Mesozoïcum | het geologische tijdperk waarin dinosauriërs leefden, evenals de eerste zoogdieren
Het Mesozoïcum was het geologische tijdperk waarin dinosauriërs leefden, evenals de eerste zoogdieren. Het duurde ongeveer 186 miljoen jaar, en begon 252,2 mya (miljoen jaar geleden) met de P/Tr uitsterving en eindigde 65 mya met de K/T uitsterving (de uitsterving die alle dinosauriërs doodde, behalve vogels).
Dinosauriërs verschenen rond 231 mya (21 miljoen jaar na het begin van het Mesozoïcum). Zij evolueerden uit de reptielen die archosauriërs worden genoemd. Moderne vogels en krokodillen maken deel uit van die groep.
Hoewel zoogdieren ontstonden in het Boven-Trias, was hun lot heel anders dan dat van de dinosauriërs. Zoogdieren brachten het grootste deel van de lange Jura en het Krijt door als kleine nachtdieren die voornamelijk in bossen leefden. De meeste verloren hun kleurenvisie. De zoogdieren van vandaag hebben wel enig kleurenzicht. De meeste hebben rood-groen kleurenblindheid, met slechts twee soorten kegeltjes. Primaten hebben drie soorten kleurreceptoren (kegelcellen), waardoor zij een trichromatisch kleurenzicht hebben. Kleur is nodig in bossen om rijp fruit te herkennen.
Het Mesozoïcum is het middelste van de drie tijdperken die samen het Phanerozoïcum vormen. Vóór het Mesozoïcum lag het Paleozoïcum. De K/T-uitsterving in 65 mya markeert ook het begin van het Cenozoïcum, het tijdperk waarin wij leven.
De drie Mesozoïsche perioden waren:
Ecologie
De ecologie van deze wereld was heel anders dan die van het Pleistoceen, het tijdperk waarin de mens evolueerde. Gedurende een groot deel van de menselijke geschiedenis leefden we in een koude wereld met een vrij groot verschil tussen land en zee.
Het Mesozoïcum was een veel warmere wereld, met een hogere temperatuur en een hoge waterstand. Er was weinig of geen ijs op de polen en de continenten hadden grote gebieden die bedekt waren met ondiepe continentale zeeën.
Bovendien lagen de continenten allemaal vrij dicht bij elkaar, of raakten elkaar zelfs aan. Veel landdieren konden naar andere continenten lopen of zwemmen. Eigenlijk begint het Mesozoïcum met alle continenten samen in Pangaea. Ze bleven de rest van het Mesozoïcum vrij dicht bij elkaar.
In de boeken is altijd beschreven dat het Mesozoïcum het tijdperk van de dinosauriërs was, wat nog zinvoller is nu we weten dat vogels afstammen van landdinosauriërs. Het was ook het tijdperk van de buitengewone zeereptielen. Zoogdieren waren voornamelijk kleine nachtdieren die rondscharrelden in de nachtelijke uren van de grote bossen. Wij weten door hun verlies aan kleurenzicht (dat bij vissen en reptielen trichromatisch is) dat zoogdieren een nachtelijk leven leidden.
Planten
Gedurende het grootste deel van het Mesozoïcum waren de planten anders dan tegenwoordig. Alleen in het Boven-Krijt vinden we bloeiende planten van de moderne soort. Voor die tijd bedekten varens en naaldbomen het land. Zij waren het typische voedsel van de enorme vegetarische dinosauriërs. Paardenstaarten zoals Equisetum vormden de onderlaag van de enorme naaldbossen.
Vragen en antwoorden
V: Wat is het Mesozoïcum?
A: Het Mesozoïcum is een geologisch tijdperk dat ongeveer 186 miljoen jaar duurde, dat 252,2 miljoen jaar geleden begon en 65 miljoen jaar geleden eindigde. In deze periode leefden de dinosauriërs en de eerste zoogdieren.
V: Wanneer verschenen de dinosauriërs?
A: Dinosauriërs verschenen ongeveer 231 miljoen jaar geleden, dat is 21 miljoen jaar na het begin van het Mesozoïcum.
V: Uit welke groep zijn de dinosauriërs ontstaan?
A: Dinosauriërs zijn ontstaan uit reptielen die archosauriërs worden genoemd en die ook verwant zijn aan de moderne vogels en krokodillen.
V: Waarin verschilden zoogdieren van dinosauriërs tijdens het Mesozoïcum?
A: Zoogdieren hebben het grootste deel van het lange Jura en Krijt doorgebracht als kleine nachtdieren die voornamelijk in bossen leefden, terwijl de meeste hun kleurenvisie verloren. Tegenwoordig hebben zoogdieren daarentegen wel enig kleurenzicht doordat zij drie soorten kleurreceptoren (kegelcellen) hebben.
V: Tot welk eon behoort het Mesozoïcum?
A: Het Mesozoïcum behoort tot het Phanerozoïcum.
V: Wat ging eraan vooraf en wat volgde erop?
A: Vóór het Mesozoïcum was het Paleozoïcum, daarna het Cenozoïcum - waarin wij leven - gemarkeerd door een massa-extinctie die bekend staat als de K/T-extinctie in 65 mya.
V: Wat zijn de drie perioden van het Mesozoïcum?
A: De drie perioden van het Mesozoïcum zijn het Trias, het Jura en het Krijt.
