Linux

Linux of GNU/Linux is een Unix-achtig besturingssysteem (of strikt genomen een familie van) voor computers. Een besturingssysteem is een verzameling van de basisinstructies voor het beheer van de elektronische onderdelen van de computer die het mogelijk maken om toepassingen/programma's uit te voeren. Linux is vrije software, wat betekent dat iedereen de vrijheid heeft om het te gebruiken, te zien hoe het werkt, te veranderen of te delen.

Er is heel wat software voor Linux en - zoals Linux zelf - veel van de software voor Linux is vrije software. Dit is een van de redenen waarom veel mensen graag Linux gebruiken.

Het bepalende onderdeel van Linux is de Linux-kernel, een besturingssysteem dat Linus Torvalds in eerste instantie alleen ontwikkelde. Linux wordt meestal verpakt in een Linux-distributie (of kortweg distro). Distributies omvatten ook ondersteunende systeemsoftware en bibliotheken, waarvan er veel worden geleverd door het GNU-project.

Populaire Linux-distributies zijn onder andere Debian, Fedora en Ubuntu. Commerciële distributies zijn onder andere Red Hat Enterprise Linux en SUSE Linux Enterprise Server. Desktop Linux distributies omvatten een windowing systeem zoals X11 of Wayland, en een desktop omgeving zoals GNOME of KDE Plasma. Distributies die bedoeld zijn voor servers kunnen grafische elementen weglaten en een oplossingstack zoals LAMP bevatten. Omdat Linux vrij te distribueren is, kan iedereen een distributie maken voor welk doel dan ook.

Linux is oorspronkelijk ontwikkeld voor pc's. Linux is het toonaangevende besturingssysteem op servers zoals mainframe computers, en de enige O.S. die gebruikt wordt op supercomputers (in ieder geval op de TOP500 lijst, sinds november 2017). Het wordt gebruikt door ongeveer 2,3% van de desktopcomputers. De Chromebook, die de Linux kernel-gebaseerde Chrome OS draait, domineert de Amerikaanse K-12 onderwijsmarkt en vertegenwoordigt bijna 20% van de verkoop van sub-$300 notebooks in de VS.

Linux draait ook op embedded systemen, dat zijn apparaten waarvan het besturingssysteem meestal in de firmware is ingebouwd en die in hoge mate zijn afgestemd op het systeem; dit omvat mobiele telefoons (vooral smartphones), tabletcomputers, netwerkrouters, regelaars voor facilitaire automatisering, televisies, digitale videorecorders, videogameconsoles en smartwatches. In feite heeft het Android-besturingssysteem, een mobiel besturingssysteem dat bovenop de Linux-kernel is gebouwd, de grootste geïnstalleerde basis van alle algemene besturingssystemen. In maart 2017 werd gemeld dat er meer gebruikers waren op Android dan op Microsoft Windows, dat niet gebaseerd is op Linux.

Linux is een van de meest prominente voorbeelden van vrije en open-source software samenwerking. De broncode mag worden gebruikt, gewijzigd en gedistribueerd - commercieel of niet-commercieel - door iedereen onder de voorwaarden van de respectievelijke licenties, zoals de GNU General Public License.

Hoe Linux is gemaakt

In de jaren tachtig van de vorige eeuw gebruikten veel mensen graag een besturingssysteem met de naam Unix. Maar omdat het de gebruiker beperkte om het systeem te delen en te verbeteren, maakten sommige mensen een nieuw besturingssysteem dat zou werken zoals Unix, maar dat iedereen kon delen of verbeteren. MINIX, vergelijkbaar met Unix, werd gebruikt als leermiddel voor universiteitsstudenten om te leren hoe besturingssystemen werkten. MINIX beperkte ook het delen en verbeteren door zijn gebruikers.

Een groep mensen genaamd het GNU Project schreef verschillende onderdelen van een nieuw besturingssysteem genaamd G.N.U., maar het had niet alle onderdelen die een besturingssysteem nodig heeft om te werken. In 1991 begon Linus Torvalds te werken aan een vervanging voor MINIX die vrij te gebruiken zou zijn, en die niets zou kosten. Linus begon met het project toen hij naar de Universiteit van Helsinki ging. Dit werd uiteindelijk de Linux-kernel.

Linus Torvalds deelde de Linux kernel op sommige internetgroepen voor MINIX gebruikers. Linus noemde het besturingssysteem eerst "Freax". De naam Freax kwam van het samenvoegen van de Engelse woorden "free" en "freak", en het toevoegen van een X aan de naam omdat Unix een X in zijn naam heeft. Ari Lemmke, die met Linus werkte op de universiteit, was verantwoordelijk voor de servers waarop Freax werd opgeslagen. Ari vond Freax geen goede naam, dus hij noemde het project "Linux" zonder het aan Linus te vragen. Later was Linus het erover eens dat Linux een betere naam was voor zijn project.

