Chemische oorlogsvoering

Definitie

Chemische wapens zijn anders dan gewone wapens (zoals bommen) of kernwapens omdat ze niet ontploffen. Sommige chemische wapens zijn bedoeld om mensen te doden; dat doen ze door ze te vergiftigen. Andere chemische wapens zijn bedoeld om mensen "uit te schakelen" (zodat ze niet in staat zijn om terug te vechten). Ze doen dit door pijn, verwondingen of ziekte te veroorzaken.

Onder chemische oorlogsvoering valt niet het gebruik van levende organismen (zoals miltvuurbacteriën) om mensen ziek te maken. Dat heet biologische oorlogsvoering.

Sommige levende organismen maken echter gifstoffen. Deze toxinen zijn niet levend. Zo wordt botulinum toxine gemaakt door een bacterie en ricine door de ricinusplant. Omdat botulinum toxine en ricine niet levend zijn, wordt het gebruik ervan om mensen ziek te maken chemische oorlogsvoering genoemd. Dit wordt uitgelegd in het Verdrag inzake chemische wapens (CWC). Het verdrag zegt ook dat elke giftige chemische stof een chemisch wapen is, tenzij het om legale redenen wordt gebruikt.

Ongeveer 70 verschillende chemische stoffen zijn in de 20e eeuw gebruikt of opgeslagen (opgeslagen) als chemische strijdmiddelen. Het Verdrag inzake chemische wapens zegt dat al deze chemicaliën moeten worden vernietigd.

Het Verdrag inzake chemische wapens noemt drie verschillende groepen chemische stoffen. Dit zijn chemische stoffen die giftig genoeg zijn om als chemische wapens te worden gebruikt, of chemische stoffen die kunnen worden gebruikt om chemische wapens te maken.

• Bijlage 1 stoffen (chemicaliën): Deze chemicaliën kunnen alleen voor chemische wapens worden gebruikt (of voor heel weinig andere dingen). Daarom mogen ze alleen worden gemaakt of gebruikt voor onderzoek; geneeskunde; om medicijnen of tegengif te maken; of om beschermende redenen (bijvoorbeeld om sensoren voor chemische wapens te testen, die kunnen vertellen wanneer er een chemisch wapen in de buurt is, of om beschermende kleding te testen). Voorbeelden zijn zenuwgas, ricine, lewisiet en mosterdgas. Als een land meer dan 100 gram van een van deze chemische stoffen maakt, moet het dit melden aan de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). Een land mag een voorraad hebben van niet meer dan één ton van deze chemische stoffen.
• Lijst 2 stoffen: Deze chemicaliën hebben enkele specifieke toepassingen buiten chemische oorlogsvoering, maar niet veel. Zo kan dimethylmethylfosfonaat worden gebruikt om sarin, een zenuwgas, te maken. Maar het wordt ook gebruikt als brandvertrager. Een ander voorbeeld is thiodiglycol, waarmee mosterdgas kan worden gemaakt. Maar het wordt ook veel gebruikt om inkt te maken.
• Schedule 3 stoffen: Deze chemicaliën hebben vele andere toepassingen dan chemische oorlogsvoering. Een voorbeeld is fosgeen. Het kan worden gebruikt als chemisch wapen, maar het is ook een belangrijke chemische stof die wordt gebruikt om plastic te maken. Een ander voorbeeld is chloorpikrine, dat ook als chemisch wapen is gebruikt, maar ook als fumigatiemiddel (bijvoorbeeld om insecten in een huis te doden). De OPCW moet op de hoogte worden gebracht van, en mag inspecties uitvoeren bij, elk bedrijf dat meer dan 30 ton van deze chemische stoffen per jaar produceert.

 

Technologie

Tijdlijn technologie voor chemische oorlogsvoering
	Gebruikte chemische wapens	Hoe werden ze gebruikt?	Hoe probeerden de mensen zichzelf te beschermen?	Hoe herkende men het wapen?
1914	Chloor  Chloorpikrine Fosgeen Mosterdgas	De chemicaliën werden verspreid door de wind	Gasmaskers. Gaas waarop geplast is.	Ruik
1918	Lewisiet	Chemische granaten (projectielen gevuld met chemicaliën)	Gasmasker Kleding voor harsolie	Geur van geraniums (een soort bloem)
1920s		Projectielen met centrale bursters	CC-2 beschermende kleding
1930s	zenuwgas uit de G-reeks	Bommen uit vliegtuigen		Blaarmiddelendetectoren Kleurwisselpapier
1940s		Raketten gevuld met chemische koppen Spuittanks	Beschermende zalf (mosterd) Collectieve bescherming Gasmasker met Whetlerite
1950s
1960s	V-serie zenuwgas	Aerodynamisch	Gasmasker met watervoorziening	Zenuwgas alarm
1970s
1980s		Binaire wapens (eenmaal afgevuurd, twee chemicaliën binnenin vermengen zich om het chemische wapen te maken)	Verbeterde gasmaskers (betere bescherming, pasvorm en comfort)	Laserdetectie
1990s	Novichok zenuwgas

 

Geschiedenis

Hoewel zeer elementaire chemische oorlogsvoering al duizenden jaren in vele delen van de wereld wordt gebruikt, begon de "moderne" chemische oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog (zie de pagina Chemische wapens in de Eerste Wereldoorlog).

