Amerikaanse Burgeroorlog | een burgeroorlog in de Verenigde Staten van Amerika

Achtergrond

Toen de Verenigde Staten van Amerika in 1776 werden gesticht, stonden de meeste staten slavernij toe. In de 84 jaar daarna besloten de noordelijke staten echter dat slavernij een slechte zaak was en verboden het. De zuidelijke staten hielden de slavernij legaal. Slaven uit Afrika verbouwden in die staten tabak, katoen en andere geldgewassen. Heel anders was het in het Noorden, waar de industriële revolutie ertoe leidde dat meer mensen in fabrieken werkten in plaats van op boerderijen.

De Verenigde Staten werden verdeeld in slaven en vrije staten. Tegen 1860 waren die groepen boos op elkaar. Weinig mensen wilden een einde maken aan de slavernij in het Zuiden en dus maakten de Amerikanen ruzie over de vraag of de slavernij zich mocht uitbreiden naar de territoria en nieuwe staten in het westen. Eind jaren 1850 werd er in Kansas gevochten over de vraag of dat gebied slavernij moest toestaan.

Abraham Lincoln van de Republikeinse Partij won de presidentsverkiezingen van 1860 in de Verenigde Staten. Hij wilde toen de slavernij in de staten niet verbieden. Zoals bijna iedereen geloofde hij dat de Amerikaanse grondwet de federale regering niet toestond slavernij te verbieden (het amendement om slavernij te verbieden werd later, in 1865, aangenomen). Hij dacht ook dat een plotseling verbod het Zuiden woedend zou maken.

In plaats daarvan vonden Lincoln en zijn Republikeinse Partij dat de slavernij in de Amerikaanse gebieden verboden moest worden. Zij dachten dat de slavernij zou uitsterven als ze niet naar nieuwe plaatsen kon gaan.

Lincoln werd president op 4 maart 1861. In de vier maanden tussen de verkiezingen en de dag dat Lincoln president werd, verklaarden zeven zuidelijke staten zich onafhankelijk van de Unie. De vertrekkende Amerikaanse president, James Buchanan, zei dat dit tegen de wet was, maar hij kon niets doen om hen tegen te houden.

De Republikeinse Partij behandelde de afscheiding als een opstand. Geen enkel land ter wereld erkende de Confederatie ooit als een afzonderlijke natie. Dat kwam door de diplomatie van de Unie, anti-slavernij gevoelens in Europa en de noordelijke blokkade van zuidelijke havens, en door de oorlog tegen de Verenigde Staten.

De eerste zeven staten die zich aansloten bij de Confederatie waren South Carolina, Mississippi, Florida, Alabama, Georgia, Louisiana en Texas. Vier andere sloten zich na het begin van de gevechten aan: Virginia, Arkansas, Tennessee en North Carolina. De Confederatie beweerde dat Kentucky en Missouri bij hen hoorden, maar zij hebben zich nooit bij de Confederatie aangesloten. Kentucky, Missouri en Maryland waren slavenstaten die probeerden geen partij te kiezen. Delaware steunde de Unie, hoewel het een slavenstaat was. Ook de westelijke graafschappen van Virginia kozen ervoor in de Unie te blijven en creëerden een nieuwe staat, West Virginia.

 
De staten in 1861    De eerste 7 Geconfedereerde Staten    De 4 Geconfedereerde Staten die later vertrokken    Unie staten die slavernij toestonden    Unie staten die slavernij verboden    Gebieden die nog geen staten waren maar wel gebieden West Virginia was nog niet afgesplitst van Virginia  

Het vechten begint

De gevechten begonnen toen de Geconfedereerden schoten en bommen gooiden op Fort Sumter, een fort van het leger van de Unie in Zuid-Carolina. Lincoln vroeg toen aan de staten van de Unie om soldaten te brengen om de Confederaties te bestrijden.

De Geconfedereerden zeiden dat alle forten en andere federale gebouwen in het Zuiden aan hen toebehoorden. Fort Op 12 april 1861 vielen confederale troepen het fort aan en dwongen de Unie-soldaten zich over te geven. Lincoln vroeg vervolgens elke staat van de Unie om vrijwilligers voor het leger van de Unie. Nog eens vier zuidelijke slavenstaten sloten zich aan bij de Confederalen, in plaats van troepen te leveren om tegen hen te vechten.