Linux vertrouwde in eerste instantie op de softwarecode van MINIX. Maar, met code van het G.N.U. systeem dat gratis beschikbaar is, besloot hij dat het goed zou zijn voor Linux als het die code kon gebruiken, in plaats van code van MINIX, omdat MINIX de mensen niet liet delen of veranderen zoals ze dat wilden. De G.N.U. General Public License is een softwarelicentie die mensen elk deel van de code laat veranderen die ze willen, zolang ze de wijzigingen die ze maken maar delen met de mensen aan wie ze hun software geven en ze het gratis of voor een prijs kunnen herdistribueren. De software van G.N.U. was allemaal gelicentieerd onder de G.N.U. General Public License, zodat Linus en de andere mensen die aan Linux werkten het ook konden gebruiken.

Om de Linux kernel geschikt te maken voor gebruik met de code van het G.N.U. Project, startte Linus Torvalds een overstap van zijn oorspronkelijke licentie (die niet toestond dat mensen het verkochten) naar de G.N.U. GPL. Linux en G.N.U. ontwikkelaars werkten samen om de G.N.U. code te integreren met Linux om een vrij besturingssysteem te maken.

Sinds 1991 hebben duizenden programmeurs en bedrijven zich ingezet om Linux beter te maken, waaronder Google.

Tux de pinguïn

De mascotte van Linux is een cartoonpinguïn met de naam "Tux". Wanneer iemand de pinguïn op software en hardware ziet, betekent dit dat hij met Linux werkt, en soms met alle systemen die op Unix lijken.

Het idee van de pinguïn kwam van de maker van Linux, Linus Torvalds. Het beeld werd gemaakt door een man genaamd Larry Ewing in een wedstrijd om een logo te maken. De afbeelding, Tux, won niet, maar werd later als mascotte uitgekozen.

Tux is nu een symbool voor Linux geworden, en soms zelfs voor open source. Hij is op veel verschillende plaatsen te zien en als mensen naar Linux verwijzen, denken ze vaak aan Tux. Tux is zelfs opgenomen in veel videogames, zoals Super Tux (zoals Super Mario Bros. ), Tux Racer (waar spelers Tux op een ijzige heuvel naar beneden racen) en Pingus (zoals Lemmings).

Tux de pinguïnZoom
Tux de pinguïn

Gebruikt

Desktopgebruik

Hoewel er slechts enkele Linux-versies zijn voor sommige Mac OS X- en Microsoft Windows-programma's op het gebied van desktop publishing en professionele audio en video, zijn er programma's die in vergelijking met de programma's die beschikbaar zijn voor Mac en Windows in kwaliteit vergelijkbaar zijn.

Veel gratis softwareprogramma's die populair zijn op Windows, zoals Pidgin, Mozilla Firefox, LibreOffice, Chromium, VLC en GIMP, zijn beschikbaar voor Linux. Een groeiende hoeveelheid propriëtaire desktop software kan ook onder Linux gebruikt worden, zoals Adobe Flash Player, Spotify en Skype. CrossOver is een eigen oplossing op basis van het open source wijnproject dat Windows-toepassingen zoals Microsoft Office en Adobe Photoshop onder Linux ondersteunt.

KDE en Gnome

KDE

GNOME

Servers en supercomputers

Linux is vooral gebruikt als een server-besturingssysteem en is door veel mensen op dat gebied bekend geworden; Netcraft meldde in februari 2008 dat vijf van de tien beste internethostingbedrijven Linux op hun webservers draaien. Dit komt door de stabiliteit en de uptime, en het feit dat desktopsoftware met een grafische gebruikersinterface voor servers vaak niet nodig is.

Linux wordt vaak gebruikt als een besturingssysteem voor supercomputers. Vanaf november 2017 draaien alle top 500 supercomputers Linux.

Roadrunner, 's werelds snelste supercomputer (vanaf 2009), die Linux draait.Zoom
Roadrunner, 's werelds snelste supercomputer (vanaf 2009), die Linux draait.

Uitspraak

In 1992 legde Torvalds uit hoe hij het woord Linux uitsprak:

Li' wordt uitgesproken met een kort [ee] geluid: vergelijk prInt, mInImal etc. 'nux' is ook kort, niet-diphthong, zoals in pUt. Het is deels te wijten aan minix: linux was gewoon mijn werknaam voor het ding, en aangezien ik het schreef om minix op mijn systeem te vervangen, is het resultaat wat het is... linus' minix werd linux.

Torvalds heeft een audiosample beschikbaar gesteld die zijn eigen uitspraak aangeeft, in het Engels en Zweeds.

