Gregorio Allegri
Gregorio Allegri (1582 - 7 februari 1652), was een Italiaans componist en priester. Hij schreef een groot aantal religieuze stukken, waaronder motetten en verschillende toonzettingen van de mis. Zijn bekendste compositie is het Miserere mei Deus.
Van 1591 tot 1596 was Allegri werkzaam in een kerkkoor in Rome. In 1601 werd hij tenor in het koor. Hij studeerde muziek en compositie bij de directeur van het koor, G.B. Nannio. Hij verhuisde naar een aantal verschillende kerken in Rome, voordat hij in 1629 toetrad tot het koor van het Vaticaan. Dit was het koor dat optrad in de Sixtijnse Kapel voor de paus. In 1650 werd hij directeur van het koor. Paus Urbanus VIII had een aantal van de teksten die gebruikt werden in de religieuze diensten herschreven. Allegri kreeg de taak om de muziek van Giovanni da Palestrina te bewerken, zodat deze zou passen bij de nieuwe woorden. Hij werd gezien als een expert in de oude stijl, ook al was een deel van zijn muziek geschreven in de nieuwe barokstijl.
Misere mei Deus
Miserere mei, Deus is een motet geschreven om gezongen te worden door twee koren. Het ene koor bestaat uit vijf stemmen - sopraan, alt, twee tenoren en bas. Het tweede koor bestaat uit twee sopranen, een alt en een bariton. Het ene koor zingt een eenvoudig soort melodie, fauxbourdon genaamd, die gebaseerd is op een gregoriaanse melodie. Het andere koor zingt een meer gecompliceerde versie, met een bovenstem die tot de top C gaat (de toon twee octaven hoger dan de centrale C). De zangers improviseerden ook sommige delen van de muziek, waarbij ze uitgebreide versierde delen verzonnen. Deze improvisaties werden niet opgeschreven, maar werden in het koor van zanger op zanger doorgegeven.
Allegri schreef het Miserere om te worden gezongen in de Sixtijnse Kapel tijdens de paasvieringen. Tijdens de dienst, die om 3.00 uur begon, brandden er 27 kaarsen. De Paus doofde de kaarsen geleidelijk tot er nog slechts één brandde. Het Miserere werd uitgevoerd terwijl de paus bij het altaar bad met de enkele kaars.
Dit muziekstuk werd zeer populair, en het Vaticaan wilde niet dat iemand anders het uitvoerde. Niemand mocht de muziek meenemen uit de kapel of er kopieën van maken. Het Vaticaan riep op tot excommunicatie van iedereen die probeerde een kopie te maken. Maar in 1770 waren er drie kopieën van de muziek bekend. Een daarvan werd door de paus aan keizer Leopold I geschonken. Wolfgang Amadeus Mozart bezocht de Sixtijnse Kapel tijdens een rondreis door Europa met zijn vader in 1770. Hij was pas 14 jaar oud, maar hoorde het stuk en schreef later diezelfde dag alle muziek uit zijn hoofd. Een tweede bezoek stelde hem in staat te controleren of hij het goed geschreven had. Aangenomen wordt dat Mozarts kopie van de muziek naar Engeland werd gestuurd, waar het werd gepubliceerd door Dr Charles Burney. Het is aannemelijk dat Mozart de improvisaties in zijn kopie zou hebben geschreven. In Burney's versie ontbreken de improvisaties, dus het is mogelijk dat hij ze heeft verwijderd, en Mozart's kopie heeft vernietigd om problemen met de kerk te voorkomen. Er waren geen wetten op het auteursrecht in die tijd, dus het Vaticaan kon er niets aan doen.
Aangenomen wordt dat de versie van het Miserere mei Deus die vandaag wordt uitgevoerd, sterk verschilt van het werk dat Allegri componeerde.
Vragen en antwoorden
V: Wie was Gregorio Allegri?
A: Gregorio Allegri was een Italiaanse componist en priester die een groot aantal religieuze stukken schreef, waaronder motetten en verschillende zettingen van de mis.
V: Wat is zijn beroemdste compositie?
A: Zijn beroemdste compositie is het Miserere mei Deus.
V: Waar was Allegri werkzaam in een kerkkoor?
A: Allegri werkte van 1591 tot 1596 in een kerkkoor in Rome.
V: Bij wie studeerde Allegri muziek en componeren?
A: Allegri studeerde muziek en componeren bij de directeur van het koor, G. B. Nannio.
V: Wanneer werd Allegri tenor in het koor?
A: Allegri werd tenor in het koor in 1601.
V: Wat was Allegri's rol in het Vaticaanse koor?
A: Allegri werd in 1629 lid van het Vaticaanse koor, dat in de Sixtijnse Kapel optrad voor de paus, en hij werd in 1650 directeur van het koor.
V: Welke functie kreeg Allegri van Paus Urbanus VIII?
A: Allegri kreeg de taak om de muziek van Giovanni da Palestrina te bewerken zodat deze zou passen bij de nieuwe woorden die door Paus Urbanus VIII herschreven waren en die gebruikt werden in de religieuze diensten.
