Wallis (kanton)

Wallis is een van de 26 kantons van Zwitserland in het zuidwesten van het land.

Het ligt in de buurt van het dal van de Rhône vanaf zijn bronnen tot aan het Meer van Genève, dat de Penninische Alpen van de Berner Alpen scheidt. Het kanton is een van de drogere delen van Zwitserland in het centrale Rhônedal. Het is ook een van de meest waterrijke delen, met grote hoeveelheden sneeuw en regen op de hoogste toppen van Zwitserland. Het is wereldwijd misschien wel het meest bekend om de Matterhorn.



Geografie

Het kanton Wallis ligt in het zuiden van Zwitserland. In het zuiden ligt Italië, in het zuidwesten Frankrijk. Ten noorden van het kanton liggen de Zwitserse kantons Vaud en Bern; ten oosten ervan de kantons Uri en Ticino.

Het brede, ijzige Rhônedal domineert het gebied. Er zijn vele zijdalen naast het hoofddal. Aan het hoofd van het Mattertal ligt Zermatt, een mooi toeristisch dorp dat gedomineerd wordt door uitzichten op de Matterhorn (4.478 m). Vijftig van de bergen zijn meer dan 4.000 m hoog, met de hoogste, de Monte Rosa, die 4.638 m (15.217 ft) reikt, en er zijn veel gletsjers.

De Rhône watert de hoofdvallei van oost naar west af tot Martigny in Zwitserland, en vervolgens in een rechte hoek naar het noorden tot aan de monding in het Meer van Genève. Na het stadje Saint-Maurice behoren de noordelijke oevers van de rivier tot het kanton Vaud. De hoofdvallei ligt tussen de Berner Alpen in het noorden en de Penninische Alpen in het zuiden. Slechts ongeveer de helft van de totale oppervlakte wordt als productief beschouwd.



Geschiedenis

De Romeinen noemden het gebied Vallis Poenina ("Opper-Rhônedal").

In 888 werd Wallis een deel van het koninkrijk Jurane Bourgogne.

Koning Rudolph III van Bourgondië schonk het gebied in 999 aan de bisschop van Sion, en benoemde hem tot graaf van de Valais. De graaf-bisschoppen moesten hun gebied verdedigen tegen de hertogen van Savoye.

in 1474 was de Slag bij Planta, een plaats in de buurt van de capitale Sion. De bisschop van Sion en de mensen van de Sieben Zenden, versloegen de hertog van Savoye. De Slag bij Planta is een onderdeel van de Bourgondische Oorlog. Na deze slag veroverden de Bisoph het gebied tot aan het Meer van Genève.

Wallis heeft de protestantse reformatie niet gevolgd.

Op 12 maart 1529 werd Wallis een geassocieerd lid (Zugewandter Ort) van de Zwitserse Confederatie.

In 1628 werd Wallis een republiek, de République des Sept Dizains / Republik der Sieben Zenden, maar de bisschop bleef aan de macht tot de troepen van Napoleon Wallis binnenvielen en op 16 maart 1798 de République du Valais oprichtten, maar op 1 mei 1798 werd Wallis deel van de Helvetische Republiek en werd in 1802 weer onafhankelijk als de Rhodanische Republiek.

In 1810 werd de Rhodanische Republiek een deel van Frankrijk, en werd het het departement Simplon genoemd.

Wallis werd in 1813 weer onafhankelijk en besloot op 4 augustus 1815 als kanton (deelstaat) toe te treden tot de Zwitserse confederatie.

In 1845 sloot Wallis zich aan bij de katholieke afscheidingsbond (Sonderbund), maar heeft nooit tegen de federale troepen gevochten toen andere leden van de bond in 1847 begonnen te vechten.



Economie

Wijnbouw en toerisme behoren tot de belangrijkste industrieën van het kanton. De Matterhorn bij Zermatt is een van de grootste toeristische attracties in de Zwitserse bergen, net als zijn zusterdal direct ten oosten van Saas Fee. Andere delen van de bergen van het kanton verder naar het westen zijn ook populair, zoals de meer Franstalige resorts in de buurt van Verbier en de Evolene & Arolla regio. De resorts aan de noordkant van de belangrijkste Rhône-riviervallei zijn populair, met uitzicht op het zuiden in de richting van de Peninne Alpen en nog steeds een deel van de zuidelijke helling van de Berner Alpen, zoals het familie-georiënteerde resort van Crans-Montana. De resorts in de regio Goms zijn iets minder bekend, maar krijgen ook aandacht tijdens het zomerwandelseizoen en het winterskiseizoen.

Naast het toerisme is de landbouw nog steeds belangrijk, met name de veeteelt in de bergen en de melkveehouderij in de vlakten. De wijnindustrie van het kanton is de grootste van Zwitserland. Er zijn ook een groot aantal boomgaarden in het gebied, en saffraan wordt hier ook verzameld.

De meest industriële westelijke regio van het kanton wordt Chablais genoemd. Het gebied is zeer belangrijk voor de economie. Er zijn veel fabrieken, de belangrijkste zijn de dochterondernemingen van Novartis en Syngenta, in Monthey. In de stad Collombey bevindt zich een olieraffinaderij.

