Atlantic Wall

Bouw

Op 23 maart 1942 riep Führer-richtlijn nummer 40 op tot de officiële oprichting van de Atlantikwall. Na de aanval op St. Nazaire beval Adolf Hitler op 13 april 1942 dat marine- en onderzeebootbases zwaar verdedigd moesten worden. De versterkingen bleven geconcentreerd rond de havens tot eind 1943, toen de verdediging in andere gebieden werd uitgebreid.

Organisation Todt, die de Siegfriedlinie (Westwall) langs de Frans-Duitse grens had ontworpen, was de belangrijkste ingenieursgroep die verantwoordelijk was voor het ontwerp en de bouw van de belangrijkste vestingwerken van de muur. Duizenden dwangarbeiders werden onder druk gezet om deze permanente vestingwerken langs de Nederlandse, Belgische en Franse kust tegenover het Kanaal te bouwen.

Begin 1944 kreeg veldmaarschalk Erwin Rommel de opdracht de verdediging van de Muur te verbeteren. Rommel geloofde dat de bestaande kustversterkingen volkomen ontoereikend waren en hij begon ze te versterken. Hij wist dat de tussenliggende stranden nauwelijks verdedigd werden en dat de geallieerden daar konden landen en de havens vanaf het land konden veroveren. Onder zijn leiding werd een reeks pillendozen van gewapend beton gebouwd langs de stranden, of soms iets landinwaarts, om machinegeweren, antitankkanonnen en lichte artillerie onder te brengen. Op de stranden zelf werden mijnen en antitank obstakels geplaatst, en onderwater obstakels en mijnen in het water vlak voor de kust. De bedoeling was de geallieerde landingsvaartuigen te vernietigen voordat ze konden lossen.

De Duitsers legden bijna zes miljoen mijnen in Noord-Frankrijk. Meer geschutsopstellingen en mijnenvelden breidden zich landinwaarts uit, langs wegen die van de stranden weg leidden. Op mogelijke landingsplaatsen voor militaire zweefvliegtuigen en parachutisten plaatsten de Duitsers schuine palen met scherpe toppen, die de troepen Rommelspargel ("Rommel's asperges") noemden. Laaggelegen land bij rivieren werd ook onder water gezet.

Rommel was ervan overtuigd dat Duitsland onvermijdelijk verslagen zou worden tenzij de invasie op het strand gestopt kon worden.

Hoewel de verdedigingsmuur nooit werd voltooid, werd het bestaan ervan gebruikt om de zorgen van de Sovjet-Unie weg te nemen waarom het Tweede Front pas op 6 juni 1944 werd geopend (minder dan een jaar voor het einde van de oorlog). De Muur bestond voornamelijk uit batterijen, bunkers en mijnenvelden, die zich in de periode 1942-1944 uitstrekten van de Frans-Spaanse grens tot aan Noorwegen (Festung Norwegen). Veel bunkers bestaan nog steeds, bijvoorbeeld bij Scheveningen, Den Haag, Katwijk en in Normandië. In Oostende, België, kan het publiek een goed bewaard gebleven deel van de verdedigingswerken bezoeken. Dat deel bestaat uit opstellingen van de "Saltzwedel neu batterij" en het "Stützpunkt Bensberg", bestaande uit meerdere manschappenverblijven en de nodige voorzieningen. Deze constructies werden gebruikt door een eenheid van Duitse militaire ingenieurs (Pionierstab) die belast waren met de bouw van bunkers.

De Kanaaleilanden werden zwaar versterkt, vooral het eiland Alderney, dat het dichtst bij Engeland ligt (Jersey ligt het dichtst bij Frankrijk). Hitler had bepaald dat een twaalfde van het staal en beton van de Atlantikwall naar de Kanaaleilanden moest gaan, omdat ze Brits grondgebied waren. Ondanks de aanstaande operatie Constellation e.d. lieten de geallieerden de eilanden links liggen en probeerden ze niet te bevrijden toen ze Normandië binnenvielen. De Duitse garnizoenen op de eilanden gaven zich pas op 9 mei 1945 over - één dag na de Duitse strijdkrachten op het vasteland. Het Duitse garnizoen op Alderney gaf zich pas op 16 mei over.

Het eiland Walcheren werd beschouwd als de "sterkste concentratie van verdedigingswerken die de nazi's ooit hadden aangelegd".

Atlantic Wall Commando's

De Atlantikwall was niet één organisatie, behalve in het beheer van haar gebouw. Militair was het verdeeld in acht commando's:

• Norway Army Command
• Commandant van de strijdkrachten in Denemarken
• Deutschen Bucht Command
• Wehrmacht Nederland Commando
• Armee Oberkommando 15 (15e legerzone)
• Armee Oberkommando 7 (7e Legerzone)
• Armee Oberkommando 1 (1e legerzone)
• Armee Oberkommando 19 (19e Legerzone)

Atlantische muur forten

Veel belangrijke havens en posities werden onderdeel van de Atlantikwall en kregen zware versterkingen, Hitler beval ze allemaal tot het einde te vechten en sommige bleven in Duitse handen tot de onvoorwaardelijke overgave van de As-troepen op 8 mei 1945. Verschillende van de havenforten werden opnieuw bevoorraad per onderzeeboot nadat ze waren omsingeld door geallieerde troepen. Tot de verdedigers van deze posities behoorden Slavische soldaten en SS-troepen.