestaan in de ruimte)
Een animatie die de banen van GPS-satellieten in een middelhoge baan om de aarde laat zien.
ESTCube-1 is gemaakt voor wetenschappelijk onderzoek.
Banen
De meeste door de mens gemaakte satellieten bevinden zich in een lage baan om de aarde (LEO) of in een geostationaire baan. Om in een baan te blijven moet de zijwaartse snelheid van de satelliet de zwaartekracht in evenwicht brengen. Satellieten in een lage baan zijn vaak minder dan duizend kilometer boven de grond. Dicht bij de aarde, in LEO, moeten de satellieten sneller bewegen om in een baan te blijven. Lage banen werken goed voor satellieten die foto's van de Aarde maken. Veel satellieten doen werk dat vraagt om een hoge baanligging (ze zwaaien boven en onder de evenaar), zodat ze kunnen communiceren, of naar andere gebieden kunnen kijken. Het is makkelijker om een satelliet in een lage baan om de aarde te zetten, maar de satelliet lijkt te bewegen als je hem vanaf de aarde bekijkt. Dit betekent dat een satellietschotel (een type antenne) altijd in beweging moet zijn om communicatie met die satelliet te sturen of te ontvangen.
Middelhoge baan werkt goed voor GPS-satellieten - ontvangers op aarde gebruiken de veranderende positie en precieze tijd van de satelliet (en een type antenne dat niet hoeft te worden gericht) om te vinden waar op aarde de ontvanger zich bevindt. Maar voortdurend veranderende posities werken niet voor satelliet-TV en andere soorten satellieten die veel informatie verzenden en ontvangen. Die moeten in een geostationaire baan zijn.
Een satelliet in een geostationaire baan beweegt net zo snel rond de Aarde als de Aarde draait, dus vanaf de grond lijkt het alsof hij stilstaat (niet beweegt). Om zich op deze manier te bewegen moet de satelliet recht boven de evenaar staan, en 35.786 kilometer (22.236 mijl) boven de grond.
Een satelliet in een geostationaire baan.
Gerelateerde pagina's
Vragen en antwoorden
V: Wat is een satelliet?
A: Een satelliet is een object dat in een baan om een ander object in de ruimte draait. Hij kan natuurlijk zijn, zoals de maan die rond de aarde draait, of kunstmatig.
V: Waarvoor worden satellieten gebruikt?
A: Satellieten worden voor vele doeleinden gebruikt, waaronder weersvoorspelling, communicatie, navigatie, verkenning en astronomie.
V: Wanneer werd de eerste kunstmatige satelliet gelanceerd?
A: De eerste kunstmatige satelliet ter wereld, de Spoetnik 1, werd op 4 oktober 1957 door de Sovjet-Unie gelanceerd.
V: Wie was de eerste levende passagier die in een baan om de aarde werd gestuurd?
A: De eerste levende passagier die in een baan om de aarde werd gebracht was een hond genaamd Laika die aan boord was van de Spoetnik 2 die op 3 november 1957 werd gelanceerd.
V: Wanneer lanceerden de Verenigde Staten hun eerste satelliet?
A: De Verenigde Staten lanceerden hun eerste satelliet, Explorer 1, op 31 januari 1958.
V: Wanneer lanceerde het Verenigd Koninkrijk zijn eerste satelliet?
A: Het Verenigd Koninkrijk lanceerde zijn eerste satelliet in 1962.
V: Hoeveel satellieten zijn er sindsdien gelanceerd?
A: Sindsdien zijn duizenden satellieten in een baan om de aarde gebracht.