De Amerikaanse marine belette andere schepen om zuidelijke havens in of uit te varen. Daardoor kon de Confederatie haar katoen en andere goederen niet meer verkopen en werd het voor het Zuiden moeilijker om wapens en militaire voorraden te kopen.

 

De oorlog

De Amerikaanse Burgeroorlog werd uitgevochten in drie belangrijke landgebieden, of "theaters". Het Eastern Theater was het land ten oosten van de Appalachen. Het Western Theater omvatte alles tussen de Appalachen en de Mississippi en langs de rivier. Het Trans-Missippi Theater omvatte het gebied ten westen van de Mississippi.

Zowel de Verenigde Staten als de Confederatie hadden hun hoofdsteden in het Oostelijk Theater. Washington, DC, was sinds 1800 de hoofdstad van de VS. Toen het Zuiden zich afscheidde, was de eerste hoofdstad Montgomery, Alabama, maar het verplaatste de hoofdstad naar Richmond, Virginia. Richmond en Washington DC liggen slechts ongeveer 90 mijl (145 km) uit elkaar.

Een van de eerste veldslagen van de oorlog werd uitgevochten in Virginia. De Unie probeerde op te rukken naar Richmond, maar de Geconfedereerden hielden hen tegen bij de Eerste Slag bij Bull Run, op 21 juli 1861. Het leger van de Unie van de Potomac probeerde vervolgens Richmond te veroveren tijdens de Schiereilandcampagne in het voorjaar van 1862, maar Robert E. Lee werd leider van het leger van Noord-Virginia en versloeg het leger van de Unie. Hij won vervolgens de Tweede Slag bij Bull Run in augustus 1862. Lee probeerde de oorlog te winnen door Maryland binnen te vallen, maar hij verloor de Slag bij Antietam en trok zich terug in Virginia. Het Oostelijk Theater was de zwaarste strijd voor de Unie, want ze kwamen pas in 1864 ver in Virginia. In andere gebieden deden ze het veel beter.

Er werd in de oorlog veel gevochten tussen schepen, maar de Unie had een sterkere en grotere marine. Lincoln legde de Geconfedereerden een blokkade op, zodat de marine van de Unie geen schepen in of uit zuidelijke havens liet varen. De Geconfedereerden gebruikten schepen, blockade runners genaamd, om dingen uit Europa aan te voeren, zoals wapens. De marines van beide partijen vochten ook op de rivieren. De schepen waren onder meer ironclads, die beschermd werden door ijzer op hun flanken, en cottonclads, die katoen langs hun flanken gebruikten. Tijdens de Slag bij Hampton Roads vocht de Confederatie-ijzerklading Virginia tegen de Unie-ijzerklading Monitor. Het was de eerste keer in de wereldgeschiedenis dat twee ironclads tegen elkaar vochten.

In het westelijke theater vonden veel gevechten plaats langs de Mississippi. Ulysses S. Grant was een belangrijke generaal van de Unie in het Westen. De Geconfedereerden probeerden in de zomer van 1861 hun soldaten naar de staat Kentucky te sturen. In de eerste maanden van 1862 zorgde het leger van de Unie ervoor dat de Confederaties zich terugtrokken uit Kentucky en het westen van Tennessee. Ze probeerden het westen van Tennessee te heroveren door het leger van Grant aan te vallen bij de Slag bij Shiloh, maar Grant won de slag. De Geconfedereerden probeerden vervolgens in de herfst van 1862 hun soldaten naar Oost-Kentucky te sturen, maar verloren de Slag bij Perryville en verlieten daarna Kentucky. In het volgende jaar nam de Unie de controle over de rest van Tennessee over.

Het Noorden won de controle over bijna de gehele Mississippi door de steden langs de rivier te veroveren in de herfst van 1862 en de lente van 1863. De Confederatie had echter nog steeds Vicksburg in handen, een belangrijke stad en fort. Als ze die in handen hadden, konden de Geconfedereerden soldaten en voorraden van de ene naar de andere kant van de rivier verplaatsen. Grant begon het beleg van Vicksburg in de maand mei 1863. Het beleg duurde tot 4 juli 1863, toen de Geconfedereerden zich aan Grant overgaven. Dat was een van de keerpunten in de oorlog doordat het de Confederatie in tweeën deelde.