Sinds het begin van de moderne chemische oorlogsvoering in de Eerste Wereldoorlog hebben landen geprobeerd chemische wapens te onderzoeken en te maken. Ze hadden vier hoofddoelen:

1. Om nieuwe, dodelijkere middelen te maken (soorten chemische wapens)
2. Om manieren te creëren om chemische wapens af te leveren die nog meer mensen verwonden of doden.
3. Om betere bescherming te bieden tegen chemische wapens...
4. Betere manieren creëren om chemische wapens op te sporen (beseffen dat chemische wapens in de buurt zijn)

Oude geschiedenis

Chemische oorlogsvoering werd voor het eerst gebruikt in het stenen tijdperk. Mensen uit het stenen tijdperk gebruikten vergiftigde pijlen en speerpunten. Deze werden gedoopt in gif, zoals gif van slangen of schorpioenen. Soms gebruikten ze giftige planten.

De oude Chinezen gebruikten verschillende vormen van giftige rook, als ze een stad belegerden om te proberen die in te nemen.

De oude Grieken gebruikten een vorm van brandend hout, pek van planten en zwavel.

Wereldoorlog I

Hoofdartikel: Chemische wapens in de Eerste Wereldoorlog

Gifgas werd voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog. Frankrijk was het eerste land dat dit soort gas maakte. Duitsland gebruikte het echter als eerste in de strijd, op 15 maart 1915. Op die dag gebruikten ze traangas tegen Frankrijk.

De drie soorten gas die in de Eerste Wereldoorlog werden gebruikt waren:

1. Chloorgas (traangas): Traangas laat mensen hoesten, moeilijk ademen en blind worden totdat het traangas is uitgewerkt.
2. Fosgeen gas: Fosgeen deed mensen hoesten en stikken, veel erger dan traangas. Fosgeen gas is een zeer dodelijk chemisch wapen. Historici denken dat in de Eerste Wereldoorlog ongeveer 100.000 mensen stierven door chemische wapens. Ze denken ook dat 85% van deze mensen (85.000 mensen) werden gedood door fosgeen.
3. Mosterdgas: Mosterdgas was bijna onmogelijk om je tegen te beschermen. Het veroorzaakte zeer slechte, pijnlijke zweren aan de buiten- en binnenkant van het lichaam.

In het begin werden zeer eenvoudige manieren gebruikt om deze gassen te verspreiden. Toch konden veel soldaten gewond raken of gedood worden. Dit kwam deels doordat de Eerste Wereldoorlog werd uitgevochten in een loopgravenoorlog, zodat veel soldaten tegelijkertijd op dezelfde plaats waren, en ontsnappen aan giftige gassen erg moeilijk was.

Duitsland was het eerste land in de Eerste Wereldoorlog dat chemische oorlogsvoering gebruikte in de strijd. Ze openden gewoon containers met chloor boven de vijandelijke soldaten, zodat de wind het chloorgas naar de vijand zou voeren.

Kort daarna begonnen de Fransen ook chemische wapens te gebruiken. Ze vulden artillerieprojectielen met fosgeen en vuurden die af op de Duitsers. Dit was een veel effectievere manier om chemische wapens te gebruiken. Het zou de meest gebruikte manier worden om chemische wapens in te zetten tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Modern gebruik

Chemische wapens werden niet veel gebruikt in de Tweede Wereldoorlog, behalve door het Japanse leger tijdens de invasie van China. Dit kwam omdat iedereen bang was dat de andere partij wapens als de hunne zou gebruiken. Ook waren chemische wapens niet gemakkelijk te gebruiken. Het kostte tijd om ze te gebruiken, en dit maakte het moeilijker voor soldaten om zich snel te verplaatsen. Ook waren de grondstoffen voor chemische wapens niet gemakkelijk te verkrijgen. Dit kwam omdat de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten in gebieden die niet goed verbonden waren door spoorwegen.

Tijdens de oorlog tussen Iran en Irak gebruikte Irak chemische wapens (Iran niet). Veel mensen geloven dat Irak chemische wapens gebruikte tegen het Koerdische volk.

De Verenigde Staten hebben ook na de Tweede Wereldoorlog chemische wapens gebruikt. De VS gebruikte bijvoorbeeld Agent Orange tijdens de Vietnamoorlog.

Er zijn berichten dat veel andere landen, zoals de Volksrepubliek China, Cuba, Egypte, Iran, Israël, Noord-Korea, Pakistan, Soedan, Syrië, Taiwan en Servië en Montenegro, over chemische wapens beschikken.

 
Amerikaanse legerposter over mosterdgas  

Wetten over chemische wapens

Volgens het internationaal recht is het verkeerd om chemische wapens te gebruiken. Sinds 1899 zijn er veel regels die het illegaal maken, invoeren en gebruiken van chemische wapens verbieden.

De eerste internationale wet die chemische oorlogsvoering illegaal maakte was de Conventie van Den Haag in 1899.

Na de Eerste Wereldoorlog verbood het Protocol van Genève van 1925 het gebruik van chemische of biologische wapens op mensen.

In 1997 werd het Verdrag inzake chemische wapens (CWC) in het leven geroepen. Eind 2015 waren 192 landen overeengekomen het CWC te volgen. Volgens de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens was in oktober 2015 90% van de wereldwijde voorraden chemische wapens vernietigd.

 

Chemische stoffen

De belangrijkste soorten agentia die in chemische oorlogsvoering worden gebruikt zijn:

• Zenuwagentia, zoals sarin of VX.
• Meststoffen
• Middelen op basis van waterstofcyanide
• Arsines, zoals lewisiet
• Toxines, zoals Botulinum toxine
• Incapacitating agents (chemische stoffen die grote aantallen mensen niet in staat stellen terug te vechten, maar zonder hen blijvend te verwonden of te doden). Voorbeelden zijn:
• Traangassen
• Pepperspray

Als we chemicaliën gebruiken (zoals Agent Orange of glyfosaat) om planten te vernietigen, kunnen mensen soms neveneffecten ondervinden. Maar dat noemen we geen chemische oorlogsvoering. Onder chemische oorlogsvoering vallen alleen directe aanvallen op mensenlevens.