Horst Köhler

Het vroege leven

Köhler werd geboren in Skierbieszów (later Heidenstein genoemd), in het door Duitsland bezette Polen. Hij was het zevende kind van Elisabeth en Eduard Köhler. Zijn familie was Bessarabische Duitsers uit Rîşcani in het Roemeense Bessarabië (bij Bălţi, het huidige Moldavië). De ouders van Horst Köhler moesten in 1940 hun huis in Bessarabia verlaten. In het kader van het Generalplan Ost werden ze in 1942 hervestigd in Skierbieszów. Dit was een dorp in de buurt van Zamość, Polen (toen nog onderdeel van het Generalplan). Toen de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog werd teruggedrongen, vluchtte de familie Köhler naar Leipzig. In 1953 verlieten ze de Sovjetzone om te ontsnappen aan het communistische regime. De familie woonde tot 1957 in vluchtelingenkampen. Daarna vestigden ze zich in Ludwigsburg. Horst Köhler bracht dus het grootste deel van zijn eerste 14 jaar als vluchteling door.

Studies en militaire dienstplicht

Een leraar stelde voor dat de vluchtelingenjongen zich zou aanmelden voor het Gymnasium. Köhler nam zijn Abitur in 1963. Na twee jaar militaire dienst bij een Panzergrenadiersbataljon in Ellwangen verliet hij de Bundeswehr als reserveofficier. Hij studeerde en promoveerde uiteindelijk in de economie en politiekewetenschappen aan de universiteit van Tübingen. Daar was hij van 1969 tot 1976 wetenschappelijk medewerker aan het Instituut voor Toegepast Economisch Onderzoek.

Carrière in de ambtenarij

Köhler trad in 1976 in dienst bij de overheid, toen hij in dienst was van het Bondsministerie van Economische Zaken. In 1981 was hij werkzaam in de Kanselarij van de deelstaatregering in Sleeswijk-Holstein. Hij diende daar onder minister-president Gerhard Stoltenberg. In 1982 werd Köhler hoofd van het ministerie van Financiën. In 1987 werd hij afdelingshoofd, met verantwoordelijkheid voor het financiële beleid en de federale industriële belangen. In 1989 werd hij hoofd van de afdeling voor valuta en krediet.

Staatssecretaris bij het ministerie van Financiën

Hij is sinds 1981 lid van het CDU. Hij was van 1990 tot 1993 staatssecretaris bij het federale ministerie van Financiën. In die hoedanigheid diende hij als "sherpa" (persoonlijk vertegenwoordiger) voor kanselier Helmut Kohl, die de G7 voorbereidde. Hij was ook de belangrijkste Duitse onderhandelaar bij de onderhandelingen over het Verdrag van Maastricht.

Carrière in het bankwezen 1993-2000

Tussen 1993 en 1998 was hij voorzitter van de vereniging van spaarbanken in Duitsland. In 1998 werd hij benoemd tot voorzitter van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. Hij vestigde zich in Londen, waar het hoofdkantoor van de bank is gevestigd.

Hoofd van het Internationaal Monetair Fonds

Köhler werd in 2000 benoemd tot directeur en voorzitter van de Raad van Bestuur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De regering van Gerhard Schröder heeft hem voorgedragen. Hun eerste kandidaat, Caio Koch-Weser, werd namelijk door de Verenigde Staten afgewezen.

Hij woonde in Washington, D.C. , van 2000 tot 2004.

Köhler als hoofd van het IMF, bespreekt de schuldverlichting voor ontwikkelingslanden met de muzikant Bono

President van Duitsland

Op 4 maart 2004 nam Köhler ontslag omdat hij was voorgedragen als presidentskandidaat. Köhler versloeg Gesine Schwan bij de eerste stemming met 604 stemmen tegen 580. Er werden 20 stemmen uitgebracht voor minderjarige kandidaten, terwijl één kiezer afwezig was vanwege een hartaanval. Köhler volgde Johannes Rau op als president op 1 juli 2004, voor een periode van vijf jaar. Het Duitse voorzitterschap is een grotendeels ceremoniële functie. Het is echter ook met veel moreel gezag bekleed. Van 2004 tot begin 2006 was het paleis Charlottenburg de zetel van de president van Duitsland. Dit komt doordat Schloss Bellevue is gerenoveerd.