Sommige Engelsen spreken de naam uit als lee-narks of lee-nix of lie-nix. Volgens Torvalds is dat een onjuiste uitspraak. []


Codegrootte

Een studie uit 2001 van Red Hat Linux 7.1 vond dat deze distributie 30 miljoen regels code had. De studie toonde aan dat Red Hat 7.1 ongeveer 8.000 jaar tijd nodig had om zich te ontwikkelen. De studie zei ook dat als al deze software met propriëtaire middelen was gemaakt, het ongeveer 1,08 miljard dollar zou hebben gekost om in de Verenigde Staten te maken. Vanaf 7 maart 2011 zou de Linux-kernel ongeveer 3 miljard dollar kosten.

Versie 3.10 van de Linux-kernel, uitgebracht in juni 2013, heeft 15 miljoen regels code, terwijl de versie 4.1, uitgebracht in juni 2015, is gegroeid tot meer dan 19,5 miljoen regels code door bijna 14.000 programmeurs.

Het grootste deel van de code (ongeveer 71%) is geschreven in de programmeertaal C, en er zijn veel andere talen gebruikt, waaronder C++, assembleertaal, Perl, Python, Fortran, en verschillende shellscripting talen. Iets meer dan de helft van alle regels code werden gelicenseerd onder de GPL.

Verschillende Linux-versies

Mensen die Linux willen, kunnen het downloaden van het internet of kopen in een winkel of op een website. Soms hebben boeken en tijdschriften over Linux een C.D. of D.V.D. met Linux erop. Een bepaalde versie van Linux wordt een "distributie" of "distro" genoemd. Een Linux versie heeft de Linux kernel en G.N.U. software, en sommige extra programma's die misschien geen deel uitmaken van G.N.U. Verschillende versies bevatten verschillende extra programma's. De versies die door de meeste mensen worden gebruikt zijn onder andere:

Mensen zouden wat geld kunnen betalen voor een versie, zodat ze een cd-rom of dvd kunnen hebben en het bedrijf kunnen helpen om hun versies beter te maken. Meestal als iemand betaalt, is het zo dat het bedrijf de gebruiker zal helpen nadat hij het heeft geïnstalleerd, wat "ondersteuning" wordt genoemd.

Software voor Linux omvat:

  • De Kernel en de Schelp.
  • Apache stelt gebruikers in staat hun eigen website te beheren.
  • KDE en Gnome zijn bureaubladomgevingen.
  • LibreOffice is voor kantoorwerk.
  • Mozilla Firefox is een internet (web)browser.
  • GIMP, Inkscape en Blender helpen mensen met foto's te werken.
  • Spelletjes zoals Tux Racer.
  • De GNU compiler.
Fedora, een Linux-distributieZoom
Fedora, een Linux-distributie

Licentie, handelsmerk en naamgeving

De Linux kernel en de meeste GNU software zijn gelicenseerd onder de GNU General Public License (GPL). De GPL vereist dat iedereen die de Linux-kernel distribueert, de broncode (en eventuele wijzigingen) onder dezelfde voorwaarden aan de ontvanger ter beschikking stelt. In 1997 zei Linus Torvalds: "Het maken van de Linux GPL was zeker het beste wat ik ooit heb gedaan". Andere belangrijke onderdelen van een Linux systeem kunnen andere licenties gebruiken; veel bibliotheken gebruiken de GNU Lesser General Public License (LGPL), een type van de GPL dat minder beperkt is, en het X Window Systeem gebruikt de MIT Licentie. "Linux" is een handelsmerk van Linus Torvalds.

Gerelateerde pagina's

  • Lijst van Linux-distributies

Vragen en antwoorden

V: Wat is Linux?


A: Linux of GNU/Linux is een Unix-achtig besturingssysteem (of familie) voor computers. Het is een verzameling basisinstructies die de elektronische onderdelen van een computer besturen, waardoor toepassingen en programma's kunnen worden uitgevoerd.

V: Wat maakt Linux populair?


A: Een van de redenen waarom veel mensen Linux willen gebruiken is dat er veel software voor beschikbaar is, en veel van deze software is gratis.

V: Wie heeft de Linux-kernel ontwikkeld?


A: De Linux-kernel werd aanvankelijk alleen door Linus Torvalds ontwikkeld.

V: Wat zijn de populaire Linux-distributies?


A: Populaire distributies zijn Debian, Fedora, Ubuntu, Red Hat Enterprise Linux, SuSE Linux Enterprise Server, X11 of Wayland, GNOME en KDE Plasma.

V: Is het mogelijk om aangepaste distributies te maken voor specifieke doeleinden?


A: Ja, want iedereen kan de broncode vrij kopiëren en wijzigen onder de licenties, zoals de GNU General Public License.
V: Waar wordt Linux het meest gebruikt? A: Linux wordt het meest gebruikt in servers zoals mainframes en supercomputers, ongeveer 2,3% van de desktop computers, Chromebook computers in de VS K-12 onderwijsmarkt, ingebedde systemen zoals mobiele telefoons (vooral smartphones), tablets, netwerk routers, enz., fabrieksautomatiseringscontrollers, televisies, digitale videorecorders, video game consoles en slimme horloges.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3