Inenting | behandeling die het lichaam sterker maakt tegen een infectie

Vaccinatie versus immunisatie

Een ander woord dat wordt gebruikt voor vaccins is immunisatie. Deze woorden betekenen iets anders. Vaccinatie is wanneer iemand iets krijgt toegediend om het immuunsysteem te leren een infectieziekte te bestrijden.

Immunisatie is wanneer iemands immuunsysteem leert een infectie te bestrijden. Immunisatie kan plaatsvinden door vaccinatie. Maar immunisatie kan ook plaatsvinden door de infectie op te lopen. Iemand kan bijvoorbeeld immuun zijn voor hepatitis B als hij ziek wordt van hepatitis B. Als iemand hepatitis B krijgt en daarna weer beter wordt, is hij immuun voor herhaling. Iemand kan ook tegen hepatitis B worden geïmmuniseerd door de hepatitis B-vaccinatie te nemen.

Vaccinatie en immunisatie hebben dus verschillende betekenissen. Maar als mensen deze woorden zeggen, betekenen ze meestal hetzelfde. Mensen zeggen immunisatie om hetzelfde te bedoelen als vaccinatie.

 

Kudde immuniteit

Kudde-immuniteit is een belangrijk onderdeel van de werking van vaccins. Een kudde is een groep dieren. Kudde-immuniteit treedt op wanneer de meeste dieren in een groep immuun zijn voor een infectie. Als de meeste dieren immuun zijn, kunnen ze de ziekte niet krijgen. Als ze de ziekte niet krijgen, kunnen ze die ook niet doorgeven aan andere dieren. Dus zelfs één dier dat niet immuun is, is veiliger. Als geen van de andere dieren in een kudde de infectie krijgt, kunnen ze de infectie niet doorgeven aan het dier dat niet immuun is.

Dit is ook belangrijk bij mensen. Als 95% van de mensen op een plaats immuun is voor een ziekte, zijn de andere 5% veiliger. Zij zijn niet in de buurt van besmette mensen, dus worden ze niet besmet.

De mensen die in de 5% zitten, zitten daar om vele redenen. Sommigen kregen het vaccin, maar reageerden er niet op. Hun immuunsysteem heeft niet geleerd het vaccin goed te bestrijden. Sommigen zijn te ziek om het vaccin te krijgen. Het kan gaan om kinderen die te ziek zijn door andere ziekten om zich te laten vaccineren. Het kan een zwangere vrouw zijn die het vaccin niet kan krijgen omdat het haar baby kan schaden. Het kan iemand met kanker zijn die geen sterk immuunsysteem heeft. Het kan een oudere persoon zijn met een zwak immuunsysteem.

Dus als iedereen in een plaats zich laat vaccineren, beschermt dat ook deze mensen. Als ze niet worden beschermd door kudde-immuniteit, kunnen ze zieker worden van een infectie. Ze krijgen de infectie gemakkelijker en worden er zieker van. Het is dus belangrijk dat gezonde mensen zich laten vaccineren. Het beschermt de gezonde mensen. Maar het is ook belangrijk om andere mensen te beschermen die oud, zwak of ziek zijn.

 

Soorten vaccins

Er zijn verschillende soorten vaccins:

1. Geïnactiveerde vaccins bevatten deeltjes (meestal virussen). Deze zijn hiervoor gekweekt. Ze zijn gedood, met formaldehyde of op een andere manier. Maar het virus ziet er nog intact uit; het immuunsysteem kan er antistoffen tegen ontwikkelen.
2. Verzwakte vaccins bevatten levende virussen die zijn verzwakt. Ze planten zich wel voort, maar heel langzaam, waardoor het immuunsysteem een "gemakkelijke overwinning" behaalt. Dergelijke vaccins kunnen niet worden gebruikt bij patiënten met een ernstig verzwakt immuunsysteem, zoals AIDS-patiënten, omdat zij zelfs dit zeer zwakke virus niet kunnen verslaan.
3. Subunitvaccins tonen antigenen aan het immuunsysteem, zonder de introductie van virusmateriaal.

Er zijn verschillende andere methoden. Alle zijn erop gericht de immuunrespons te ontwikkelen zonder dat de volledige virusinfectie plaatsvindt.

 

Veiligheid van de vaccinatie

Tegenwoordig worden in moderne landen bijna alle mensen gevaccineerd, waardoor veel ernstige ziekten zeldzaam zijn geworden. Sommige mensen zijn echter tegen vaccinatie, omdat zij zich zorgen maken over mogelijke bijwerkingen van de vaccinatie.

Vaccinaties hebben enkele bijwerkingen. Deze omvatten zwelling en roodheid rond de injectieplaats, een pijnlijke arm of koorts. Deze effecten worden veroorzaakt doordat het immuunsysteem vecht met de geïnjecteerde virussen of bacteriën. Heel zelden reageert het immuunsysteem zo sterk op het virus dat het immuunsysteem andere gebieden in het lichaam beschadigt.

Naast deze echte bijwerkingen van vaccinaties geloven sommige mensen dat vaccins andere ernstige problemen veroorzaken, zoals autisme, hersenbeschadiging of diabetes. Hiervoor bestaat geen bewijs. Bijna alle artsen en wetenschappers geloven dat vaccinatie geen van deze dingen veroorzaakt.

Over het algemeen is de overgrote meerderheid van medische professionals en wetenschappers van mening dat vaccinaties een goede zaak zijn en dat de voordelen van het voorkomen van ziekten veel groter zijn dan het zeer kleine risico op bijwerkingen. Alle medische organisaties over de hele wereld, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de American Medical Association, de American Academy of Pediatrics en het Amerikaanse Centers for Disease Control steunen vaccinatie.

 

Oorsprong

Het woord "vaccin" is bedacht door Edward Jenner. Het woord komt van het Latijnse woord vacca, dat koe betekent. Een virus dat vooral koeien treft (koepokken) werd gebruikt in het eerste wetenschappelijke bewijs dat het geven van één virus aan een persoon bescherming kon bieden tegen een verwant en gevaarlijker virus.

 

Geschiedenis van de vaccinatie

De eerste inenting ooit was tegen pokken. De vroegste aanwijzingen voor de praktijk van inenting tegen pokken in China stammen uit de 10e eeuw.

In 1796 merkte een Engelse arts, Edward Jenner, iets op. Hij zag dat mensen die koepokken kregen, niet ziek werden van pokken. Hij gaf een jongetje het koepokkenvirus om hem te beschermen tegen pokken. Dit werd gedaan door vloeistof van koepokkenzweren in de huid van de jongen te krabben. Deze zelfde methode met de vloeistof uit zweren werd ook gebruikt om mensen pokken te geven. Mensen deden dit om de pokken op één plaats op hun lichaam te krijgen. Dan konden ze kiezen welk lichaamsdeel littekens kreeg van de pokken. Maar soms werden mensen die dit deden erg ziek van de pokken. Sommigen gingen zelfs dood. Dit was gevaarlijk om te doen. Maar mensen deden het omdat het minder gevaarlijk was dan pokken krijgen.

Edward Jenner gaf de jongen koepokken op dezelfde manier als men pokken probeerde te geven. Zes weken later kraste hij pokken in de huid van de jongen. De jongen werd niet ziek van de pokken. Deze jongen was de eerste persoon die ooit een vaccinatie kreeg.

Pas bijna 100 jaar na de pokkenvaccinatie werd in 1879 het volgende vaccin tegen cholera gevonden. Daarna kwamen vaccins voor vele soorten infectieziekten beschikbaar.

 
Affiche voor vaccinatie tegen pokken.