Ofioliet
Een ophioliet is een gedeelte van de oceanische korst van de aarde en de onderliggende bovenmantel dat is opgeheven en boven de zeespiegel is blootgelegd. De rotsen waaruit ophiolieten bestaan zijn een veranderde vorm van basalt. De rotsen zijn vaak groen.
Ze worden gevonden in de berggordels zoals de Alpen of de Himalaya. Ze laten zien waar vroegere oceaanbekkens door subductie werden verteerd. Dit was een van de ontdekkingen van de plaattektoniek. Ophiolieten hebben altijd een centrale rol gespeeld in de plaattektoniektheorie en de interpretatie van oude berggordels.
Ophiolietische serpentiniet uit Oostenrijk, oorspronkelijk uit de Proterozoïsche-vroeg-Paleozoïsche bovenmantel. Dit peridotietgesteente werd gemetamoposeerd in latere bergketens
Doorsnede van een ophioliet
Stratigrafie en definitie
De stratigrafische opeenvolging in ophiolieten wordt veroorzaakt door lithosfeervormende processen op mid-oceanische ruggen:
- Sedimenten: modder (zwarte leisteen) en krijt, afgezet na de vorming van de korst.
- Extrusieve opeenvolging: basalt "kussen lavas" tonen magma/zeewater contact.
- Verticale, parallelle dijken voedden lavas boven.
- Gabbros van mineralen die uit een magmakamer bezinken.
- Peridotiet: mineralen uit de aardmantel, verhit en onder druk gezet in de orogenese (gebergtevorming).
Geïdealiseerde stratigrafische opeenvolging van een ophioliet
Opmerkelijke ophiolieten
- In de California Coast Ranges, van Santa Barbara tot San Francisco Counties, Californië.
- In Oman en de Verenigde Arabische Emiraten, algemeen beschouwd als een van de best blootgestelde ophioliet sequenties
- Macquarie Island, Tasmanië, Australië, werd in 1997 door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed, als het enige bekende voorbeeld van een ophiolietcomplex in wording dat zich momenteel in zijn oorspronkelijke geologische omgeving bevindt.
- In het Gros Morne National Park, Newfoundland, dat in 1987 door de UNESCO tot werelderfgoed werd uitgeroepen vanwege de prachtig blootgelegde complete ophiolietstratigrafische opeenvolging
