Oppidum
Oppidum (meervoudig oppida) is een Latijns woord voor de belangrijkste nederzetting in elk administratief gebied van het oude Rome. Het woord komt van ob-pedum, een "ingesloten ruimte". Dit kan op zijn beurt komen van het Proto-Indo-Europese woord, *pedóm-, wat een "bezette ruimte" of "voetafdruk" betekent.
Julius Caesar noemde de grotere nederzettingen uit de Keltische IJzertijd die hij in Gallië oppida vond. Het woord wordt nu gebruikt om de grote pre-Romeinse steden te beschrijven die in heel West- en Midden-Europa bestonden. Veel oppida groeiden uit heuvelforten, maar ze hadden niet allemaal een belangrijke defensieve rol. De belangrijkste kenmerken van de oppida zijn:
- de geplande bouw van de muren en poorten
- de ruime indeling
- een uitzicht op de omgeving.
De ontwikkeling van oppida was een belangrijke stap in de verstedelijking van Europa. Het waren de eerste grote nederzettingen ten noorden van de Middellandse Zee die men als stad kan omschrijven. Caesar wees erop dat elke stam van Gallië verschillende oppida zou hebben, maar dat ze niet allemaal even belangrijk waren. Dit suggereert dat er een vorm van hiërarchie was.
In veroverde landen namen de Romeinen de oppida over om het rijk te besturen, en velen werden volwaardige Romeinse steden. Dit betekende vaak een verandering van locatie van de heuveltop naar de vlakte.
Een van de best bewaarde oppida is in Enserune in Frankrijk. Het werd onafgebroken bewoond van de 6e eeuw voor Christus tot de 1ste eeuw. Andere oppida liggen nu begraven onder grote steden, zoals Vindobona dat door Wenen wordt bedekt.
Restanten van het Oppidum op d'Entremont 1