Er waren ook veldslagen ten westen van de Mississippi River Valley in het Trans-Missippi Theater. Twee belangrijke veldslagen waren bijvoorbeeld de Slag bij Wilson's Creek en de Slag bij Pea Ridge. De Geconfedereerden probeerden in februari en maart 1862 New Mexico binnen te vallen, maar werden verslagen in de Slag bij Glorieta Pass. Nadat de Unie Vicksburg had veroverd, werd het gebied gescheiden van de rest van de Geconfedereerde Staten. Andere veldslagen vonden plaats in het gebied na de inname van Vicksburg.

Tijdens het beleg van Vicksburg in het westen kwam een ander keerpunt in het oosten. Nadat hij enkele veldslagen had gewonnen, besloot Lee het noorden opnieuw binnen te vallen. Lee en zijn Leger van Noord-Virginia trokken Pennsylvania binnen. Het confederale leger ontmoette het leger van de Unie bij Gettysburg, Pennsylvania, en vocht de Slag bij Gettysburg uit, die duurde van 1 tot 3 juli 1863. Bij Gettysburg sneuvelden meer soldaten dan bij enige andere slag in de Burgeroorlog, die door de Unie werd gewonnen. Lee en zijn troepen werden teruggedrongen in het Zuiden en konden het Noorden niet langer binnenvallen.

Vanuit Vicksburg leidde Grant het leger om de controle over Tennessee te beëindigen in de Chattanooga campagne. Lincoln besloot toen dat Grant zijn beste generaal was en gaf Grant de leiding over alle legers van de Unie. Lincoln maakte ook William Tecumseh Sherman tot generaal die de leiding had over de Unietroepen van Tennessee naar Georgia. Grant leidde vele aanvallen op het leger van Lee in Virginia. De veldslagen vormden samen de Overland Campagne.

De Unie had meer succes toen Sherman in mei 1864 Georgia binnen marcheerde, midden in de Geconfedereerde Staten. In september veroverde hij Atlanta, een belangrijke stad. Sherman leidde vervolgens een "mars naar zee" en veroverde Savannah. Vervolgens marcheerde hij noordwaarts door South Carolina en North Carolina. Geconfedereerde generaal Joseph E. Johnston viel Sherman aan in de Slag bij Bentonville. Sherman won de slag. Zelfs in de 20e eeuw herinneren Zuiderlingen zich de mars van Sherman als de vernietiging van vele huizen, boerderijen en spoorwegen, maar zijn soldaten krijgen de schuld van dingen die ze niet hadden kunnen doen omdat ze te ver weg waren.

Eind 1864 had het leger van Lee het moeilijk, omdat het minder soldaten en voorraden had dan het leger van Grant. Geholpen door Philip Sheridan begon Grant's leger langzaam Virginia binnen te dringen. Begin april 1865 wonnen ze verschillende veldslagen tegen het leger van Lee en veroverden ze Richmond. Lee besloot dat hij te weinig soldaten had om te blijven vechten. Hij gaf zich op 9 april 1865 bij Appomattox Court House over aan Grant. Later gaven ook vele andere geconfedereerde legers zich over. De laatste confederale generaal die zich overgaf was brigadegeneraal Stand Watie, die zich op 23 juni 1865 in Oklahoma overgaf.

Na het einde van de oorlog verleende Lincoln gratie aan alle Confederale soldaten, zodat zij niet konden worden gearresteerd of gestraft voor hun strijd tegen de Unie. Het Zuiden zou zich pas later weer bij de Verenigde Staten mogen voegen. Sommige geconfedereerden wilden niet terugkeren naar de Verenigde Staten en verhuisden naar plaatsen als Mexico of Brazilië.

 
 

Waarom de Unie won

Historici hebben verschillende ideeën over de vraag of de Confederatie de oorlog had kunnen winnen. De meesten, zoals James McPherson, zeggen dat het moeilijk maar mogelijk zou zijn geweest. De Unie had veel meer mensen, geld en industrie. Volgens de meeste schattingen had de Unie meer dan 2 miljoen soldaten, terwijl de Confederatie er 1 miljoen had.

Een voordeel van de Confederatie was dat zij alleen haar land hoefde te verdedigen, terwijl de Unie alleen kon winnen als zij de volledige controle over de Geconfedereerde Staten zou krijgen. Bovendien kon de Unie de oorlog alleen voeren als hun volk wilde dat ze bleven vechten. Lincoln had tegenstanders in het Noorden (de Copperheads) die wilden dat de oorlog eindigde. Als de Confederatie zich lang genoeg had verdedigd, had dat er misschien toe geleid dat meer mensen in de Unie zich tegen de oorlog keerden en de Copperheads steunden. Lincoln hield echter vast aan zijn steun en won de verkiezingen van 1864.

