Fosgeen
Fosgeen is de chemische verbinding met de formule COCl2. Dit gas heeft geen kleur. Het gas werd tijdens de Eerste Wereldoorlog als wapen gebruikt. Het is verantwoordelijk voor de meeste sterfgevallen in verband met gifgas tijdens de oorlog. Tegenwoordig wordt fosgeen gebruikt als hulpmiddel. Het wordt gebruikt voor organische synthese. Wanneer er een kleine hoeveelheid in de lucht is, is de geur vergelijkbaar met die van vers gemaaid hooi of gras. Sommige soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben verklaard dat het een beetje naar meibloesem rook. Bij verbranding of afbraak van sommige chloorverbindingen komen kleine hoeveelheden fosgeen vrij.
Een fosgeen tank.
Chemische noot
Gebruikt
Tegenwoordig wordt het meeste fosgeen gebruikt voor de productie van isocyanaten. De belangrijkste isocyanaten in dit verband zijn tolueen-diisocyanaat (TDI) en methyleen-difenyldiisocyanaat (MDI). Beide zijn precursoren van polyurethanen. Grote hoeveelheden worden ook gebruikt voor de productie van polycarbonaten. Polycarbonaat wordt geproduceerd uit de reactie met bisfenol A. Polycarbonaten zijn een belangrijke klasse van thermoplastische engineering. Zij kunnen worden aangetroffen in lenzen in brillen.
Veiligheid
Fosgeen is een sterk gif. De geur ervan wordt soms niet opgemerkt. Tekenen van blootstelling kunnen soms langzaam worden opgemerkt. Fosgeen kan worden waargenomen bij 0,4 delen per miljoen. Deze hoeveelheid is vier keer de veilige hoeveelheid. Het grote vermogen om te vergiftigen komt niet van de waterstofchloride die vrijkomt bij een proces. Het komt door de inwerking van het fosgeen op de proteïnen in de longzak van de longen. De zakken zijn waar de zuurstof het lichaam ingaat. Hun beschadiging maakt het moeilijk voor het bloed en de lucht om zuurstof en koolstof te verplaatsen. Hierdoor wordt ademen erg moeilijk. Badges worden gedragen door degenen die risico lopen op blootstelling.
Natriumbicarbonaat kan worden gebruikt om gemorst fosgeen onschadelijk te maken. Gemorst gas kan onschadelijk worden gemaakt met een speciale vloeibare spray.
