James Butler, 1e Hertog van Ormonde

James Butler, 1e hertog van Ormonde PC (19 oktober 1610 - 21 juli 1688) was een Anglo-Iers (uit Engelse en Ierse familie) politicus en soldaat. Van 1641 tot 1647 was hij de leider in de strijd tegen de Ierse katholieke confederatie. Van 1649 tot 1650 was hij opperbevelhebber van de Royalistische strijdkrachten die vochten tegen Oliver Cromwell die Ierland wilde binnenvallen. In de jaren 1650 leefde hij in ballingschap in Europa met Karel II van Engeland. Toen Charles II tijdens de restauratie in 1660 weer op de Britse troon werd gezet, werd Ormonde zeer belangrijk in de Engelse en Ierse politiek.

Vroege leven

De Butlers of Ormonde waren een Oud-Engelse dynastie. Zij waren sinds de Middeleeuwen zeer belangrijk in het zuidoosten van Ierland. Zijn vader was Thomas Butler, Burggraaf Thurles. Thurles is een plaats in County Tipperary. James was de oudste zoon.

Zijn vader stierf in 1619, toen hij 9 jaar oud was. Hij werd Burggraaf Thurles. Zijn moeder nam hem mee naar Engeland waar zijn grootvader (Walter Butler, 11de Graaf van Ormond) hem naar een katholieke school liet gaan. James I was koning in die tijd. James I was een Protestant, en wilde er zeker van zijn dat James ook een Protestant zou zijn. Dit zou hem macht geven in Ierland als James Butler terug ging naar Thurles. James I plaatste James Butler onder de hoede van aartsbisschop George Abbot. Toen hij vijftien was ging hij bij zijn grootvader in Drury-lane wonen."

Het werd heel belangrijk in zijn leven dat hij protestant was. Bijna al zijn familieleden waren katholiek. Dit maakte dat zijn familie hem niet erg mocht. Hun werd land en bezittingen afgenomen en zij werden niet eerlijk behandeld omdat zij katholiek waren. Dit overkwam James niet.

In december 1629 trouwde hij met Lady Elizabeth Preston. In 1634, bij de dood van zijn grootvader, werd hij Graaf van Ormonde.

Rebellie en Burgeroorlog

In 1633 werd Thomas Wentworth, 1e graaf van Strafford regeringsleider in Ierland. Hij mocht Ormonde graag. Hij schreef aan Karel I dat Ormonde "jong was, maar neem van mij aan, een zeer standvastig hoofd". Ormonde werd Wentworths vriend en medestander.

Wentworth was van plan land af te nemen van de katholieken in Ierland. Hij deed dit om geld te krijgen voor de Britse koning. Ook wilde hij de politieke macht van de Ierse katholieke adel breken. Ormonde steunde dit plan.

De plannen maakten zijn familieleden erg boos, en velen van hen verzetten zich tegen Wentworth. Dit leidde tot gewapende opstand. Het verzet tegen Wentworth droeg bij tot een impeachment van de graaf door het Engelse parlement. Hij werd in mei 1641 terechtgesteld.

Toen de Ierse opstand van 1641 uitbrak, voerde Ormonde het bevel over de regeringstroepen in Dublin. Het grootste deel van het land werd ingenomen door de katholieke rebellen, onder wie Ormonde's Butler verwanten. De leider van de rebellen, Richard Butler, 3e burggraaf Mountgarret, was de neef van Ormonde. In het voorjaar van 1642 waren Mountgarret en Ormonde de commandanten van de twee partijen in de slag bij Kilrush, waarbij Ormonde's kant won.

In het voorjaar van 1642 vormden de Ierse katholieken hun eigen regering, de Katholieke Confederatie. De hoofdstad was Kilkenny. Zij begonnen hun eigen troepen te organiseren. Begin 1642 stuurde de koning ook troepen uit Engeland en Schotland om te helpen in de strijd. De Ierse Confederatieoorlog was begonnen.

Ormonde zuiverde het gebied rond Dublin van Confederatie troepen. Hij kreeg controle over het gebied dat historisch bekend staat als the Pale. In maart 1643 bracht Ormonde zijn troepen naar New Ross. Dit lag diep in het gebied van de Katholieke Confederatie. Hij behaalde er een kleine overwinning (Slag bij New Ross) voordat hij naar Dublin terugkeerde.