De marine van de Unie blokkeerde de toegang van schepen tot de havens van de Confederatie. Hoewel sommige schepen er wel langs konden, konden de meeste dat niet. De Confederatie had grote geldproblemen omdat zij geen katoen en andere goederen aan andere landen kon verkopen. De Confederatie inde minder belastingen dan de Unie, dus drukten ze geld om de oorlog te betalen. Dit veroorzaakte inflatie (stijgende prijzen).

Een andere factor was dat de Confederatie geen hulp van buitenaf kon krijgen. Zij hadden gehoopt dat Groot-Brittannië en Frankrijk de Confederatie zouden steunen omdat zij hun katoen wilden kopen. Groot-Brittannië en Frankrijk gaven hen echter geen hulp. Daar waren drie redenen voor. Ten eerste vonden ze slavernij verkeerd. Ten tweede wilden ze geen vijanden van de Verenigde Staten worden. Ten derde konden ze elders katoen vandaan halen.

De meeste historici vinden ook dat Abraham Lincoln een betere leider was dan Jefferson Davis. Don E. Fehrenbacher zegt dat Lincolns vaardigheden hielpen om de grensstaten en de gewone mensen aan zijn kant te houden. Lincoln liet zijn generaals met rust als ze goed werk leverden en ontsloeg ze als ze dat niet deden. Davis had geen duidelijk plan, probeerde te veel taken tegelijk uit te voeren en koos vaak mensen om taken uit te voeren, alleen omdat ze zijn vrienden waren. Hij ergerde zich aan zijn generaals en andere confederale politici. William Cooper zegt dat beter leiderschap de Unie hielp, maar ze hadden al meer kans om te winnen.

 

Na de oorlog

Veel soldaten aan beide zijden stierven tijdens de oorlog. Het grootste deel van de oorlog werd uitgevochten in het Zuiden. Veel spoorwegen, boerderijen, huizen en andere zaken werden vernietigd, en de meeste mensen daar werden erg arm.

De periode na de oorlog, Reconstructie genoemd, duurde van het einde van de oorlog tot 1877. Het leger van de Unie bleef in sommige zuidelijke staten en maakte er bezet gebied van. Er werden drie belangrijke amendementen toegevoegd aan de Amerikaanse grondwet. De amendementen werden voorgesteld (of gesuggereerd) door de Amerikaanse regering. Hoewel niet elke Amerikaan ze steunde, kregen ze genoeg steun om aangenomen te worden:

• Het Dertiende Amendement zegt dat slavernij nergens in de Verenigde Staten is toegestaan, waarmee het werk van de Emancipatieproclamatie werd voltooid.
• Het Veertiende Amendement maakt duidelijk dat alle in de Verenigde Staten geboren mensen burgers zijn, en dat alle burgers gelijke rechten hebben.
• Het Vijftiende Amendement zegt dat mensen in de Verenigde Staten niet vanwege hun ras van het stemrecht mogen worden uitgesloten.

Na de oorlog gingen sommige leiders van het leger van de Unie de politiek in. Generaals Grant, Hayes, Garfield, Harrison en McKinley werden president van de VS. Andere veteranen werden gekozen voor andere functies.

De zuidelijke staten mochten vragen om zich weer bij de unie aan te sluiten. Toen ze werden geaccepteerd, konden die weer senatoren en vertegenwoordigers naar het Amerikaanse Congres sturen en hun eigen staatswetten maken. Tijdens de wederopbouw bouwden zwarte Amerikanen scholen en andere sociale infrastructuur. Sommige van die scholen werden de historisch zwarte hogescholen die nog steeds bestaan. Nadat de zuidelijke staten zich weer bij de Unie aansloten, maakten de meeste wetten die beperkten wat zwarte mensen konden doen.

De amnestiewet van 1872 gaf de meeste voormalige leden van de Confederatie weer het recht om te stemmen en politieke ambten te bekleden. Sommigen van hen werden ook politici.

 

Andere bronnen

• Gibboney, Douglas Lee. Tragische glorie: A Concise, Illustrated History of the Civil War. Fredericksburg, Virginia: Sergeant Kirkland's, 1997. ISBN 1-887901-17-5.
• Roland, Charles P. Een Amerikaanse Ilias: Het verhaal van de Burgeroorlog. New York: McGraw-Hill, 2002. ISBN 0-07-241815-X.