Bij zijn verkiezing zei Köhler dat "Patriottisme en kosmopolitisch zijn geen tegenstellingen zijn". Bij de presentatie van zijn visies voor Duitsland zei Köhler ook dat "Duitsland een land van ideeën moet worden".

In juli 2005 schorste hij de Bondsdag op verzoek van bondskanselier Gerhard Schröder. Schröder had een motie van vertrouwen in de Bondsdag verloren. Dit leidde tot vervroegde verkiezingen voor de Bondsdag in september 2005.

In oktober 2006 nam hij een vergaande beslissing door zijn veto uit te spreken over een wetsvoorstel. Het zou de Deutsche Flugsicherung, de Duitse veiligheidsdienst voor de luchtvaart, in privébezit nemen. De Bondsdag keurde deze wetgeving goed, maar Köhler was als voorzitter bevoegd om deze niet te ondertekenen als het naar zijn mening in strijd is met de grondwet. In december 2006 heeft hij de wet op de consumentenvoorlichting niet ondertekend, omdat de grondwet niet toestaat dat de federale overheid de gemeentelijke autoriteiten instructies geeft. Dit kan alleen door de Duitse deelstaten worden gedaan. Er waren slechts zes eerdere gelegenheden waarbij de Duitse president ervoor had gekozen om wetsvoorstellen te verwerpen. In de meeste gevallen ging het om minder belangrijke wetgeving. Zijn veto's waren de eerste opmerkelijke voorbeelden in de recente Duitse geschiedenis.

In zijn kersttoespraak tot de natie in 2007 drong Köhler er bij de regering op aan om sneller met de hervormingen door te gaan. Hij stond ook kritisch tegenover de invoering van het minimumloon in de postsector en stelde dat "een minimumloon dat niet door concurrerende werkgevers kan worden betaald, banen vernietigt".

Op 22 mei 2008 zei Köhler dat hij kandidaat wil zijn voor een tweede termijn als voorzitter. Op 23 mei 2009 werd hij door de Bondsvergadering herkozen en op 1 juli 2009 voor een tweede termijn beëdigd.

In november 2009 weigerde Köhler zonder verdere informatie het "Zugangserschwerungsgesetz" te ondertekenen. Deze wet, die de toegang tot sites op het World Wide Web met kinderporno moet bemoeilijken, wordt door veel juristen als ongrondwettelijk beschouwd.

Ontslag

Op 31 mei 2010 kondigde Köhler zijn ontslag aan als president van Duitsland. Dit kwam nadat Duitse politici kritiek hadden geuit op de opmerkingen van Köhler met betrekking tot overzeese militaire uitzendingen:

Hij werd bekritiseerd vanwege zijn uitspraak dat de militaire missies van Duitsland in het buitenland ook dienden om de handel veilig te stellen. Daarna verklaarde hij dat zijn opmerkingen betrekking hadden op de piraterij voor de kust van Somalië. Köhler verklaarde dat de beschuldigingen dat hij in het interview zijn formele rol had overgeslagen door een ongrondwettelijk standpunt te verkiezen, geen steekhoudend karakter hadden. Nadat hij geen steun had gekregen in het geschil, is Köhler op 31 mei 2010 afgetreden. Hij legde een verklaring af waarin hij zei: "Ik verklaar mijn ontslag bij het Bureau van de Voorzitter, met onmiddellijke ingang. Het ontslag werd beschouwd als een "verrassing". De volgende dagen werd hem verweten dat hij niet in staat was om met kritiek om te gaan, terwijl hij zelf een strenge criticus was. Zijn ongekende daad van onmiddellijk aftreden werd ook beschouwd als een blijk van gebrek aan respect voor zijn positie.

Zoals in de Duitse grondwet is vastgelegd, werden de bevoegdheden van het vacante ambt uitgevoerd door de huidige voorzitter van de Bundesrat, Jens Böhrnsen, totdat Christian Wulff op 30 juni 2010 tot voorzitter werd gekozen.

Horst Köhler en Václav Havel, 2000


Horst Köhler in Brackenheim na onthulling van een bronzen beeld van Theodor Heuss

Persoonlijk leven

Horst Köhler is getrouwd met Eva Köhler, een lerares. Ze hebben twee kinderen, een dochter Ulrike (geboren in 1972) en een zoon Jochen (geboren in 1977). Zijn dochter, die lijdt aan retinitis pigmentosa, werd als tiener blind. Horst Köhler is lid van de Evangelische Kerk in Duitsland. ^[]