Ormonde bevond zich echter in een zeer moeilijke situatie. De Confederaten hadden tweederde van het eiland in handen. De Engelse burgeroorlog was begonnen in september 1642. Dit betekende dat er niet meer troepen uit Engeland zouden komen om hem te helpen. De koning had zelfs gevraagd om de troepen die hij eerder had gestuurd, terug te sturen.

Geïsoleerd in Dublin stemde Ormonde in met een wapenstilstand (het staken van de gevechten) met de katholieken, die in september 1643 inging. Het grootste deel van Ierland werd in handen gegeven van de katholieke confederatie. Hierdoor bleven alleen de districten in het noorden, het Dublin Pale, rond de stad Cork, en enkele kleine garnizoenen in het bezit van protestantse bevelhebbers. Deze wapenstilstand stuitte op hevig verzet van de Lords Justices en de protestantse gemeenschap in het algemeen in Ierland.

In november 1643 benoemde de koning Ormonde tot luitenant van Ierland. Dit was de hoogste post in de Ierse regering. Ormonde moest voorkomen dat de Parliamentarische vijanden van de koning vanuit Ierland werden geholpen. Hij moest ook meer troepen leveren om in Engeland voor de Royalisten te vechten. Hij kreeg ook de bevoegdheid van de koning om vrede te sluiten met de katholieke confederatie. Zij konden dan hun troepen tegen de Parliamentarians laten vechten.

Onderhandelingen met de Ierse Confederalen

Ormonde had een moeilijke klus te klaren.

De oude inheemse Ieren en katholieke Ieren van Engelse afkomst ("de oude Engelsen") hadden hun eigen regering in het geconfedereerde Ierland. Zij zouden koning Karel I van Engeland steunen als hij hun de vrijheid zou geven om katholiek te zijn en hun zelfbestuur zou geven. Aan de andere kant betekende elke deal die hij sloot met katholieke Confederalen dat zijn steun onder Engelse en Schotse protestanten in Ierland minder zou worden.

Op 25 augustus 1645 ondertekende Edward Somerset, 2e Markies van Worcester, namens koning Karel in Kilkenny een verdrag (vredesakkoord) met de Ierse katholieke confederaties. Hij sprak hierover niet met de Ierse protestantse gemeenschap. De Ierse protestanten waren hier fel op tegen, en Karel zag zich genoodzaakt het verdrag vrijwel onmiddellijk ongedaan te maken. Hij was bang dat bijna alle Ierse protestanten steun zouden geven aan de andere kant in de Engelse burgeroorlog.

Op 28 maart 1646 ondertekende Ormonde, namens de koning, een ander verdrag met de Confederalen. Dit verdrag gaf hen religieuze en andere rechten. De Algemene Vergadering van de Confederale Staten (hun regering) in Kilkenny was echter niet blij met de overeenkomst. Dit kwam deels door wat de pauselijke ambassadeur (nuntius) Giovanni Battista Rinuccini zei. Hij wilde niet dat de katholieken een compromis sloten. De Confederalen arresteerden degenen onder hen die het verdrag met Ormonde hadden ondertekend.

Ormonde oordeelde toen dat hij de Confederates niet uit Dublin kon houden. Hij vroeg de hulp van het Engelse Long Parliament en tekende op 19 juni 1647 een overeenkomst met hen. Begin augustus droeg Ormonde Dublin, samen met 3000 royalistische troepen onder zijn bevel, over aan de Parliamentarische bevelhebber Michael Jones. Hij was uit Engeland aangekomen met 5000 Parliamentarische troepen. Ormonde zeilde op zijn beurt naar Engeland. Over zijn overgave zei hij dat hij "de voorkeur gaf aan Engelse rebellen boven Ierse".

De royalistische en parlementaire troepen vochten aan verschillende kanten in de Engelse burgeroorlog. Maar in Ierland vochten ze samen tegen de katholieke Confederaten. De gecombineerde troepen wonnen kort daarna een grote veldslag tegen de Confederaten in de buurt van Dublin (Slag bij Dungan's Hill).

De hertog van Ormonde, door Sir Peter Lely (ca. 1665).Zoom
De hertog van Ormonde, door Sir Peter Lely (ca. 1665).

