Slagschip | soort groot oorlogsschip
Een slagschip is een soort groot oorlogsschip. Het heeft metalen bepantsering en heeft grote (zwaar kaliber) kanonnen. Slagschepen zijn groter, beter bewapend en gepantserd dan kruisers en torpedojagers. Slagschepen bestonden voornamelijk van ongeveer 1880 tot de jaren 1940, hoewel sommige nog tot de Golfoorlog van 1991 werden gebruikt. Gedurende het grootste deel van deze periode waren slagschepen het krachtigste en duurste soort oorlogsschip. Tegenwoordig bestaan er nog enkele slagschepen, maar die zijn musea.
In de 19e eeuw probeerden verschillende landen grotere en betere oorlogsschepen te bouwen. Een van de eerste schepen met een ijzeren pantser heette Gloire uit 1859. Dit schip had zowel zeilen als een stoommachine die een propellor aandreef, en kanonnen die explosieve granaten afvuurden. Dit was een soort schip dat een ironclad werd genoemd. Enkele jaren later werden ironclads gebruikt in de Amerikaanse Burgeroorlog.
Groot-Brittannië en Frankrijk bleven proberen oorlogsschepen te bouwen die beter waren dan elkaar. Later in de 19e eeuw bouwden andere landen zoals Duitsland, Rusland, Japan, Italië en de Verenigde Staten ook veel slagschepen. Verschillende landen gebruikten nieuwe uitvindingen om hun schepen krachtiger te maken, met zaken als stalen bepantsering, getrokken kanonnen en betere soorten stoommachines. Rond 1890 begon men hun beste schepen "slagschepen" te noemen in plaats van "ijzeren vletten". Veel mensen, waaronder veel admiraals en politici, vonden slagschepen erg belangrijk. Als er oorlog was, zou het land met de beste slagschepen winnen, door de marine van de tegenpartij tot zinken te brengen en hen te beletten voedsel en goederen hun land binnen te brengen (een blokkade genoemd). Maar slagschepen waren ook erg duur, en andere mensen vonden dat het geld beter kon worden besteed aan een beter leger, of aan zaken als pensioenen voor oude mensen.
In 1906 maakte Groot-Brittannië een nieuw soort slagschip met de naam HMS Dreadnought. Hoewel dit schip niet veel groter was, had het stoomturbinemotoren waardoor het sneller was. Al zijn kanonnen waren ook erg groot, waardoor het andere slagschepen van verder weg meer schade kon toebrengen. Men beweerde dat één schip als de Dreadnought twee eerdere slagschepen kon verslaan, zelfs slagschepen die slechts enkele jaren daarvoor waren gemaakt. Al snel bouwden veel landen schepen als deze, en noemden ze 'Dreadnoughts'.
In de Eerste Wereldoorlog werden veel slagschepen gebruikt. Slagschepen waren echter zo belangrijk en duur dat geen van beide partijen het risico wilde lopen om er een slag mee te verliezen. Er waren verschillende veldslagen met slagschepen. De grootste was de Slag bij Jutland, waarbij tientallen slagschepen en honderden kleinere schepen betrokken waren. Maar geen van de gevechten maakte veel verschil. Onderzeeërs maakten een groter verschil in de oorlog, ook al hadden minder mensen dat verwacht. Aan het einde van de oorlog moest Duitsland al zijn slagschepen overdragen aan Groot-Brittannië. De Duitse marine liet echter haar eigen slagschepen zinken ("scuttled") in plaats van ze aan de Britten te geven. In 1922 ondertekenden de meeste landen met grote marines een verdrag, het Zeerechtverdrag van Washington, dat inhield dat niemand gedurende minstens 10 jaar nieuwe slagschepen zou bouwen.
Slagschepen waren ook belangrijk aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Maar halverwege de Tweede Wereldoorlog waren slagschepen minder belangrijk geworden dan vliegdekschepen. Vliegdekschepen hadden tientallen vliegtuigen die bommen of torpedo's konden afwerpen. Ook al hadden slagschepen een dikkere bepantsering dan ooit, toch konden meerdere treffers van bommen of torpedo's een slagschip tot zinken brengen. De vliegtuigen konden veel verder vliegen dan de kanonnen van een slagschip konden schieten. Er waren enkele belangrijke gevechten tussen slagschepen in de Tweede Wereldoorlog, maar vaker waren slagschepen minder belangrijk dan vliegdekschepen. Bij veldslagen als de Slag bij Taranto en de Slag bij Pearl Harbour werden veel slagschepen door vliegtuigen tot zinken gebracht.
