Fictie

Delen van fictie

Personages

In fictie zijn er altijd personages. Meestal is er een hoofdpersoon, of held. Soms is dit een groep mensen, niet één persoon. Meestal steun je de held (of helden). De protagonist moet het opnemen tegen een vijand, meestal een ander personage dat de antagonist wordt genoemd. Het gevecht tussen de hoofdpersoon en zijn vijand wordt het conflict genoemd.

Kavel

Plot is een literaire term. Het zijn de gebeurtenissen waaruit een verhaal is opgebouwd, vooral als ze met elkaar in verband staan. De gebeurtenissen kunnen een patroon vormen. Dat patroon kan een opeenvolging zijn, door oorzaak en gevolg, of hoe de lezer het verhaal bekijkt, of gewoon door toeval. (Bijvoorbeeld, aan het begin. een puppy die door een boomtak wordt opgejaagd. In het midden, ziet iemand dat de puppy op het punt staat te vallen. Aan het eind redt iemand de puppy).

Aristoteles over plot

In zijn Poëtica beschouwde Aristoteles de plot (mythos) als het belangrijkste element van het drama - belangrijker dan bijvoorbeeld het personage. Een plot moet, aldus Aristoteles, een begin, een midden en een einde hebben, en de gebeurtenissen in het plot moeten oorzakelijk met elkaar in verband staan als noodzakelijk of waarschijnlijk.

Van het grootste belang voor Aristoteles is het vermogen van de plot om emoties op te wekken in de psyche van het publiek. In de tragedie zijn de emoties angst en medelijden, emoties die hij in zijn Rhetorica beschouwt.

Freytag over plot

Gustav Freytag beschouwde plot als een narratieve structuur die een verhaal in vijf delen verdeelde, zoals de vijf bedrijven van een toneelstuk. Deze delen zijn: expositie (van de situatie); stijgende actie (door conflict); climax (of keerpunt); dalende actie; en resolutie.

Climax

De climax is het gevaarlijkste en spannendste deel van het plot. Als je bijvoorbeeld in een achtbaan zou zitten, zou het hoogste deel de climax zijn. De climax ligt meestal dicht bij het einde van het verhaal, omdat het hele verhaal er naar toe heeft gebouwd (stijgende actie). In een actiedrama is het het punt waarop de held of heldin op het punt staat te verliezen, en in het grootste gevaar verkeert.

Conflict

Conflict is erg belangrijk in fictie. Elk fictief werk heeft een conflict, of probleem, nodig. Er zijn vijf basistypen conflicten. In de moderne tijd is er een nieuwe bijgekomen, "Persoon vs. Technologie".

Persoon vs. Zelf

Persoon vs. Zelf is wanneer een personage geconfronteerd wordt met zijn eigen angsten, verwarring of filosofie. Soms probeert het personage uit te vinden wie hij of zij is, en komt hij of zij tot inzicht of verandering. Soms worstelt het personage om uit te vinden wat goed of fout is. Hoewel de vijand binnenin het personage zit, kan hij worden beïnvloed door krachten van buitenaf. De strijd van de mens om tot een beslissing te komen is de basis van dit type conflict.

Persoon vs. Persoon

Persoon vs. Persoon is wanneer de held tegen een andere persoon vecht. Er is meestal meer dan één keer dat de held de vijand ontmoet. Als een kind bijvoorbeeld wordt gepest, is dat een conflict tussen een persoon en een persoon. Een voorbeeld is het conflict tussen Judah en Messala in Ben-Hur.

Persoon vs. Samenleving

Persoon vs. maatschappij is wanneer de belangrijkste bron van conflict voor de held tradities of ideeën zijn. De hoofdpersoon vecht in feite tegen wat er mis is met de wereld waarin hij leeft. De maatschappij zelf wordt vaak behandeld als één personage, net zoals een persoon dat is in een persoon versus persoon conflict. Een voorbeeld uit de literatuur is Wuthering Heights van Emily Brontë.

Persoon vs. Natuur

Persoon vs. Natuur is wanneer een personage vecht tegen krachten van de natuur. Veel films zijn op dit thema gericht. Het komt ook voor in verhalen over pogingen om te overleven op plaatsen ver weg van de mens, zoals Jack London's korte verhaal To Build a Fire.

Persoon vs. Bovennatuurlijk

Persoon vs. Bovennatuurlijk is wanneer een personage vecht tegen bovennatuurlijke krachten. Soms zit deze kracht in henzelf, het is intern. Dergelijke verhalen worden soms gebruikt om Freud's theorie van id versus superego te verbeelden of te bekritiseren. Bram Stoker's Dracula is hier een goed voorbeeld van, evenals Frankenstein van Mary Shelley en Christabel van Samuel Coleridge. Het komt ook vaak voor in stripboeken.

Persoon vs. Machine/Techniek

Persoon vs. Machine/Technologie plaatst een personage tegenover robotmachten met kunstmatige intelligentie. I, Robot en de Terminator-serie zijn goede voorbeelden van dit conflict.

Freytag's piramide

Andere pagina's

• Science fiction
• Fantasie