De Planeet der Apen (1968) — Amerikaanse sciencefictionfilm met Charlton Heston
Ontdek 'De Planeet der Apen' (1968): iconische sciencefiction met Charlton Heston — meeslepend verhaal, baanbrekende effecten en tijdloze cultstatus.
Planet of the Apes is een Amerikaanse sciencefictionfilm die in 1968 werd uitgebracht en geregisseerd werd door Franklin J. Schaffner. Hij is gebaseerd op de roman La planète des singes, geschreven door Pierre Boulle en uitgebracht in 1963. In de film speelt Charlton Heston de hoofdrol en verder Roddy McDowall, Kim Hunter, Maurice Evans, James Whitmore, James Daly en Linda Harrison. Hij werd uitgebracht door 20th Century Fox.
Samenvatting van de plot
De film volgt astronaut George Taylor (gespeeld door Charlton Heston), die met een kleine bemanning crasht op een schijnbaar onbekende planeet in de verre toekomst. De bemanningsleden ontdekken al snel dat deze wereld wordt gedomineerd door apen die intellectueel en technologisch geëvolueerd zijn, terwijl mensen prehistorisch en hulpeloos lijken. Taylor wordt gevangen genomen, onderzocht en geconfronteerd met een samenleving waarin apen de rollen van wetenschappers, militairen en bestuurders vervullen. Naarmate de waarheid langzaam naar voren komt, onthult de film een onverwachte en iconische ontknoping die de menselijke bezoeker, en het publiek, confronteert met de echte aard van zijn omgeving.
Belangrijkste thema's
- Maatschappijkritiek en satirische elementen — de film gebruikt de omkering van de machtsverhoudingen tussen mens en dier om thema's als vooroordeel, oorlogszucht en intellectuele arrogantie te onderzoeken.
- Dystopie en existentiële vragen — vragen over menselijke zelfdestructie, technologie en de toekomst van de beschaving lopen als een rode draad door het verhaal.
- Reflectie van de tijdgeest — elementen uit de jaren zestig, zoals de angst voor nucleaire vernietiging en sociale spanningen, zijn in de film verwerkt en geven het verhaal extra urgentie.
Productie en bijzondere aspecten
De film viel op door zijn gedurfde make-up en kostuumontwerpen, die de apen-personages overtuigend tot leven brachten. Het make-upteam stond voor de uitdaging om expressieve gezichten te creëren die acteerniveau toelieten; dat werk werd als baanbrekend beschouwd. De muzikale score van Jerry Goldsmith ondersteunt effectief de sfeer van isolatie en dreiging en wordt nog steeds geprezen als een van de sterke elementen van de film.
Ontvangst en nalatenschap
Bij verschijnen was Planet of the Apes zowel een commercieel succes als een onderwerp van discussie onder critici. De film kreeg lovende kritieken voor zijn originaliteit, thematiek en visuele realisatie. De beroemde ontknoping (met name de scène die voor velen onuitwisbaar is geworden) maakte het verhaal tot een cultureel fenomeen en zorgde voor langdurige bekendheid.
Vervolg, remakes en invloed
- Het succes van de film leidde tot meerdere vervolgfilms in de vroege jaren 1970, een televisieserie en later verscheidene herinterpretaties en remakes.
- In de jaren daarna zijn nieuwe versies verschenen, waaronder een remake door Tim Burton (2001) en een moderne reboot-trilogie die in 2011 begon met Rise of the Planet of the Apes, waarmee de franchise opnieuw onder de aandacht kwam bij een nieuw publiek.
- De originele film wordt vaak aangehaald in discussies over sciencefiction die sociale kwesties aansnijden en heeft een blijvende invloed op populaire cultuur, filmtaal en make-uptechnieken in de filmindustrie.
Cast en crew (hoogtepunten)
- Charlton Heston — George Taylor (hoofdrol)
- Roddy McDowall — Cornelius (ondersteunend)
- Kim Hunter — Zira
- Maurice Evans — Dr. Zaius
- James Whitmore — (bijrol)
- James Daly — (bijrol)
- Linda Harrison — Nova
- Regie: Franklin J. Schaffner
- Muziek: Jerry Goldsmith
Waarom de film nog steeds relevant is
Planet of the Apes blijft actueel omdat het maatschappelijke kwesties behandelt die tijdloos aanvoelen: hoe gaan samenlevingen om met macht en verschil, en welke gevaren ontstaan wanneer angst en onbegrip bepalen hoe groepen met elkaar omgaan. De film combineert een spannend sciencefictionverhaal met diepere vragen over de menselijke natuur, wat zijn blijvende aantrekkingskracht verklaart.
Voor lezers die de film nog niet kennen: let op de beroemde ontknoping — die is uitgegroeid tot één van de meest besproken momenten uit de filmgeschiedenis en heeft de reputatie van Planet of the Apes als klassieker sterk bepaald.
Plot
Het verhaal van de film gaat over een astronautenbemanning die de aarde verlaat op een missie in de diepe ruimte en neerstort op een veronderstelde buitenaardse planeet in de 40e eeuw. Slechts drie van de vier bemanningsleden overleven de crash en de overlevenden ontdekken dat de wereld het thuis is van een samenleving van apen, waaronder chimpansees, gorilla's en orang-oetans. Deze apen hebben de intelligentie van de mens, evenals het vermogen om te spreken en rechtop te lopen als de mens. De mensen in deze samenleving worden als slaven behandeld en leven in de wildernis zonder het vermogen om te spreken. Aan het einde van de film vindt een van de bemanningsleden het Vrijheidsbeeld en realiseert zich dat ze al die tijd op Aarde waren.
Ontvangst en invloed
Planet of the Apes was een kassucces, wat betekent dat de film veel geld opbracht en zeer lovende kritieken kreeg van de critici. De film werd geprezen voor het verkennen van ideeën zoals klasseverschillen, religie, slavernij, racisme en nucleaire technologie. Hij werd gevolgd door vier vervolgen: Beneath the Planet of the Apes (1970), Escape from the Planet of the Apes (1971), Conquest of the Planet of the Apes (1972) en Battle for the Planet of the Apes (1973). Een live action televisieshow was te zien in 1974 en een geanimeerde televisieshow genaamd Return to the Planet of the Apes kwam uit in 1975. In de tekenfilm The Fairly Oddparents aflevering Abra-Catastrophe heeft een segment waar mensen slaaf holbewoners zijn en de apen hun opperheren zijn!
In 2001 werd een remake van de film gemaakt onder regie van Tim Burton met in de hoofdrollen Mark Wahlberg, Helena Bonham Carter en Tim Roth. In augustus 2011 werd de serie opnieuw opgestart met Rise of thePlanet of the Apes. Deze werd gevolgd in 2014 met Dawn of the Planet of the Apes met een 2017 vervolg uitgebracht War of the Plant of the Apes.
Zoek in de encyclopedie