Plantenveredeling
Plantenveredeling is de kunst en wetenschap van het veranderen van de eigenschappen van planten om gewenste kenmerken te verkrijgen. Plantenveredeling kan met veel verschillende technieken gebeuren. Planten met gewenste eigenschappen voor vermeerdering kunnen worden geselecteerd. Ook meer complexe moleculaire technieken zijn mogelijk (zie cultigen en cultivar).
Plantenveredeling wordt al duizenden jaren beoefend, sinds het begin van de menselijke beschaving. Het wordt nu wereldwijd gedaan door tuiniers en boeren, of door professionele plantenveredelaars in dienst van overheidsinstellingen, universiteiten, gewasspecifieke brancheverenigingen of onderzoekscentra.
Internationale ontwikkelingsorganisaties zijn van mening dat het kweken van nieuwe gewassen belangrijk is om hongersnood te voorkomen. Er worden nieuwe variëteiten ontwikkeld. Deze zijn hoger opbrengend, resistent tegen plagen en ziekten, droogtebestendig of aangepast aan verschillende omgevingen en groeiomstandigheden.
De tarwe Yecoro (rechts) is gevoelig voor zout, planten die het resultaat zijn van een hybride kruising met de cultivar W4910 (links) vertonen een grotere tolerantie voor hoge saliniteit
Garton's catalogus uit 1902
Geschiedenis
Plantenveredeling begon met de domesticatie van de eerste landbouwgewassen, een praktijk die 9.000 tot 11.000 jaar teruggaat. Aanvankelijk selecteerden de boeren gewoon voedselplanten met bepaalde gewenste eigenschappen en gebruikten deze als veredelaars voor de volgende generaties, waardoor in de loop van de tijd waardevolle eigenschappen werden verzameld.
Gregor Mendel's experimenten met plantenhybridisatie leidden tot het opstellen van erfelijkheidswetten. Toen dit werk eenmaal algemeen bekend was, vormde het de basis van de nieuwe wetenschap van de genetica, die het onderzoek stimuleerde van vele plantenwetenschappers die zich toelegden op de verbetering van de gewasproductie door plantenveredeling.
De moderne plantenveredeling is toegepaste genetica, maar de wetenschappelijke basis ervan is breder en omvat moleculaire biologie, cytologie, systematiek, fysiologie, pathologie, entomologie, chemie en statistiek (biometrie). Zij heeft ook haar eigen technologie ontwikkeld.
Verwante pagina's
Vragen en antwoorden
V: Wat is plantenveredeling?
A: Plantenveredeling is het proces van het wijzigen van de eigenschappen van planten om de gewenste eigenschappen te verkrijgen.
V: Hoe kan plantenveredeling gedaan worden?
A: Plantenveredeling kan gedaan worden door planten met gewenste eigenschappen te selecteren voor vermeerdering of door complexere moleculaire technieken te gebruiken, zoals cultigen en cultivar.
V: Hoe lang wordt plantenveredeling al gedaan?
A: Plantenveredeling wordt al duizenden jaren toegepast, sinds het begin van de menselijke beschaving.
V: Wie doet aan plantenveredeling?
A: Plantenveredeling wordt nu wereldwijd beoefend door tuiniers, boeren en professionele plantenveredelaars in dienst van overheidsinstellingen, universiteiten, gewasspecifieke brancheorganisaties of onderzoekscentra.
V: Waarom is het veredelen van nieuwe gewassen belangrijk?
A: Internationale ontwikkelingsorganisaties geloven dat het veredelen van nieuwe gewassen belangrijk is om hongersnood te voorkomen. Nieuwe variëteiten hebben een hogere opbrengst, zijn resistent tegen plagen en ziekten, bestand tegen droogte of aangepast aan verschillende omgevingen en groeiomstandigheden.
V: Wat zijn de doelen van plantenveredeling?
A: Het doel van plantenveredeling is om planten te produceren met wenselijke eigenschappen voor vermeerdering, of om nieuwe variëteiten te ontwikkelen die een hogere opbrengst hebben, bestand zijn tegen ziekten en plagen, droogtebestendig zijn of aangepast zijn aan verschillende omgevingen en groeiomstandigheden.
V: Hoe kan plantenveredeling helpen om hongersnood te voorkomen?
A: Plantenveredeling kan hongersnood helpen voorkomen door nieuwe gewasvariëteiten te ontwikkelen die een hogere opbrengst hebben, bestand zijn tegen ziekten en plagen, droogtebestendig zijn of aangepast zijn aan verschillende omgevingen en groeiomstandigheden.