Na de Tweede Wereldoorlog had een slagschip niet veel zin meer. Vliegdekschepen waren nog beter geworden, door straalvliegtuigen en raketten. Bovendien kon zelfs een zwaar gepantserd slagschip door een kernbom tot zinken worden gebracht. Toch behield de Amerikaanse marine tijdens de Koude Oorlog enkele slagschepen. De zeer grote kanonnen op een slagschip waren nog steeds nuttig om op doelen aan land te schieten als er een invasie vanuit zee plaatsvond. Amerikaanse slagschepen kregen ook nieuwe wapens zoals geleide raketten om ze nuttiger te maken als er een oorlog was met Rusland. Alleen de Verenigde Staten konden het zich echter veroorloven dergelijke slagschepen te behouden. Niemand anders deed dat. Enkele Amerikaanse slagschepen beschoten Irak in de Golfoorlog. Dit was de laatste keer dat er slagschepen vochten. De Verenigde Staten behielden slagschepen tot 2004, toen de laatste in musea werden ondergebracht.
De vuurkracht van een slagschip gedemonstreerd door de USS Iowa in 1984
Vragen en antwoorden
V: Wat is een slagschip?
A: Een slagschip is een type groot oorlogsschip met metalen pantser en zwaar kaliber geschut. Het was het krachtigste en duurste soort oorlogsschip van ongeveer 1880 tot de jaren 1940.
V: Welke uitvindingen werden gebruikt om slagschepen krachtiger te maken?
A: Verschillende landen gebruikten nieuwe uitvindingen zoals stalen pantsers, getrokken kanonnen en betere stoommachines om hun schepen krachtiger te maken.
V: Wie bouwden veel slagschepen in de 19e eeuw?
A: Groot-Brittannië en Frankrijk waren twee landen die in de 19e eeuw probeerden grotere en betere oorlogsschepen te bouwen, terwijl andere landen zoals Duitsland, Rusland, Japan, Italië en de Verenigde Staten ook veel slagschepen bouwden.
V: Wat was HMS Dreadnought?
A: HMS Dreadnought was een nieuw soort slagschip dat in 1906 door Groot-Brittannië werd gebouwd. Het had stoomturbinemotoren waardoor het sneller was dan eerdere schepen. Al zijn kanonnen waren ook zeer groot, zodat het andere schepen van verder weg kon beschadigen.
V: Welke invloed hadden onderzeeërs op de Eerste Wereldoorlog?
A: Onderzeeërs maakten een groter verschil in de Eerste Wereldoorlog dan men had verwacht, ook al waren slagschepen in die tijd nog steeds belangrijk. Onderzeeërs konden vijandelijke schepen tot zinken brengen zonder dat ze gezien of ontdekt werden, waardoor ze tijdens deze oorlog een doeltreffend wapen tegen de zeemacht waren.
V: Hoe werden vliegdekschepen belangrijker dan slagschepen tijdens de Tweede Wereldoorlog?
A: Vliegdekschepen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog belangrijker dan slagschepen omdat zij tientallen vliegtuigen hadden die bommen of torpedo's konden afwerpen van verder weg dan de kanonnen van een slagschip konden schieten. Ook konden treffers van bommen of torpedo's een zwaar gepantserd slagschip nog steeds tot zinken brengen, ondanks de dikke bepantsering, waardoor vliegdekschepen tijdens deze oorlog veel effectievere wapens waren tegen zeestrijdkrachten.
V: Wanneer werden Amerikaanse slagschepen musea?
A: Amerikaanse slagschepen werden musea in 2004 toen de laatste door de Amerikaanse marine uit de vaart werden genomen, nadat ze sinds de Koude Oorlog waren bewaard voor gebruik omdat hun grote kanonnen nuttig waren voor het beschieten van kustdoelen bij een invasie vanaf zee en omdat ze nieuwe wapens kregen, zoals geleide raketten voor mogelijk gebruik tegen Rusland als er ooit nog een oorlog tussen die twee landen zou uitbreken.