In de buurt van Visp staat een grote fabriek voor de fabricage van aluminium. Andere metaalproducten en chemicaliën worden rond Visp en Sierre geproduceerd.

Ondanks de bloeiende toeristenindustrie, de goede infrastructuur en de vele wijngaarden is kanton Wallis nog steeds een van de armste kantons van Zwitserland, en komt het niet in de buurt van de rijke bank/financiële kantons. Een groot deel van de grond en de huizen van het kanton zijn nu in handen van buitenlanders.



Transport

Er is een kleine luchthaven in Sion, maar de belangrijkste verkeersaders zijn het spoor en de weg. Beide netwerken zijn groot en profiteren van het toerisme. Veel van de wegpassen zijn bekend, zoals de Grimselpas. De langste landtunnel ter wereld, de Lötschberg-basistunnel, zal binnenkort in gebruik worden genomen, wellicht eind 2007, om de stad Frutigen in kanton Bern per spoor te verbinden met de stad Visp in kanton Wallis/Wallis. Dit moet het autoverkeer in het zeer schilderachtige Kandertal beter spreiden, en ook zorgen voor sneller vervoer door de Berner Alpen van het dichtbevolkte Mittelland in het noorden naar het zuidelijke kanton Wallis. Auto's kunnen als vracht op de treinen worden geladen.



Demografie

Wallis is overwegend Franstalig. In het oostelijke deel van het kanton Opper-Valais wordt echter Walliser Duits gesproken. De Franstalige bevolking maakt tweederde van de bevolking uit.

De bevolking van het kanton is dun verspreid. De grootste steden zijn de hoofdsteden Sion (Sitten), Sierre en Brig. Er is geen grote stad in het kanton. Het grootste deel van de bevolking is rooms-katholiek.

Steden en dorpen

  • Anzère
  • Bluche
  • Brig
  • Sion
  • Sierre
  • Monthey
  • Martigny
  • Crans-Montana
  • Leukerbad
  • Saas-Fee
  • Verbier
  • Visp
  • Zermatt



Steden

Hieronder volgen de steden van het kanton, per district.

Brig

  • Birgisch
  • Brig-Glis
  • Eggerberg
  • Mund
  • Naters
  • Ried-Brig
  • Simplon
  • Termen
  • Zwischbergen

Conthey

  • Ardon
  • Chamoson
  • Conthey
  • Nendaz
  • Vétroz

Entremont

  • Bagnes
  • Bourg-Saint-Pierre
  • Liddes
  • Orsières
  • Sembrancher
  • Vollèges

Goms

  • Bellwald
  • Binn
  • Blitzingen
  • Ernen
  • Fiesch
  • Fieschertal
  • Grafschaft
  • Lax
  • Münster-Geschinen
  • Niederwald
  • Obergesteln
  • Oberwald
  • Reckingen-Gluringen
  • Ulrichen

Hérens

  • Ayent
  • Evolène
  • Hérémence
  • Les Agettes
  • Mase
  • Nax
  • Saint-Martin
  • Vernamiège
  • Vex

Leuk

  • Agarn
  • Albinen
  • Bratsch
  • Ergisch
  • Erschmatt
  • Gampel
  • Guttet-Feschel
  • Inden
  • Leuk
  • Leukerbad
  • Oberems
  • Salgesch
  • Turtmann
  • Unterems
  • Varen

Martigny

  • Bovernier
  • Charrat
  • Volledig
  • Isérables
  • Leytron
  • Martigny
  • Martigny-Combe
  • Riddes
  • Saillon
  • Saxon
  • Trient

Monthey

  • Champéry
  • Collombey-Muraz
  • Monthey
  • Port-Valais
  • Saint-Gingolph
  • Troistorrents
  • Val-d'Illiez
  • Vionnaz
  • Vouvry

Raron

  • Ausserberg
  • Betten
  • Bister
  • Bitsch
  • Blatten
  • Bürchen
  • Eischoll
  • Ferden
  • Filet
  • Grengiols
  • Hohtenn
  • Kippel
  • Martisberg
  • Mörel
  • Niedergesteln
  • Raron
  • Riederalp
  • Steg
  • Unterbäch
  • Wiler

Saint-Maurice

  • Collonges
  • Dorénaz
  • Evionnaz
  • Finhaut
  • Massongex
  • Mex
  • Salvan
  • Saint-Maurice
  • Vernayaz
  • Vérossaz

Sierre

  • Ayer
  • Chalais
  • Chandolin
  • Chermignon
  • Chippis
  • Grimentz
  • Grône
  • Icogne
  • Lens
  • Miège
  • Mollens
  • Montana-Vermala
  • Randogne
  • Sierre
  • Saint-Jean
  • Saint-Léonard
  • Saint-Luc
  • Venthône
  • Veyras
  • Vissoie

Sion

  • Arbaz
  • Grimisuat
  • Salins
  • Savièse
  • Sion
  • Veysonnaz

Visp

  • Baltschieder
  • Eisten
  • Embd
  • Grächen
  • Lalden
  • Randa
  • Saas Almagell
  • Saas-Balen
  • Saas-Fee
  • Saas-Grund
  • St. Niklaus
  • Stalden
  • Staldenried
  • Täsch
  • Törbel
  • Visp
  • Visperterminen
  • Zeneggen
  • Zermatt



Verwante pagina's




AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3