Schots-Gaelisch
Het Schots (Gàidhlig, uitgesproken als "Gah-lick") wordt in de Engelse taal vaak gewoon Schots genoemd.
Het is een zustertaal van het Iers Gaelic en het Manx Gaelic; alle drie zijn het Goidelische talen en maken deel uit van de Keltische taalfamilie. De taal is ook verwant aan het Welsh, het Cornish en het Bretons (de drie zijn Brittonische of Brythonische talen).
Geschiedenis
Vroeger werd de taal in heel Schotland gesproken, behalve op de noordelijke eilanden (Orkney en Shetland). In het laatste deel van de Middeleeuwen begonnen de koningen van Schotland Engels te spreken en keken neer op de Schotse taal. Na de vereniging van Engeland en Schotland werd er nog meer op de taal neergekeken en nam het Engels de overhand.
Schots-Gaelisch vandaag
Het huidige Schotse Gaelic is in wezen het Gaelic dat in de Buiten-Hebriden en op Skye wordt gesproken. Over het algemeen lijkt het Gaelic dat op de Western Isles wordt gesproken genoeg op elkaar om het als één grote dialectgroep te kunnen classificeren, maar er is enige regionale variatie.
Bij een volkstelling in het Verenigd Koninkrijk in 2001 bleek dat in Schotland op dat moment in totaal 58 652 mensen (1,2% van de Schotse bevolking ouder dan drie jaar) enigszins Gaelisch konden spreken. Alleen de Western Isles van Schotland hebben meer mensen die de taal kunnen spreken dan niet (61% van de mensen hier spreekt Gaelisch). De plaats in Schotland met het grootste percentage sprekers van Schots-Gaelisch is een dorp genaamd Barvas op het eiland Lewis. Daar spreekt 74,7% van de mensen de taal.
Kinderen in Schotland hoeven de taal niet op school te leren, hoewel het een steeds populairder vak wordt omdat het Gaelisch een belangrijk deel uitmaakt van hun Schotse cultuur.
Schots-Gaelisch wordt ook overzee gebruikt. Naar schatting 1.000 à 2.000 mensen in Nova Scotia, Canada, spreken enig Gaelic.