Commandant van Royalist Alliance

In maart 1648 voegde hij zich bij de koningin en de prins van Wales in Parijs. In september ging hij terug naar Ierland. Hij ging proberen de Ierse Confederalen en de Ierse Protestanten achter de koning te krijgen, nu de nuntius van de paus weg was.

De Ierse Confederalen wilden nu een compromis sluiten. Hun strijd tegen de Engelse Parliamentarische troepen verliep niet goed. Op 17 januari 1649 tekende Ormonde een vrede met de rebellen waarin stond dat zij hun godsdienst vrij mochten belijden.

Nadat Charles I in 1649 was geëxecuteerd, verklaarde hij Ierlands steun aan Charles II. Ormonde kreeg het bevel over de legers van de Ierse Confederatie en ook over de Engelse Royalistische troepen die naar Ierland waren gekomen. Bijna heel Ierland was voor augustus 1649 onder zijn controle. Toch was Ormonde niet in staat de verovering van Ierland door Oliver Cromwell in 1649-50 te stoppen.

De meeste Engelse en protestantse Royalistische troepen verlieten Ormonde's zijde en gingen in mei 1650 voor Cromwell vechten. De Ierse katholieke troepen waren de enigen die nog onder zijn bevel stonden. Zij vertrouwden hem niet. Ormonde werd eind 1650 gedwongen zijn commando te verlaten. Hij keerde later dat jaar naar Frankrijk terug. In Cromwells Act of Settlement 1652 werden alle landerijen van Ormonde in Ierland van hem afgenomen.

Ormonde was goed bevriend met Charles II en de koningin-moeder in Parijs. Hij ging met Charles naar Aix en Keulen toen deze Frankrijk moest verlaten. Hij speelde een actieve rol in de geheime planning van de Restauratie (het plan om Charles II terug op de troon van Engeland te zetten. ).

Ormonde's carrière nadat Charles II koning werd

Nadat Charles II koning was geworden, kreeg Ormonde veel verschillende verantwoordelijkheden en titels van de koning. Hij werd

  • commissaris voor de schatkist en de marine,
  • Lord Steward van het huishouden,
  • een Privy Councillor,
  • Lord Lieutenant van Somerset,
  • High Steward van Westminster, Kingston en Bristol,
  • kanselier van Trinity College, Dublin,
  • Baron Butler van Llanthony en Graaf van Brecknock in de adelstand van Engeland,
  • Hertog van Ormonde in de Ierse adelstand
  • Lord High Steward van Engeland voor de kroning van Charles dat jaar.

Hij kreeg ook zijn landerijen in Ierland terug. Op 4 november 1661 werd hij opnieuw luitenant van Ierland. Hij was er niet blij mee toen Charles II de invoer van vee uit Ierland stopzette. Als tegenprestatie stopte hij met de invoer van vee uit Schotland.

In maart 1669 werd Ormonde uit de regering van Ierland gezet. Hij vond dat niet erg. Hij zorgde ervoor dat zijn zonen en anderen die naar hem luisterden op hun post bleven. Op 4 augustus 1669 werd hij gekozen tot kanselier van de universiteit van Oxford.

In 1670 werd een poging ondernomen om de hertog te doden door een avonturier genaamd Thomas Blood. Ormonde werd in de nacht van 6 december 1670 door Blood en zijn helpers aangevallen terwijl hij door St James's Street reed. Hij werd uit zijn koets getrokken, en te paard meegenomen door Piccadilly. Ze wilden hem ophangen in Tyburn. Ormonde wist te ontsnappen.

In 1677 besloot de koning dat hij opnieuw luitenant van Ierland zou worden.

Bij zijn aankomst in Ierland voerde hij een belastingsysteem in en reorganiseerde hij het leger. Na het Pauselijk Plot (1678) in Engeland nam Ormonde meteen maatregelen die de rooms-katholieken machteloos zouden maken. Er waren veel meer katholieken dan protestanten in het land (15 katholieken voor elke 1 protestant). In 1682 ging hij terug naar Londen op verzoek van de koning, die hij steunde. Het laatste wat hij als luitenant deed, was Ierse steun betuigen aan Jacobus II van Engeland na de dood van Charles II.

Ormonde leefde op rust in Cornbury in Oxfordshire. Ormonde overleed op 21 juli 1688 te Kingston Lacy, Dorset. Ormonde werd op 1 augustus 1688 in Westminster Abbey begraven.

De hertog van OrmondeZoom
De hertog van Ormonde


AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3